Xuất khẩu lao dốc, sản xuất ‘đóng băng’: Châu Á ‘rét run’ vì chính sách thuế của ông Trump
Hoạt động sản xuất tại nhiều quốc gia châu Á tiếp tục suy yếu trong tháng 5, khi căng thẳng thương mại và chính sách thuế quan khó lường từ Mỹ làm xói mòn nhu cầu toàn cầu.
Theo số liệu được S&P Global công bố hôm nay (2/6), tại Đài Loan (Trung Quốc), sản lượng và doanh số xuất khẩu đều giảm tháng thứ hai liên tiếp. Indonesia ghi nhận mức sụt giảm đơn hàng mới mạnh nhất kể từ tháng 8/2021. Các nhà sản xuất Hàn Quốc chứng kiến đà lao dốc mạnh nhất về sản lượng trong gần 3 năm.
Chỉ số Quản lý Thu mua (PMI) của Việt Nam, Indonesia, Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc đều duy trì dưới ngưỡng 50 điểm – mức phân định giữa mở rộng và thu hẹp hoạt động. Tại Philippines, sản xuất vẫn tăng nhưng với tốc độ chậm lại.
Những số liệu này phản ánh tâm lý bất an kéo dài giữa lúc Tổng thống Donald Trump tăng cường các biện pháp thuế quan và làm gián đoạn tiến trình đàm phán thương mại.
Cuối tuần trước, ông Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế thép và nhôm, đồng thời cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận hạ mức thuế nhập khẩu. Bắc Kinh lập tức phản pháo, bác bỏ cáo buộc và tố ngược lại Mỹ đã áp đặt thêm các biện pháp phân biệt đối xử.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc, ông Rhee Chang-yong, cảnh báo kết quả các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ nền kinh tế châu Á, chứ không chỉ dừng lại ở phạm vi song phương.
“Khi đánh giá tác động của thuế Mỹ đối với chúng tôi, yếu tố gián tiếp thông qua Trung Quốc là rất đáng kể, vì chuỗi cung ứng giữa hai nước gắn kết chặt chẽ”, ông Rhee phát biểu hôm thứ Hai.
Hiện tại, các mức thuế mới do ông Trump đề xuất – được gọi là thuế “Ngày Giải phóng” – vẫn chưa rõ số phận. Dù bị tòa án Mỹ bác bỏ, chính quyền của ông đã kháng cáo thành công. Nếu được thi hành, mức thuế nhập khẩu từ Mỹ có thể tăng lên mức cao nhất trong một thế kỷ vào tháng tới.
Nhiều doanh nghiệp sản xuất tại châu Á cho biết chính sự thay đổi chóng mặt của chính sách Mỹ đã làm suy yếu nhu cầu hiện tại và cản trở triển vọng đơn hàng trong tương lai.
S&P Global cho biết: “Tình trạng nhu cầu yếu và tâm lý e ngại từ phía khách hàng trong bối cảnh thuế quan Mỹ đã ảnh hưởng trực tiếp tới doanh số tại Đài Loan,” buộc các doanh nghiệp cắt giảm nhân sự và đơn đặt hàng nguyên vật liệu. Trên khắp khu vực, các công ty đều ghi nhận làn sóng sụt giảm nhu cầu lan rộng khắp chuỗi cung ứng và nhà máy.
Những dữ liệu tháng 5 được công bố sau khi xuất khẩu và hoạt động vận tải hàng hóa tăng đột biến vào tháng trước – thời điểm nhiều doanh nghiệp Mỹ đẩy nhanh đơn hàng trước khi lệnh áp thuế tạm hoãn trong 90 ngày của ông Trump hết hiệu lực.
Tuy nhiên, xuất khẩu của Hàn Quốc vẫn giảm trong tháng 5, trong đó riêng đơn hàng sang Mỹ giảm 8,1%, theo số liệu từ cơ quan hải quan nước này.
Dù vậy, vẫn có một số dấu hiệu tích cực. Việc Mỹ tạm dừng áp thuế nhằm tạo điều kiện đàm phán với Trung Quốc và Anh có thể hỗ trợ hoạt động sản xuất phục hồi.
Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp cho biết sản lượng đã cải thiện nhờ môi trường thuế ổn định và triển vọng thị trường trở nên lạc quan hơn.
>> Đàm phán tê liệt, Trung Quốc cảnh báo ‘đáp trả cứng rắn’ nếu Mỹ tiếp tục siết chip và visa
