Nikkei Asia: Việt Nam là ngoại lệ trong làn sóng xe điện Trung Quốc ở Đông Nam Á

Theo các phân tích của Nikkei Asia, thị trường xe điện Đông Nam Á bước vào giai đoạn tăng trưởng nhanh từ năm 2022, với sự mở rộng mạnh mẽ của các hãng xe điện Trung Quốc tại Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, Việt Nam nổi lên như một trường hợp đặc biệt, khi một doanh nghiệp nội địa là VinFast giữ vai trò chi phối thị trường.

Nikkei Asia cho biết, từ năm 2022, VinFast bắt đầu tập trung hoàn toàn vào xe điện, đồng thời đẩy nhanh việc mở rộng mạng lưới bán hàng và trạm sạc trên toàn quốc. Trong giai đoạn 2022–2023, hãng liên tục tung ra các mẫu xe điện ở nhiều phân khúc, từ mini-SUV đến SUV cỡ trung, tạo ra độ phủ sản phẩm mà các đối thủ nước ngoài chưa theo kịp. Trong cùng thời kỳ, các hãng xe điện Trung Quốc dù thâm nhập thị trường Việt Nam nhưng chủ yếu ở quy mô thử nghiệm, với số lượng mẫu xe và hệ thống hậu mãi còn hạn chế.

Năm 2024 là năm đánh dấu bước ngoặt của VinFast tại thị trường Việt Nam. Doanh số xe điện bán ra trong năm tăng mạnh so với năm trước, giúp VinFast trở thành hãng xe điện có lượng tiêu thụ lớn nhất trong nước, vượt xa các đối thủ ngoại. Trong khi đó, tại cùng thời điểm, xe điện Trung Quốc lại ghi nhận mức tăng trưởng mạnh ở Thái Lan và Indonesia, nhờ chính sách ưu đãi nhập khẩu và lắp ráp. Sự đối lập này khiến Nikkei Asia nhận định Việt Nam là ngoại lệ hiếm hoi trong bức tranh xe điện ASEAN.

Bước sang năm 2025 ghi nhận tổng lượng xe điện VinFast tiêu thụ tại Việt Nam đã vượt mốc 100.000 xe, cao hơn tổng doanh số xe điện của nhiều thị trường trong khu vực cộng lại. Đây là cột mốc quan trọng, cho thấy mức độ chấp nhận của người tiêu dùng Việt Nam đối với xe điện nội địa. Lợi thế của VinFast không chỉ nằm ở giá bán, mà còn đến từ hệ sinh thái trạm sạc được triển khai sớm, mạng lưới phân phối rộng khắp và chiến lược hỗ trợ tài chính linh hoạt cho khách hàng trong giai đoạn đầu phát triển thị trường.

Nikkei Asia nhấn mạnh rằng, dù các hãng xe điện Trung Quốc sở hữu lợi thế về quy mô sản xuất và chi phí, việc thâm nhập thị trường Việt Nam từ năm 2023 đến nay vẫn chưa đạt kỳ vọng. Nguyên nhân chính đến từ sự khác biệt về hạ tầng, niềm tin thương hiệu và mức độ đầu tư dài hạn, trong bối cảnh VinFast đã chiếm lĩnh thị trường trước đó.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng lưu ý rằng lợi thế hiện tại của VinFast mang tính thời điểm. Trong trung và dài hạn, khi thị trường xe điện Việt Nam tiếp tục mở rộng sau giai đoạn 2025-2030, sự cạnh tranh từ các hãng xe Trung Quốc và quốc tế được dự báo sẽ gia tăng đáng kể, đặc biệt ở phân khúc giá thấp. Tính đến năm 2025, Việt Nam là thị trường hiếm hoi trong khu vực mà một doanh nghiệp nội địa đang giữ vai trò dẫn dắt xe điện. Sự khác biệt này phản ánh chiến lược phát triển sớm, đầu tư dài hạn và khả năng kiểm soát hệ sinh thái của VinFast trong giai đoạn đầu hình thành thị trường.