Mỹ chưa hành động, EU đã ‘ra đòn’ với Trung Quốc

Trong tuyên bố ngày 2/6, Phòng Thương mại Trung Quốc tại EU bày tỏ “sự thất vọng sâu sắc” trước việc Brussels lần đầu tiên kích hoạt một công cụ thương mại nhằm giới hạn sự tham gia của doanh nghiệp Trung Quốc vào lĩnh vực mua sắm công.

“Việc áp dụng có chủ đích đối với các công ty Trung Quốc gửi đi một tín hiệu đáng lo ngại – không chỉ làm phức tạp thêm quan hệ kinh tế-thương mại Trung – EU, mà còn mâu thuẫn với các nguyên tắc công khai, công bằng và không phân biệt đối xử mà EU từng khẳng định về tiếp cận thị trường,” tổ chức này nêu rõ. Thành viên của hiệp hội bao gồm nhiều tập đoàn lớn như Ngân hàng Trung Quốc (Bank of China), COSCO Shipping và BYD.

Căng thẳng mới này nổi lên đúng thời điểm Bắc Kinh đang nỗ lực cải thiện quan hệ với Brussels, trong bối cảnh chính quyền Donald Trump ngày càng khiến EU xa cách với Mỹ vì bất đồng liên quan đến thuế quan và quốc phòng.

Dự kiến trong tháng này, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào sẽ gặp gỡ các quan chức thương mại EU tại Paris, nơi ông có thể đề cập đến nhiều mối quan ngại của khối, bao gồm việc Trung Quốc thiếu minh bạch và chưa mở cửa đầy đủ thị trường mua sắm công cho các doanh nghiệp châu Âu. Tháng tới, các nhà lãnh đạo EU sẽ có chuyến thăm Bắc Kinh để dự hội nghị thượng đỉnh song phương.

Quyết định mới nhất của EU là lần đầu tiên khối này sử dụng Cơ chế Mua sắm Quốc tế (International Procurement Instrument) – một đạo luật được ban hành năm 2022 nhằm thúc đẩy nguyên tắc có đi có lại trong tiếp cận thị trường mua sắm công. Cơ chế này cho phép Ủy ban châu Âu áp dụng loạt biện pháp giới hạn, từ điều chỉnh điểm đấu thầu cho tới cấm tham gia hoàn toàn vào các gói thầu.

Tháng 4 năm ngoái, EU đã khởi động điều tra về cách Trung Quốc tổ chức đấu thầu thiết bị y tế, và đến tháng 1 năm nay, cuộc điều tra kết luận rằng Bắc Kinh có hành vi phân biệt đối xử với doanh nghiệp nước ngoài. Các vòng tham vấn sau đó không đạt được giải pháp thay thế khả thi, nguồn tin cho biết.

Phòng Thương mại Trung Quốc lập luận rằng nguyên tắc có đi có lại cần dựa trên “nhận thức đúng đắn về thực tế lịch sử và hiện tại”.

“Trong nhiều năm, các công ty thiết bị y tế châu Âu đã tiếp cận sâu rộng thị trường Trung Quốc, đóng vai trò quan trọng trong hiện đại hóa hệ thống y tế và đạt được mức tăng trưởng đáng kể,” tuyên bố nhấn mạnh. “Quyết định hiện tại của EU đã phớt lờ bối cảnh đó, làm xói mòn tinh thần hợp tác cân bằng và cùng có lợi”.

>> Xuất khẩu lao dốc, sản xuất ‘đóng băng’: Châu Á ‘rét run’ vì chính sách thuế của ông Trump