NÓNG: Đề xuất thêm 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã trình Quốc hội bổ sung thêm trường hợp Nhà nước thu hồi đất.

Cụ thể, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Trong đó, một trong số nội dung nổi bật, dự thảo Nghị quyết đã bổ sung thêm 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất nhằm phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia và cộng đồng. Cụ thể gồm:

1. Thực hiện các dự án Khu thương mại tự do, dự án trung tâm tài chính quốc tế.

2. Trường hợp sử dụng đất nhằm thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về quyền sử dụng đất đã hết thời hạn, phải hoàn thành việc thỏa thuận hoặc hết thời gian gia hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận mà đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất thì HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.

3. Trường hợp tạo quỹ đất để thanh toán dự án theo hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) để cho thuê đất tiếp tục sản xuất, kinh doanh đối với trường hợp tổ chức đang sử dụng đất mà Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 78, 79 Luật Đất đai.

Trình bày báo cáo thẩm tra, ông Phan Văn Mãi - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết đa số ý kiến của UB cho rằng đây là đề xuất chính sách nhằm tháo gỡ "nút thắt" trong việc thực hiện phát triển kinh tế - xã hội qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất.

Đối với đề xuất này, UB Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ hơn cơ sở đề xuất tỷ lệ diện tích cũng như tỷ lệ số người đồng thuận; cơ chế xử lý đối với diện tích còn lại của dự án sau khi nhà đầu tư đã đồng thuận trên 15% diện tích và nhận được sự đồng thuận của trên 75% số lượng chủ sử dụng đất trong phạm vi thực hiện dự án.

UB cũng đề nghị cần có quy định nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích khi tính tiền bồi thường, tránh khả năng phát sinh khiếu nại, khiếu kiện sau khi áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh để tính tiền bồi thường đối với những trường hợp còn lại do giá đất trong bảng giá đa phần thường thấp hơn mức giá trung bình đã thỏa thuận.

Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng việc bổ sung thêm các trường hợp thu hồi đất cần được cân nhắc thận trọng nhằm đảm bảo quy định của Hiến pháp, tránh ảnh hưởng đến quyền của người dân; không nên áp dụng đại trà trước khi có đánh giá tác động cụ thể.

Hiện nay, Luật Đất đai hiện hành quy định Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội đối với 32 trường hợp, được chia làm 3 nhóm chính gồm: Xây dựng công cộng; trụ sở cơ quan Nhà nước hoặc các dự án quan trọng khác.