Mỹ - Trung nối lại đàm phán lần thứ 4: Dầu Nga thành điểm nóng, TikTok chưa thoát 'án tử'

Đây là lần thứ tư trong vòng bốn tháng, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer hội đàm cùng Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại châu Âu, trong nỗ lực ngăn quan hệ thương mại song phương đổ vỡ dưới sức ép thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Tham gia còn có trưởng đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương.

Tại vòng đàm phán gần nhất ở Stockholm hồi tháng 7, hai bên đã thống nhất tạm đình chiến thương mại thêm 90 ngày, giúp giảm mạnh thuế trả đũa và nối lại xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ. Ông Trump đã phê chuẩn gia hạn mức thuế hiện hành với hàng hóa Trung Quốc, trung bình 55%, đến ngày 10/11.

Các chuyên gia cho rằng khó có đột phá lớn tại Madrid, nơi Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez - người muốn cải thiện quan hệ với Bắc Kinh - đóng vai trò chủ nhà. Kịch bản khả dĩ nhất là Washington tiếp tục gia hạn thời hạn buộc ByteDance bán TikTok Mỹ, vốn sẽ hết hạn vào 17/9. Nhiều khả năng đây sẽ là lần gia hạn thứ tư kể từ khi ông Trump nhậm chức, dù chính ông mới mở tài khoản TikTok hồi tháng trước.

Việc TikTok lần đầu tiên được đưa công khai vào chương trình nghị sự giúp chính quyền Trump có thêm lý do chính trị để trì hoãn, nhưng cũng có thể khiến cả Cộng hòa lẫn Dân chủ tức giận, do Quốc hội đã yêu cầu bắt buộc bán lại ứng dụng này vì lo ngại an ninh quốc gia.

Wendy Cutler, cựu quan chức đàm phán thương mại Mỹ, nhận định những “thành quả thực chất” có thể được để dành cho cuộc gặp tiềm năng giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng 10 tại thượng đỉnh APEC ở Seoul. Khi đó, hai bên có thể bàn về một thỏa thuận cuối cùng cho TikTok, nới hạn chế với nông sản Mỹ và giảm thuế liên quan đến fentanyl.

Tuy nhiên, các bất đồng cốt lõi về mô hình kinh tế Trung Quốc – như việc giảm phụ thuộc vào xuất khẩu được trợ cấp và tăng tiêu dùng nội địa – có thể phải mất nhiều năm mới xử lý xong. “Trung Quốc sẽ không ký kết nếu không đạt được nhượng bộ lớn về kiểm soát xuất khẩu và giảm thuế. Và Mỹ cũng khó mà nhượng bộ,” Cutler nói.

Sức ép dầu mỏ Nga

Ngoài thương mại, Washington còn gây áp lực để Trung Quốc chặn các lô hàng công nghệ tuồn sang Nga. Bộ trưởng Bessent mới đây kêu gọi G7 áp thuế mạnh tay với hàng hóa từ Trung Quốc và Ấn Độ nhằm buộc hai nước này ngừng mua dầu Nga, qua đó làm suy giảm nguồn thu của Điện Kremlin cho cuộc chiến ở Ukraine.

Mỹ hiện đã áp thêm 25% thuế với hàng Ấn Độ do vấn đề dầu mỏ, nhưng chưa áp biện pháp tương tự với Trung Quốc. Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định đàm phán Madrid sẽ tập trung vào “các lạm dụng kiểm soát xuất khẩu”, thuế quan và TikTok.

Tây Ban Nha tận dụng cơ hội

Chính phủ Tây Ban Nha đang tìm cách biến sự kiện thành cơ hội ngoại giao. Ngoại trưởng José Manuel Albares sẽ đón chính thức hai đoàn tại Cung điện Palacio de Santa Cruz. Một nguồn tin cho biết việc chọn Madrid làm địa điểm chứng tỏ Tây Ban Nha đang dần trở thành điểm đến cho các cuộc thương lượng chiến lược cấp cao, đồng thời tận dụng để củng cố quan hệ song phương với Mỹ sau những căng thẳng xung quanh Gaza và ngân sách quốc phòng NATO.

Tuy nhiên, trước đó chính Bessent từng công khai chỉ trích việc Madrid gọi Bắc Kinh là “đối tác chiến lược” vào cao điểm chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, đó là hành động chẳng khác nào “tự cắt cổ mình”.

Theo Reuters