Để hiểu vì sao giá cổ phiếu luôn dao động theo những hướng khác nhau trên thị trường, bước đầu tiên chính là nắm được bản chất thị trường đang vận hành dựa trên nền tảng tư duy, suy luận và hành động của những nhân tố nào.
Trên thực tế, thị trường được xây dựng bởi tổ hợp của những nhóm nhà đầu tư sau: NĐT cá nhân, ngoại khối, BBs (nhà đầu tư lớn), MMs (tạo lập thị trường), những đội tự doanh của các CTCK, IB (ngân hàng đầu tư) và RS (bộ phận nghiên cứu và phân tích).
Những nhóm này kết hợp tạo nên một thị trường chung là kết quả phản ánh sự kỳ vọng tổng hoà của chính họ.
Ví dụ, khi tất cả cùng suy luận và kỳ vọng theo một hướng, như cùng thấy được tiềm năng của một doanh nghiệp, sẽ tạo ra hiện tượng tăng mua dẫn đến cầu vượt cung và hình thành xu hướng giá lên.
Ngược lại, khi kỳ vọng của những đối tượng này đi theo hướng tiêu cực về kinh tế vĩ mô, ngành, thị trường,...thì sẽ tạo nên xu hướng giá xuống do xảy ra hiện tượng cung vượt cầu. Với trường hợp những kỳ vọng của các nhóm trên không đi cùng hướng, sẽ tạo ra một thị trường sideway (không rõ xu hướng), do sự đan xen tăng giảm gây ra bởi kỳ vọng riêng lẻ của từng bên.
Về bản chất, thị trường chứng khoán là nơi nhà đầu tư thể hiện sự kỳ vọng vào tương lai và kỳ vọng này được chiết khấu vào hiện tại qua cung-cầu.
Vì thế, yếu tố thứ nhất quyết định tới giá cổ phiếu căn bản nhất chính là cung-cầu được tác động bởi các nhóm NĐT kể trên.
Tuy nhiên, cung-cầu lại chính là sự kỳ vọng vào sự cải thiện nội tại của nền kinh tế, của doanh nghiệp đang đầu tư. Vì vậy, yếu tố thứ hai quyết định giá cổ phiếu chính là nội tại của doanh nghiệp hay nền kinh tế.
Vậy thì có trường hợp nội tại nền kinh tế hay doanh nghiệp đi xuống mà giá vẫn đi lên không?
Xin thưa là có và đó là do tác động của các nhà tạo lập (MMs) khi họ đã kiểm soát được lượng trôi nổi của cổ phiếu này. Đây là lực lượng đặc biệt, F0 cần quan sát và nắm bắt hàng động của họ nhiều hơn. Gần như cổ phiếu nào cũng tồn tại lực lượng này để đóng vai trò điều tiết.
Phân cấp độ thẩm thấu thông tin :
Nhìn vào các lực lượng tham gia thị trường ở trên thì các chủ doanh nghiệp sẽ là những người nắm thông tin đầu tiên, kế tới là các đội tạo lập (MMs), rồi BBs, và kế tới mới là nhà đầu tư cá nhân.
Vì vậy, có thể thấy nhà đầu tư cá nhân nằm ở cuối chuỗi thông tin này. Thường khi tin tới tai họ thì đã thể hiện hết độ thẩm thấu vào giá nên mới có tình trạng tin tốt vừa ra mua vào thì lỗ và tin xấu ra bán cắt lỗ thì nó lại lên.
Không những F0 mà các NĐT F1,2,3... cũng cần nắm chu trình thẩm thấu và phản ánh thông tin này để không bị bất ngờ, nhất là trong bối cảnh hiện tại!
