Nhà máy thủy điện lớn nhất Đông Nam Á - sự hùng vĩ của Tây Bắc, nơi 13 tổng công ty hàng đầu Việt Nam cùng xây dựng

Nhà máy thủy điện Sơn La tọa lạc tại xã Ít Ong (Mường La, Sơn La), được xây dựng từ năm 2005 đến năm 2012. Sau 7 năm xây dựng, Thủy điện Sơn La được khánh thành vào ngày 23/12/2012, trở thành nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam và cả khu vực Đông Nam Á cho đến thời điểm hiện tại.

Tính đến tháng 4/2023, Nhà máy Thủy điện Sơn La vừa cán mốc sản lượng 100 tỷ kWh phát lên lưới điện quốc gia, góp phần quan trọng trong cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 60.000 tỷ đồng, cung cấp sản lượng điện bình quân hàng năm hơn 10 tỷ kWh và có nhiệm vụ ngăn lũ vào mùa mưa, cung cấp nước vào mùa khô cho vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Nhà máy thủy điện được thiết kế tràn xả tự do, nằm phía sau thân đập. Giai đoạn xây dựng cao điểm huy động tới 13 nghìn người. Để xây dựng nhà máy, hơn 20.000 hộ dân của 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu đã phải di dời.

Kết cấu đập bê tông trọng lực của thủy điện Sơn La cao 138,1 m; chiều dài đỉnh đập 961,6 m, cao gần 90m, sử dụng công nghệ bê tông đầm lăn hiện đại nhất thời bấy giờ. Đập thủy điện Sơn La đứng thứ 9 trong top những đập cao nhất thế giới, bên cạnh những công trình của Trung Quốc, Nga, Paraguay, Mỹ, Venezuela.

Đặc biệt, từ thiết kế, xây dựng đến vận hành đều do người Việt Nam thực hiện. Tham gia xây dựng Thủy điện Sơn La gồm 13 nhà thầu thành viên do Tổng công ty Sông Đà (mã CK: SJG) làm tổng thầu; Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư.

Các đơn vị tham gia dự án cùng Tổng công ty Sông Đà gồm: Tổng công ty xây dựng phát triển hạ tầng (Licogi), Tổng công ty xây dựng công nghiệp (Vinaincon, VVN), Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng (Vinaconex, VCG), Tổng công ty lắp máy (Lilama, LLM), Tổng công ty cơ khí xây dựng (Coma, TCK), Tổng công ty xây dựng Hà Nội (HAN), Tổng công ty xây dựng Trường Sơn, Tổng công ty máy - thiết bị công nghiệp (MIE), Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco 1), Tổng công ty xây dựng đường thuỷ, Công ty xây lắp điện 3 và Công ty Lũng Lô.

Đây đều là những doanh nghiệp xây dựng hàng đầu Việt Nam đã tham gia nhiều công trình trọng điểm.

Trong “lịch sử” ngành điện Việt Nam, chưa có dự án thủy điện nào có nhiều yếu tố “lạ” như Thủy điện Sơn La: trong khi chờ Quốc hội thông qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã mạnh mẽ đề xuất giải pháp đẩy nhanh tiến độ công việc theo kiểu “vừa mới bắt đầu, vừa mới lấp đầy dây chuyền”.

Trong bất kỳ công trình thủy điện nào cũng có các hạng mục: xây dựng, cải tạo lòng hồ; Người di cư tái định cư chiếm lấy địa điểm; Xây dựng hạ tầng giao thông, hạ tầng lưới điện… Các phần này thường được chủ đầu tư thực hiện theo trình tự. Tuy nhiên, tại Dự án Thủy điện Sơn La, tất cả đều được tiến hành cùng một lúc và có sự xích lại gần nhau, phù hợp. Chính vì vậy, công trình thủy điện này đã hoàn trước tiến độ 3 năm.

Lược dịch từ RedRiver/Epower