Nhóm ngành giữ vững 'độ hot' mùa tuyển sinh ĐH năm nay: Con vào được là gia đình 'nở mày nở mặt', lương nghìn đô ngay từ khi ra trường

Năm học 2025 đánh dấu một cú bứt phá ngoạn mục trên đường đua tuyển sinh đại học khi nhóm ngành STEM (Khoa học – Công nghệ – Kỹ thuật – Toán học) ghi nhận lượng thí sinh đăng ký kỷ lục. Theo thống kê mới nhất từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã có 222.454 thí sinh đặt nguyện vọng 1 vào nhóm ngành này, tăng gần 42.000 so với mùa tuyển sinh 2024. Con số này cho thấy sức hút của STEM đang bước sang một giai đoạn bùng nổ mạnh mẽ, mở ra cơ hội học tập và nghề nghiệp rộng lớn cho thế hệ trẻ.

Nếu năm ngoái STEM đã nhận được nhiều sự quan tâm, thì năm nay, các ngành như Khoa học máy tính, Công nghệ thông tin, Trí tuệ nhân tạo và đặc biệt là Kỹ thuật – Công nghệ bán dẫn lại càng thu hút hơn bao giờ hết. Trong đó, Khoa học máy tính và Công nghệ thông tin ghi nhận 54.359 nguyện vọng 1, tăng hơn 2.100 so với năm trước, trong khi Trí tuệ nhân tạo đạt mốc 2.754 nguyện vọng. Sự trỗi dậy của ngành công nghiệp bán dẫn đóng vai trò như một “chất xúc tác” mới, biến STEM thành tấm vé vàng cho những ai muốn gia nhập lĩnh vực công nghệ mũi nhọn. Chỉ trong vòng một năm, Bộ GD&ĐT đã ban hành Chuẩn chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn (tháng 5/2025), hướng dẫn các trường mở mới hoặc cập nhật chuyên ngành, đồng thời khởi động 9 phòng thí nghiệm bán dẫn tại nhiều trường đại học lớn trên cả nước.

Nhóm ngành STEM nhận được sự quan tâm đông đảo của phụ huynh và học sinh

Hiện nay, nhiều cơ sở đào tạo đại học hàng đầu đang giữ vai trò dẫn dắt mảng STEM. Đại học Bách khoa Hà Nội vẫn là “huyền thoại” với thế mạnh ở các ngành Khoa học máy tính, Điện tử – Viễn thông, Kỹ thuật điều khiển – Tự động hóa. Đại học Bách khoa và Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM tiếp tục duy trì uy tín trong đào tạo công nghệ cao. Ở phía Bắc, Đại học Công nghệ và Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội nổi bật với Khoa học dữ liệu, AI, Kỹ thuật máy tính. Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH) tập trung đào tạo các ngành công nghệ cao như Khoa học vật liệu, Vi mạch bán dẫn, trong khi Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) lại ghi dấu ấn ở các lĩnh vực An toàn thông tin và Công nghệ đa phương tiện.

Ngoài những lĩnh vực quen thuộc như Công nghệ thông tin, Trí tuệ nhân tạo hay An toàn thông tin, STEM 2025 còn chứng kiến sự vươn lên của nhiều chuyên ngành mới đầy tiềm năng như Thiết kế vi mạch, Công nghệ robot, Khoa học vật liệu tiên tiến. Đây đều là những lĩnh vực gắn chặt với xu hướng công nghiệp hóa – hiện đại hóa của đất nước và được dự báo sẽ thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng trong 5–10 năm tới.

Đây là nhóm ngành luôn nằm trong tình trạng “khát” nhân lực trên toàn cầu

Cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp STEM đang vô cùng rộng mở. Đây là nhóm ngành luôn nằm trong tình trạng “khát” nhân lực trên toàn cầu, và tại Việt Nam, nhu cầu này tăng tốc mạnh mẽ nhờ chiến lược quốc gia về chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số. Mức lương khởi điểm của sinh viên mới ra trường thường dao động từ 10 đến 15 triệu đồng mỗi tháng cho các vị trí kỹ sư phần mềm, kỹ thuật viên, phân tích dữ liệu. Riêng những vị trí đặc thù như AI, An ninh mạng hoặc Thiết kế vi mạch, con số này có thể bắt đầu từ 20 triệu đồng/tháng. Với người có từ 3–5 năm kinh nghiệm và kỹ năng chuyên sâu, thu nhập hoàn toàn có thể đạt 30–50 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn nếu làm việc cho các tập đoàn công nghệ quốc tế.

Không chỉ giới hạn ở thị trường trong nước, nhân sự STEM Việt Nam còn có nhiều cơ hội làm việc từ xa cho doanh nghiệp nước ngoài với mức lương tính bằng USD. Các mảng như khoa học dữ liệu, phát triển phần mềm, kỹ thuật robot và thiết kế chip được dự báo sẽ có tốc độ tăng trưởng tuyển dụng từ 20 đến 30% mỗi năm trong giai đoạn 2025–2030.

Sự cộng hưởng giữa chiến lược chip bán dẫn, làn sóng chuyển đổi số và cơn sốt AI đã biến STEM từ một nhóm ngành học thành một hệ sinh thái nghề nghiệp toàn diện, trải rộng từ giáo dục, nghiên cứu đến sản xuất và dịch vụ công nghệ cao. Với lượng thí sinh tăng kỷ lục, chính sách đào tạo ngày càng chuyên sâu và tiềm năng nghề nghiệp vượt trội, STEM được kỳ vọng tiếp tục là lựa chọn số một của nhiều thế hệ học sinh – sinh viên, mang lại cơ hội việc làm chất lượng cao, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thị trường quốc tế.