Nông dân nuôi lợn kiệt quệ vì lỗ nặng, vì sao giá thịt lợn vẫn ‘trơ trơ’ trên 150.000 đồng/kg?

Tại nhiều địa phương, giá lợn hơi xuất chuồng đã giảm xuống mức 46.000–49.000 đồng/kg, buộc nhiều hộ bán ra trong cảnh thua lỗ. Một chủ trang trại ở Sơn La cho biết dù giá có “nhích” lên 48.000 đồng/kg trong vài ngày gần đây, tính toán vẫn cho thấy mỗi con lợn khiến người nuôi lỗ từ vài trăm nghìn đến hơn một triệu đồng tùy nguồn gốc con giống và chi phí thức ăn.

Nhưng tại các chợ truyền thống và chợ online ở Hà Nội, thịt lợn bán lẻ, nhất là các loại sườn, nạc thăn hay ba chỉ đang neo ở mức cao. Nhiều điểm ghi nhận sườn non, sườn thăn hay cốt lõi phần thịt có giá từ 140.000 đến 190.000 đồng/kg tùy chủng loại và chất lượng cắt. Nhiều tiểu thương nói rằng chi phí thuê sạp, tiền vận chuyển, phân chia các phần mảnh và mức tiêu thụ giảm khiến họ khó giảm giá bán, dù nguồn lợn hơi rẻ hơn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới nghịch lý này. Trước hết, dịch tả lợn châu Phi (ASF), cùng với mưa lũ kéo dài ở nhiều vùng, đã làm xáo trộn chuỗi cung. Có lúc người nuôi phải bán tháo để giảm rủi ro, tạo ra đợt cung dồn xuống làm giá lợn hơi sụt.

Đồng thời, các doanh nghiệp đã tăng mạnh nhập khẩu các loại thịt và sản phẩm từ thịt (đông lạnh, cắt mảnh), khiến lượng thịt ngoại vào thị trường nội địa tăng đột biến trong quý III và các tháng gần đây. Số liệu sơ bộ từ hải quan cho thấy trong 9 tháng năm 2025, lượng nhập khẩu thịt và sản phẩm từ thịt đạt hàng trăm nghìn tấn; riêng quý III/2025, lượng thịt lợn nhập về tăng mạnh so với cùng kỳ. Những dòng hàng nhập này tạo ra áp lực kép khiến giá lợn hơi giảm vì cung dư, người chăn nuôi lỗ nặng.

Thêm vào đó là “độ trễ” của chuỗi giá. Lợn hơi bán cho thương lái chịu gánh chi phí giết mổ, cắt xẻ, vận chuyển, lưu kho đông lạnh và phân bổ rủi ro mất an toàn thực phẩm. Tiểu thương chợ truyền thống thường phải tính thêm chi phí cố định (thuê sạp, tiền nhân công) và lợi nhuận để tránh lỗ.

Khi sức mua giảm, họ không muốn cắt giá vì sợ không đủ bù chi phí cố định. Một số mặt hàng cao cấp (sườn non, nạc thăn) cũng giữ giá vì lượng cung tách ra từ con lợn ít hơn, trong khi cầu của nhóm khách hàng có nhu cầu cố định vẫn ổn định. Hệ quả, người nuôi chịu giá đầu vào thấp và bị vắt kiệt lợi nhuận, còn người tiêu dùng cuối cùng vẫn phải mua thịt mảnh với giá cao.