Nga bất ngờ xung phong ‘phá băng’ Iran - Mỹ: Động thái lạ giữa lúc đàm phán hạt nhân bế tắc
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đầu tháng này cho biết Nga có thể đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán với Iran, sau một cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Các cuộc thương lượng giữa Mỹ và Iran hiện đang gặp nhiều trở ngại.
Nga đang đề xuất tiếp nhận phần vật liệu hạt nhân dư thừa của Iran, như một phần nỗ lực nhằm hỗ trợ Tehran và Washington tiến gần hơn đến một thỏa thuận về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Cộng hòa Hồi giáo. Thông tin được hãng tin Interfax dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov công bố ngày 11/6.
“Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ cả Washington và Tehran, không chỉ về mặt chính trị với các đề xuất có thể sử dụng trong tiến trình đàm phán, mà còn cả hỗ trợ thực tiễn", ông Ryabkov nói. “Ví dụ, chúng tôi có thể tiếp nhận vật liệu hạt nhân dư thừa được Iran sản xuất và chuyển đổi chúng thành nhiên liệu cho các lò phản ứng hạt nhân”.
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đầu tháng này cho biết Nga có thể đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán với Iran, sau một cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Các cuộc thương lượng giữa Mỹ và Iran hiện đang gặp nhiều trở ngại.
Trên thực tế, Nga từng tiếp nhận một phần lớn lượng uranium đã làm giàu của Iran vào năm 2015, như một phần của thỏa thuận hạt nhân mang tính bước ngoặt – được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) – giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cùng Đức).
Tuy nhiên, căng thẳng lại leo thang khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hôm 31/5 cho biết Iran đã tăng lượng uranium làm giàu cao thêm gần 50% chỉ trong ba tháng, lên tới 409 kg – đủ để làm lõi cho khoảng 10 đầu đạn hạt nhân nếu được làm giàu thêm.
Trong bối cảnh đó, Iran đang chuẩn bị đưa ra một đề xuất khung mới trong các cuộc đàm phán với Mỹ, có thể mở đường cho một thỏa thuận tạm thời và tiếp tục đàm phán về một giải pháp dài hạn. “Chúng tôi đang làm việc trên một bản đề xuất có thể sử dụng làm nền tảng cho vòng đàm phán thứ sáu với Mỹ tại Oman vào Chủ nhật tới”, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Majid Takht-Ravanchi nói với hãng tin IRNA của nhà nước.
Nga dường như ủng hộ hướng tiếp cận này. Ông Ryabkov khẳng định: “Chúng tôi tin rằng cơ hội vẫn chưa hoàn toàn mất đi. Giờ là lúc cần nỗ lực gấp đôi để đạt được – dù chỉ là một giải pháp tạm thời – cho vấn đề hạt nhân Iran”, ông phát biểu với báo giới tại Sochi.
Kể từ tháng 4, Mỹ và Iran đã tiến hành 5 vòng đàm phán do Oman làm trung gian nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt thế đối đầu kéo dài nhiều năm, bao gồm cả việc Mỹ nới lỏng các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Tehran.
Tuy nhiên, bất đồng vẫn sâu sắc. Tuần trước, Lãnh tụ Tối cao Iran, Ayatollah Ali Khamenei, chỉ trích đề xuất từ phía Mỹ và gọi các quan chức Washington là “kiêu ngạo” khi yêu cầu Iran chấm dứt chương trình làm giàu uranium.
