DeepSeek bị tố hỗ trợ quân đội và tình báo Trung Quốc, sử dụng 'bình phong' ở Đông Nam Á để sử dụng chip Nvidia
Từng được ca ngợi là “ngôi sao AI” mới nổi, DeepSeek nay đối mặt hoài nghi về năng lực thật và cách tiếp cận công nghệ Mỹ.
Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết, công ty trí tuệ nhân tạo DeepSeek đang hỗ trợ hoạt động quân sự và tình báo của Trung Quốc. Startup công nghệ này bị cáo buộc sử dụng các công ty bình phong tại Đông Nam Á nhằm tiếp cận các loại chip bán dẫn cao cấp mà Mỹ cấm xuất khẩu sang Trung Quốc.
Kết luận này phản ánh nhận thức ngày càng rõ rệt tại Washington rằng sự phát triển nhanh chóng của một trong những công ty AI hàng đầu Trung Quốc có thể đã bị phóng đại và phụ thuộc lớn vào công nghệ của Mỹ.
DeepSeek – có trụ sở tại Hàng Châu – gây chấn động ngành công nghệ vào tháng 1 khi tuyên bố rằng các mô hình suy luận AI của họ sánh ngang, thậm chí vượt qua các mô hình hàng đầu của Mỹ với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ.
“Mỹ hiểu rằng DeepSeek đã, và có khả năng sẽ tiếp tục hỗ trợ các hoạt động quân sự và tình báo của Trung Quốc”, quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ phát biểu trong cuộc phỏng vấn với Reuters, với điều kiện ẩn danh do liên quan đến thông tin mật của chính phủ.
“Những hoạt động này vượt xa việc cung cấp mã nguồn mở từ các mô hình AI của DeepSeek”, quan chức này nói thêm.
Đánh giá của chính phủ Mỹ về hoạt động và mối liên hệ của DeepSeek với chính quyền Trung Quốc chưa từng được công bố trước đó và xuất hiện trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang.
Một trong các cáo buộc đáng chú ý là DeepSeek đang chia sẻ dữ liệu người dùng và các số liệu thống kê với hệ thống giám sát của Bắc Kinh.
Ba nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây lớn nhất của Mỹ – Amazon, Microsoft và Google – hiện đang cung cấp sản phẩm của DeepSeek cho khách hàng của họ.
Luật pháp Trung Quốc quy định rằng các công ty trong nước phải cung cấp dữ liệu cho chính phủ nếu được yêu cầu. Tuy nhiên, việc DeepSeek bị cho là đang chủ động thực hiện điều đó sẽ làm dấy lên lo ngại về quyền riêng tư đối với hàng chục triệu người dùng toàn cầu mỗi ngày của công ty này. Mỹ hiện cũng duy trì các lệnh hạn chế đối với những công ty có liên hệ với tổ hợp công nghiệp-quân sự Trung Quốc.
Các nhà lập pháp Mỹ trước đây từng tuyên bố rằng, theo các tuyên bố về quyền riêng tư của DeepSeek, dữ liệu người dùng Mỹ được truyền về Trung Quốc thông qua hạ tầng kỹ thuật đặt tại China Mobile – một tập đoàn viễn thông nhà nước Trung Quốc.
DeepSeek đã không phản hồi các câu hỏi liên quan đến chính sách quyền riêng tư của họ.
Quan chức Mỹ cũng cho biết DeepSeek xuất hiện hơn 150 lần trong hồ sơ mua sắm của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) và các tổ chức liên quan đến nền công nghiệp quốc phòng Trung Quốc, đồng thời cung cấp dịch vụ công nghệ cho các viện nghiên cứu thuộc PLA.
Vị quan chức cho biết thêm rằng DeepSeek đang tìm cách vượt qua lệnh kiểm soát xuất khẩu của Mỹ để tiếp cận các chip AI tiên tiến do Mỹ sản xuất.
Cụ thể, DeepSeek có quyền truy cập vào “khối lượng lớn” chip H100 của Nvidia – loại chip đã bị Mỹ cấm bán sang Trung Quốc từ năm 2022 do lo ngại nước này có thể sử dụng để nâng cao năng lực quân sự hoặc giành ưu thế trong cuộc đua AI.
“DeepSeek đã tìm cách sử dụng các công ty vỏ bọc tại Đông Nam Á để lách kiểm soát xuất khẩu và tiếp cận các trung tâm dữ liệu trong khu vực để truy cập từ xa các chip của Mỹ”, quan chức Mỹ cho biết.
Vị này từ chối cho biết DeepSeek có thành công trong việc né kiểm soát xuất khẩu hay không, cũng như không cung cấp thêm thông tin chi tiết về các công ty bình phong.
DeepSeek cũng không phản hồi các câu hỏi liên quan đến việc sở hữu chip Nvidia hay cáo buộc sử dụng các công ty vỏ bọc.
Khi được hỏi liệu Mỹ có áp đặt thêm lệnh kiểm soát hoặc trừng phạt đối với DeepSeek hay không, quan chức cho biết: “Hiện chưa có thông báo gì”.
Phát ngôn viên của Nvidia cho biết: “Chúng tôi không hỗ trợ các bên vi phạm quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ hoặc nằm trong danh sách thực thể hạn chế”. Nvidia nói thêm rằng: “Với các quy định hiện tại, chúng tôi gần như đã rút khỏi thị trường trung tâm dữ liệu tại Trung Quốc, nơi hiện do các đối thủ như Huawei phục vụ”.
Tiếp cận chip bị hạn chế
DeepSeek khẳng định hai mô hình AI của họ – DeepSeek-V3 và DeepSeek-R1 – được nhiều kỹ sư công nghệ và giám đốc điều hành tại Thung lũng Silicon khen ngợi và cho rằng ngang tầm với các mô hình tiên tiến nhất của OpenAI và Meta.
Tuy nhiên, các chuyên gia AI bày tỏ hoài nghi khi cho rằng chi phí huấn luyện thực tế các mô hình có thể cao hơn nhiều so với con số 5,58 triệu USD mà startup này công bố.
Reuters trước đó đã đưa tin rằng các quan chức Mỹ đang điều tra việc DeepSeek có quyền truy cập vào các chip AI bị hạn chế hay không.
Ba nguồn tin cho biết DeepSeek sở hữu chip H100 mà họ có được sau khi Mỹ cấm Nvidia bán loại chip này cho Trung Quốc, nhưng số lượng này nhỏ hơn nhiều so với tuyên bố của CEO một startup AI khác rằng DeepSeek có tới 50.000 chip H100 – phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với CNBC hồi tháng 1.
Người phát ngôn của Nvidia nói với Reuters rằng “DeepSeek đã sử dụng sản phẩm H800 được mua hợp pháp, không phải H100”, nhằm phản hồi cáo buộc liên quan đến chip H100.
Vào tháng 2, Singapore đã truy tố ba người đàn ông vì tội lừa đảo trong một vụ việc mà truyền thông địa phương cho rằng liên quan đến việc vận chuyển chip Nvidia tiên tiến từ Singapore sang DeepSeek.
Trung Quốc cũng bị nghi ngờ đang tìm cách sử dụng từ xa các chip Mỹ tiên tiến.
Mặc dù nhập khẩu chip Nvidia vào Trung Quốc mà không có giấy phép là vi phạm quy định xuất khẩu của Mỹ, nhưng các công ty Trung Quốc vẫn được phép truy cập từ xa vào các chip này tại các trung tâm dữ liệu ở các quốc gia không bị hạn chế.
Ngoại lệ chỉ xảy ra nếu công ty Trung Quốc nằm trong danh sách thực thể bị cấm của Mỹ, hoặc nhà xuất khẩu chip biết rằng công ty Trung Quốc đó đang sử dụng chip cho mục đích phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Hiện DeepSeek chưa bị Mỹ đưa vào danh sách thực thể bị cấm và Mỹ cũng không cáo buộc rằng Nvidia biết DeepSeek đang hợp tác với quân đội Trung Quốc.
Tuần trước, Bộ Thương mại Malaysia cho biết đang điều tra liệu một công ty Trung Quốc giấu tên có đang sử dụng máy chủ trang bị chip Nvidia để huấn luyện mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tại Malaysia hay không, và xem xét liệu điều đó có vi phạm luật pháp trong nước.
Theo CNBC
