Nước Nga sở hữu 'kho báu' toàn vàng gần 8 triệu tỷ đồng, là 'pháo đài' bảo vệ bất chấp hàng loạt lệnh trừng phạt
Nga đang phải hứng chịu hàng loạt lệnh trừng phạt kinh tế từ khắp nơi trên thế giới kể từ khi xung đột giữa nước này và Ukraine xảy ra. Thế nhưng, nền kinh tế Nga vẫn tìm được chỗ dựa vững chắc: Vàng.
Kho vàng - nền tảng của “pháo đài kinh tế Nga”
Từ năm 2006, Ngân hàng Trung ương Nga đã chuyển hướng từ bán ròng sang mua ròng vàng, và kể từ đó, nước này tích lũy được một trong những kho dự trữ vàng lớn nhất thế giới. Đây là một phần trong chiến lược mà Điện Kremlin gọi là nền kinh tế "pháo đài" - mô hình giúp đất nước chống chọi tốt hơn với các biện pháp trừng phạt.
Chiến lược này nay đã mang lại “trái ngọt”, khi giá vàng hiện đã vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce, nâng tổng mức tăng từ đầu năm lên hơn 50%. Với khối lượng 2.326,5 tấn vàng, giá trị dự trữ của Nga hiện đạt khoảng 302 tỷ USD (gần 8 triệu tỷ đồng).
Giá vàng tăng phi mã giữa bất ổn toàn cầu
Đợt tăng giá mới nhất của vàng xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó có lo ngại bong bóng cổ phiếu công nghệ AI, nguy cơ Chính phủ Mỹ phải tạm ngừng hoạt động do bế tắc ngân sách và việc Thủ tướng Pháp Sebastien Lecornu bất ngờ từ chức, khiến giới đầu tư thêm lo lắng về tình hình chính trị toàn cầu.
Tuy nhiên, xu hướng tăng giá của vàng đã diễn ra lâu hơn và mạnh mẽ hơn thế. Kể từ cuối năm 2023, giá vàng đã tăng gấp đôi và cao hơn tới 841% so với đầu năm 2006 - thời điểm Nga bắt đầu chiến dịch gom vàng.
Theo số liệu của Hội đồng Vàng Thế giới (World Gold Council), Ngân hàng Trung ương Nga đẩy mạnh mua vàng mạnh nhất vào năm 2014. Trong 5 năm sau đó, Nga đã mua thêm 1.258 tấn vàng, vươn lên sở hữu kho dự trữ quốc gia lớn thứ sáu thế giới.
Hiện nay, Moscow đang bắt đầu bán ra một phần nhỏ lượng vàng khổng lồ của mình trong bối cảnh bị áp nhiều lệnh trừng phạt. Theo báo cáo, Nga là một trong hai nước bán ròng vàng trong tháng 8 năm nay, với lượng bán ra hơn 3 tấn, trị giá khoảng 441 triệu USD.
Hội đồng Vàng Thế giới cho biết, số vàng bán ra của Nga có thể liên quan đến chương trình đúc tiền xu lưu niệm.
Theo Telegraph, xung đột giữa Nga và Ukraine đã vô tình đẩy giá vàng tăng mạnh, tạo nên một “vòng tròn có lợi” cho Moscow: Xung đột gây ra bất ổn đẩy giá vàng tăng cao, theo đó Nga thu lợi lớn nhờ kho dự trữ vàng khổng lồ của mình.
Eren Osman của ngân hàng tư nhân Arbuthnot Latham bổ sung: "Giá vàng tăng do hai yếu tố chính: Thứ nhất, các Ngân hàng Trung ương tăng mua mạnh kể từ khi Nga và Ukraine có xung đột; thứ hai, dòng tiền từ các nhà đầu tư cá nhân – đặc biệt là qua các quỹ ETF – cũng đang tăng mạnh".
Giá vàng còn được hỗ trợ bởi chu kỳ cắt giảm lãi suất trên toàn cầu sau thời kỳ tăng mạnh hậu đại dịch. Giới đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục hạ lãi suất ngay trong tháng này. Lãi suất giảm khiến đồng USD yếu đi, theo đó giúp người mua vàng ở các nước khác dễ tiếp cận hơn.
Nhà giao dịch kim loại độc lập Tai Wong nói với Reuters: “Thị trường hiện đặt rất nhiều niềm tin vào xu hướng này. Mốc tiếp theo mà mọi người đang chờ là 5.000 USD/ounce, nhất là khi Fed còn tiếp tục cắt giảm lãi suất”.
Nga không phải là quốc gia duy nhất hưởng lợi
Nga không phải người chiến thắng duy nhất trong cuộc đua giá vàng. Trung Quốc cũng đã tăng mạnh dự trữ vàng, hiện đứng thứ bảy thế giới. Mỹ vẫn là quốc gia nắm giữ vàng lớn nhất, với 8.133 tấn, trị giá khoảng 1,04 nghìn tỷ USD (776 tỷ bảng Anh). Lần đầu tiên trong lịch sử, dự trữ vàng của một quốc gia vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD.
Trong khi đó, Anh chỉ nắm 310,3 tấn vàng, trị giá khoảng 40,1 tỷ USD - một con số khá “khiêm tốn”. Quyết định của Cựu Bộ trưởng Tài chính Gordon Brown năm 1999 là bán một nửa lượng vàng dự trữ của Anh, thu về chỉ 3,5 tỷ USD vào năm 2002, nay được xem là một trong những sai lầm kinh tế lớn nhất nước này.
Theo dự báo mới nhất của Goldman Sachs, giá vàng có thể đạt 4.900 USD/ounce vào tháng 12 năm sau, tăng từ dự báo 4.300 USD trước đó. Ngân hàng cho rằng đà tăng 23% này chủ yếu đến từ hoạt động mua ròng của các Ngân hàng Trung ương, đặc biệt tại các thị trường mới nổi đang muốn đa dạng hóa dự trữ.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tin rằng “chuỗi thắng” của vàng sẽ kéo dài mãi mãi. Joost van Leenders, chuyên gia của ngân hàng Van Lanschot Kempen cho rằng vàng hiện đã quá đắt đỏ so với các tài sản khác như trái phiếu hoặc dầu mỏ.
“Vàng vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn trong thời điểm bất ổn, nhưng ở mức giá hiện nay, thị trường dường như đã phản ánh phần lớn các yếu tố rủi ro và kỳ vọng lãi suất thấp”, ông nhận định.
Còn Osman của Arbuthnot Latham cho rằng vàng đang tách rời khỏi nhiều mối tương quan cơ bản, cho thấy thị trường có thể đang phản ứng quá mức: “Đà tăng kéo dài năm nay rất có thể sẽ sớm đối mặt với một đợt điều chỉnh ngắn hạn”.
Dẫu vậy, Điện Kremlin có lẽ không quá lo lắng. Trừ khi xảy ra cú sụp giá lịch sử, Nga vẫn sở hữu hàng trăm tỷ USD giá trị vàng, đủ để duy trì nền kinh tế giữa vòng xoáy trừng phạt và xung đột.
Tham khảo Telegraph
