NSND hiếm hoi tại Việt Nam mang hàm Giáo sư, từng là đại biểu Quốc hội, được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật
Với những đóng góp quan trọng đối với nền âm nhạc Việt Nam, người NSND này đã nhận được Huân chương Độc lập hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác
Giáo sư, nhạc sĩ, Nghệ sĩ Nhân dân Trọng Bằng, sinh ngày 1/5/1931 tại Cao Bằng và quê gốc ở Gia Lâm, Hà Nội, là một trong những tên tuổi lớn của âm nhạc Việt Nam. Không chỉ nổi bật với tài năng âm nhạc, ông còn là một người có tâm hồn sâu sắc, luôn cống hiến suốt đời cho âm nhạc và đồng hành cùng dân tộc qua những giai đoạn khó khăn. Trong suốt những năm tháng chiến tranh, nhạc sĩ Trọng Bằng đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, phát triển nền âm nhạc Việt Nam, đồng thời bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập với âm nhạc thế giới.
Bắt đầu sự nghiệp âm nhạc từ những năm kháng chiến chống Pháp ở Liên khu IV cũ, khi còn là học sinh trung học, nhạc sĩ Trọng Bằng đã từng bước khẳng định tài năng. Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Văn khoa khóa I, ông gia nhập công tác văn nghệ tại mặt trận Trung Lào. Sau đó, ông trở thành đội trưởng Đội Ca nhạc Đoàn Văn công nhân dân Trung ương, tiền thân của Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam hiện nay.
Năm 1963, NSND Trọng Bằng trở thành người Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp Nhạc viện Tchaikovsky Matxcơva (Liên Xô cũ) với tấm bằng đỏ. Sau khi về nước, ông được mời làm giảng viên tại Trường Âm nhạc Việt Nam và đồng thời chỉ huy dàn nhạc Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc vũ kịch Việt Nam. Không dừng lại ở đó, ông tiếp tục học hỏi và cống hiến khi làm nghiên cứu sinh tại Nhạc viện Tchaikovsky vào năm 1969. Năm 1975, ông được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc kiêm Chỉ đạo Nghệ thuật Nhà hát Giao hưởng hợp xướng nhạc vũ kịch Việt Nam.
Từ năm 1978 đến 1984, nhạc sĩ Trọng Bằng giữ chức Phó Giám đốc Nhạc viện Hà Nội kiêm Giám đốc Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. Năm 1984, ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Nhạc viện Hà Nội. Trong thời gian công tác tại đây, ông để lại dấu ấn sâu đậm trong việc đổi mới giáo dục âm nhạc, mở rộng hợp tác quốc tế, và giúp Nhạc viện Hà Nội trở thành một trung tâm đào tạo, nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc có uy tín trong và ngoài nước.
Ngoài sự nghiệp sáng tác, Trọng Bằng còn là một chỉ huy dàn nhạc tài ba. Ông đã chỉ huy Dàn nhạc Giao hưởng Moskva và Tashkent trong đợt "Những ngày văn hóa Việt Nam tại Liên Xô" năm 1985, và Dàn nhạc Electone ở Tokyo, Nhật Bản vào mùa hè 1995. Dưới sự chỉ huy của ông, các nghệ sĩ hàng đầu từ Pháp, Thụy Sĩ, Nhật Bản, Mỹ và nhiều quốc gia khác đã biểu diễn cùng Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam.
Năm 1995, nhạc sĩ Trọng Bằng được bầu làm Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhiệm kỳ V và VI. Ông cũng là đại biểu Quốc hội khóa X.
NSND Trọng Bằng là tác giả của nhiều bài hát nổi tiếng, khắc họa những hình ảnh hùng tráng của dân tộc trong những năm tháng chiến tranh và xây dựng đất nước. Những tác phẩm thanh nhạc của ông như "Tình quê hương", "Nhịp máy khoan", "Những dũng sĩ Núi Thành", "Bài hát bên cầu phao", "Đế quốc Mỹ là cái thân con ruồi", "Bão nổi lên rồi", "Chúng ta là chiến sĩ công an", và "Quê hương vang lên tiếng hát tự hào" đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng. Các tác phẩm khí nhạc của ông, bao gồm "Vũ khúc viết cho cello và piano", "Giao hưởng thơ Người về đem tới ngày vui", "Ouverture fantaisie Chào thiên niên kỷ mới", "Trường ca Tây Bắc", cũng được đón nhận nồng nhiệt và sử dụng trong các chương trình biểu diễn trong và ngoài nước.
NSND Trọng Bằng còn là tác giả âm nhạc của nhiều vở sân khấu, nhạc phim, và các tác phẩm khí nhạc khác, góp phần xây dựng nền khí nhạc trẻ tuổi của Việt Nam. Những tác phẩm của ông được nhiều nhạc trưởng từ các quốc gia như Nhật Bản, Anh, Đan Mạch, Na Uy, Thái Lan, Singapore sử dụng trong các buổi biểu diễn tại Việt Nam và quốc tế.
Với những đóng góp quan trọng đối với nền âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Trọng Bằng đã nhận được Huân chương Độc lập hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác. Năm 2017, nhạc sĩ Trọng Bằng đã được Đảng và Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật với cụm tác phẩm "Người về đem tới niềm vui", "Trường ca Tây Bắc - Điện Biên Phủ", và "Chào thiên niên kỷ mới". Ông cũng là người sáng lập và bảo vệ Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, thể hiện sự quan tâm sâu sắc và trách nhiệm đối với nghề nghiệp của mình.
Con trai ông, nghệ sĩ violin Trọng Bình, người cũng từng du học tại Nga, tiếp tục nối gót niềm đam mê âm nhạc của gia đình. Tháng 11/2022, nhạc sĩ Trọng Bằng qua đời tại Hà Nội, hưởng thọ 91 tuổi, để lại cho đời những tác phẩm âm nhạc không thể thay thế và một di sản quý báu cho nền âm nhạc Việt Nam.
Ảnh: Internet
Nguồn: Tổng hợp
