Mỹ dùng đất hiếm, khí đốt để thuyết phục Nga ngừng bắn với Ukraine?
Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là sẽ mang đến hội nghị thượng đỉnh ngày 15/8 tại Alaska một số cơ hội về kinh tế để thuyết phục Mátxcơva chấm dứt chiến dịch quân sự ở Ukraine, bao gồm trao cho Nga quyền tiếp cận các nguồn khoáng sản dồi dào ở Alaska và các khu vực từng thuộc Ukraine hiện do Nga kiểm soát.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent được cho là nằm trong số các quan chức sẽ phải báo cáo với Tổng thống Trump trước cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin tại Anchorage. Ông Bessent đang tìm hiểu những trao đổi về kinh tế mà Mỹ có thể thực hiện với Nga để đẩy nhanh thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine.
Một trong số các ưu đãi là việc tiếp cận các mỏ đất hiếm tại các khu vực mà Nga kiểm soát nhưng Ukraine không công nhận.
Ukraine được cho là nắm giữ 10% trữ lượng lithium của thế giới, loại khoáng sản được sử dụng trong sản xuất pin. Hai trong số các mỏ lithium lớn nhất của nước này nằm trong các khu vực do Nga kiểm soát.
Một nguồn tin am hiểu về các đề xuất này nói với tờ Telegraph: "Có rất nhiều ưu đãi, trong đó một thỏa thuận tiềm năng về khoáng sản/đất hiếm".
Hồi tháng 5, Washington đã ký một thỏa thuận về đất hiếm với Kiev, cho phép Mỹ khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào của Ukraine. Mỹ sẽ cần thiết lập các hoạt động khai thác mới, điều này có thể được thúc đẩy nhờ sự hợp tác với Nga.
Các ưu đãi khác bao gồm việc dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu các bộ phận và thiết bị cần thiết để bảo dưỡng máy bay Nga.
Các nước phương Tây đã hạn chế quyền tiếp cận của Mátxcơva đối với linh kiện dự phòng quan trọng kể từ khi xung đột bùng phát vào năm 2022, buộc các hãng hàng không và quân đội Nga phải khai thác máy bay cũ để lấy phụ tùng thay thế.
Ông Sergei Chemezov, người đứng đầu Rostec - tập đoàn quốc phòng nhà nước của Nga - cho biết trong năm nay, rằng gần 30% máy bay do phương Tây sản xuất của Nga có thể sẽ phải ngừng hoạt động trong vòng 5 năm tới vì không được bảo dưỡng đầy đủ.
Việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành hàng không Nga có thể mang lại lợi nhuận cho các nhà sản xuất Mỹ. Với đội bay hơn 700 máy bay chủ yếu là Airbus và Boeing, các hãng hàng không Nga có thể tìm đến nhà cung cấp Mỹ để mua các bộ phận quan trọng cho quá trình bảo dưỡng.
Ông Trump cũng đang cân nhắc việc tạo cơ hội cho Nga khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá tại eo biển ngăn cách nước này với Mỹ. Alaska, chỉ cách Nga ba dặm qua Eo biển Bering, được ước tính có trữ lượng dầu khí đáng kể, bao gồm 13% lượng dầu mỏ của thế giới.
Việc tăng cường sự hiện diện của Nga tại eo biển này sẽ củng cố lợi ích chiến lược của Mátxcơva ở Bắc Cực - khu vực chiếm 80 phần trăm sản lượng khí đốt của Nga vào năm 2022.
Các nguồn tin từ Chính phủ Anh nói với tờ Telegraph, rằng những ưu đãi như vậy có thể được châu Âu chấp nhận miễn là nó không bị coi là “phần thưởng dành cho Nga”.
Phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 13/8, Tổng thống Trump cho biết Nga sẽ phải đối mặt với "hậu quả nghiêm trọng" nếu không đồng ý chấm dứt giao tranh ở Ukraine.
Lãnh đạo Mỹ cũng tiết lộ ý định tổ chức cuộc gặp thứ hai ngay lập tức với Tổng thống Putin, lần này có sự tham gia của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, sau cuộc gặp ngày 15/8 tại Alaska.
Ông Trump nói: "Nếu cuộc gặp đầu tiên diễn ra tốt đẹp, chúng tôi sẽ có cuộc gặp thứ hai nhanh chóng. Tôi muốn làm điều đó gần như ngay lập tức, và chúng tôi sẽ có một cuộc gặp thứ hai nhanh chóng giữa Tổng thống Putin, Tổng thống Zelensky và tôi, nếu họ muốn tôi tham dự".
