Xe BYD giảm giá chưa từng có, đẩy ngành ô tô rơi vào cuộc đua tự hủy, Chính phủ Trung Quốc ra chỉ thị khẩn
Thị trường xe điện lớn nhất thế giới đang rơi vào vòng xoáy giảm giá chưa từng thấy. Tại Trung Quốc, nơi các hãng xe liên tục hạ giá để tranh giành từng khách hàng, người dân gọi tình trạng này là “neijuan” – một kiểu cạnh tranh nội bộ khốc liệt đến mức tự hủy diệt.
Thuật ngữ “neijuan” không còn là lời than phiền trên mạng xã hội. Trong báo cáo thường niên tháng 3/2025, Thủ tướng Lý Cường đã chính thức đề cập đến nó, còn cơ quan quản lý thị trường kêu gọi “chấn chỉnh toàn diện” cuộc cạnh tranh này. Nhưng thực tế cho thấy lời cảnh báo đó đang bị phớt lờ.
Ngày 23/5, tập đoàn BYD – nhà sản xuất xe điện chiếm gần 30% thị phần tại Trung Quốc – bất ngờ khơi mào một đợt giảm giá sâu, lên tới 34% cho một số mẫu xe. Mẫu hatchback Seagull giờ chỉ còn 55.800 NDT (tương đương 7.780 USD).
Động thái gây chấn động này lập tức khiến cổ phiếu BYD sụt 8,6% tại Hồng Kông, kéo theo làn sóng bán tháo ở các đối thủ như Geely, Nio và Leapmotor, với mức giảm từ 3% đến 9,5%. Theo các nhà phân tích tại Nomura, thị trường xe điện Trung Quốc đang dư cung nghiêm trọng, và giai đoạn cạnh tranh khốc liệt nhất vẫn chưa đến.
Giới quan sát cho rằng mục tiêu của BYD không đơn thuần là kích cầu. Theo trang CleanTechnica, BYD đang giải phóng hàng tồn kho và đồng thời dọn đường cho vị thế dẫn đầu bằng cách đánh bật các đối thủ yếu hơn khỏi đường đua.
Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) cảnh báo về “cơn hoảng loạn giá cả”, lo ngại cuộc đua không kiểm soát sẽ bóp nghẹt lợi nhuận và tiềm ẩn rủi ro cho người tiêu dùng. Trong khi đó, tờ People’s Daily – cơ quan ngôn luận của chính phủ – tuyên bố dứt khoát: “Cuộc chiến giá không có kẻ thắng, và cũng chẳng có tương lai”.
Chính phủ đã triệu tập các lãnh đạo hãng xe đến Bắc Kinh để yêu cầu “tự điều chỉnh hành vi cạnh tranh”. Tuy nhiên, các chuyên gia như ông Zhong Shi từ Hiệp hội Đại lý Ô tô Trung Quốc nhận định: “Chính quyền khó có thể kiểm soát thị trường tự do, nhất là khi các công ty đang chiến đấu để tồn tại”.
Giá xuất khẩu lao dốc, "Made-in-China" có nguy cơ mất giá
Không chỉ trong nước, giá xe điện xuất khẩu từ Trung Quốc cũng giảm mạnh. CNBC cho biết, mức giá trung bình cho xe xuất sang Đức đã giảm từ 30.000 USD (2023) xuống còn 21.000 USD (2025). Các mẫu xe giá rẻ như BYD Seagull (còn gọi là Dolphin Surf tại châu Âu) đang được người tiêu dùng ở châu Phi và châu Á đón nhận nhiệt tình.
Tuy nhiên, tờ Financial Times cảnh báo, nếu xu hướng này tiếp tục, các sản phẩm “Made-in-China” có thể bị gắn mác giá rẻ, chất lượng thấp, gây tổn hại lâu dài cho thương hiệu quốc gia.
Sức ép đang đè nặng lên các hãng xe quốc tế. Tháng 4/2025, BYD vượt Tesla về số xe điện đăng ký tại châu Âu, đạt 7.231 chiếc, tăng vọt 169% so với cùng kỳ năm trước. Tại Trung Quốc, Tesla gần như không còn lãi, do liên tục phải cắt giá để cạnh tranh với các hãng nội địa.
Ngay cả các tên tuổi lừng lẫy như Volkswagen hay BMW cũng đang mất dần thị phần vì không thể theo kịp nhịp giảm giá và tốc độ đổi mới của các đối thủ Trung Quốc.
Giữa làn sóng giảm giá, một số hãng đang tìm cách thoát khỏi cuộc đua đốt tiền bằng cách tập trung vào công nghệ. BYD gần đây đã tích hợp hệ thống hỗ trợ lái xe tự động “God’s Eye” cho các mẫu xe từ 100.000 nhân dân tệ trở lên – bao gồm cả Seagull, với giá chỉ 9.555 USD – buộc các đối thủ như Tesla hay Xpeng phải dè chừng.
Ông He Xiaopeng, CEO của Xpeng, tuyên bố hãng sẽ không tham gia cuộc chiến giá mà thay vào đó sẽ mở rộng thị trường quốc tế và đầu tư vào công nghệ. Cùng lúc đó, tân binh Xiaomi kỳ vọng đạt lợi nhuận trong nửa cuối 2025 với mẫu SU7 – một lựa chọn rẻ hơn Tesla Model 3.
Dù các startup như Xpeng và Nio vẫn chìm trong thua lỗ – lần lượt mất 90 triệu USD và gần 950 triệu USD trong quý 1/2025 – thì BYD vẫn vững vàng có lãi, thu về 9,15 tỷ NDT trong cùng kỳ.
Lý do: BYD sở hữu chuỗi cung ứng tích hợp dọc, quy mô sản xuất khổng lồ và chiến lược giá chủ động. Theo giới phân tích, hãng xe này đang chơi “ván cờ dài hạn”, dùng lợi thế chi phí để đẩy các đối thủ khỏi thị trường trước khi làn sóng hợp nhất xảy ra.
