Nhà đầu tư nước ngoài ồ ạt đổ tiền vào Trung Quốc, chuyện gì đang xảy ra?

Hiện tượng này là kết quả của sự đột phá trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo của DeepSeek, cùng với đà phục hồi mạnh mẽ của thị trường IPO tại Hồng Kông – thị trường đang trên đà vượt qua Phố Wall trong năm nay để trở thành nơi huy động vốn lớn nhất thế giới. Các tín hiệu ủng hộ doanh nghiệp từ chính quyền Bắc Kinh trong những tháng gần đây cũng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng.

Chỉ số Hang Seng đã tăng hơn 20% kể từ đầu năm, phản ánh tâm lý lạc quan trong ngắn hạn. Một tín hiệu tích cực khác là việc các quỹ đầu tư mạo hiểm Trung Quốc bắt đầu gọi vốn trở lại bằng USD sau một thời gian dài phải dựa vào nguồn vốn nội địa bằng nhân dân tệ.

Công ty BAI Capital có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết đã bắt đầu huy động một quỹ mới trị giá 800 triệu USD từ tháng 2, và dự kiến hoàn tất vòng gọi vốn đầu tiên vào tháng 9. BAI được hậu thuẫn bởi tập đoàn truyền thông toàn cầu của Đức Bertelsmann Group.

BAI cho biết đã nhận được “sự quan tâm mạnh mẽ” từ các nhà đầu tư cho quỹ định danh bằng USD, quỹ này sẽ được sử dụng để đầu tư vào các công ty đặt trụ sở tại Trung Quốc. Tính đến hiện tại, họ đã rót vốn vào 10 doanh nghiệp dự kiến sẽ IPO trong vòng 1 đến 2 năm tới.

Future Capital Discovery Fund, từng đầu tư sớm vào hãng xe điện Li Auto, đã huy động kỷ lục 210 triệu USD cho quỹ chính bằng USD trong nửa cuối năm ngoái.

"Ngay khi có cơ hội huy động, chúng tôi phải nhanh chóng nắm bắt. Điều này khác biệt hoàn toàn với mô hình huy động USD truyền thống mỗi vài năm một lần", ông Mingming Huang – nhà sáng lập Future Capital tại Bắc Kinh chia sẻ.

"Hiện nay, chúng tôi phải cực kỳ nhạy bén với các xu hướng vĩ mô, đặc biệt là quan hệ giữa các nền kinh tế lớn", ông nói. Future Capital đang lên kế hoạch đầu tư vào lĩnh vực AI và phần cứng, với các nhà đầu tư từ Trung Đông, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Đông Nam Á.

Sự quan tâm đặc biệt đến ByteDance

Hiện tại, nhiều đối tác góp vốn ở châu Âu, Trung Đông và châu Á đang lựa chọn phương án mua trực tiếp cổ phần của các công ty tư nhân lớn như ByteDance hay Xiaohongshu – theo bà Hope Xu, cựu thành viên của Source Code Capital, hiện sáng lập Density 590 – một công ty tập trung vào các giao dịch thứ cấp như mua bán tài sản đơn lẻ hoặc cổ phần quỹ.

Dù ByteDance – công ty mẹ của TikTok – chưa niêm yết, nhưng nhu cầu mua cổ phần quá lớn khiến các giao dịch gần như có tính thanh khoản tương đương với cổ phiếu trên sàn, theo bà Xu. Bà cho biết, người bán chủ yếu đến từ Mỹ và châu Á, trong khi người mua thường đến từ châu Âu, Trung Đông và châu Á.

ByteDance hiện được định giá khoảng 340 tỷ USD, tăng mạnh từ mức 245 tỷ USD đầu năm, theo bà Xu, bất chấp những bất ổn liên quan đến khả năng TikTok bị buộc thoái vốn tại Mỹ.

Công ty từ chối bình luận về mức định giá hiện tại.

Ngoài Douyin hiện đã vượt JD.com để trở thành nền tảng thương mại điện tử lớn thứ hai Trung Quốc, ByteDance còn phát triển chatbot AI Doubao và nền tảng trợ lý AI Coze.

Theo bà Xu, đầu tư vào những gã khổng lồ như ByteDance với danh mục sản phẩm đa dạng giống như đầu tư vào một “quỹ ETF AI”. Đầu tư vào công nghệ như AI và robot đòi hỏi nguồn lực khổng lồ, là thách thức lớn với các startup nhỏ.

Ví dụ, Tencent không chỉ tự phát triển các mô hình và ứng dụng AI mà còn đầu tư vào các startup AI. Lợi nhuận từ công ty liên kết và liên doanh của Tencent đã tăng gần 5 lần trong năm ngoái – từ 5,8 tỷ nhân dân tệ lên 25,2 tỷ nhân dân tệ – theo báo cáo thường niên.

Tham vọng toàn cầu

Giới đầu tư mạo hiểm Trung Quốc cũng không còn tập trung hoàn toàn vào thị trường nội địa.

Dựa trên xu hướng kinh tế vĩ mô và công nghệ, BAI Capital cho biết sẽ chia đều vốn đầu tư cho các startup trong và ngoài Trung Quốc. Một nửa quỹ sẽ đầu tư vào các công ty Trung Quốc có kế hoạch mở rộng ra toàn cầu trong các lĩnh vực fintech, giải trí, AI và chuỗi cung ứng. Nửa còn lại sẽ tập trung vào cơ hội tiêu dùng, y tế và công nghệ trong nước.

Từ năm 2019, BAI đã nhiều lần rót vốn vào Stori – ngân hàng số tại Mexico với 3,6 triệu người dùng thẻ tín dụng và 2,4 triệu người gửi tiền. "Chúng tôi tin rằng thành công của Stori không phải là trường hợp cá biệt".

Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông tuần trước đã công bố ngày bận rộn nhất lịch sử với 6 sự kiện IPO và ra mắt quỹ ETF cùng lúc. James Peng – CEO của công ty xe tự lái Pony AI – cho biết Uber có thể đang quan tâm đến việc mua lại mảng hoạt động tại Mỹ của công ty ông.

Tham khảo CNBC

>> Nhà đầu tư nước ngoài rút vốn với tốc độ không tưởng rồi đổ vào châu Âu: Chuyện gì xảy ra?