Ông Trump ký sắc lệnh quan trọng về TikTok, nói ông Tập Cận Bình đã đồng ý

Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp thúc đẩy việc các nhà đầu tư Mỹ mua lại hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ từ tập đoàn Trung Quốc ByteDance Ltd., với mức định giá lên tới 14 tỷ USD.

Theo sắc lệnh được ký tại Nhà Trắng hôm qua, thương vụ này nhằm tuân thủ luật an ninh quốc gia năm 2024, yêu cầu ByteDance phải thoái vốn khỏi nền tảng chia sẻ video phổ biến này hoặc đối mặt với lệnh cấm hoạt động tại Mỹ.

Phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục, ông Trump cho biết đã nhận được sự đồng ý của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đối với thỏa thuận này.

"Tôi đã có một cuộc nói chuyện rất tốt với Chủ tịch Tập Cận Bình. Chúng tôi đã thảo luận về TikTok và những vấn đề khác, và ông ấy đã bật đèn xanh cho chúng tôi", Tổng thống Trump tuyên bố.

Theo kế hoạch, thỏa thuận sẽ tách hoạt động kinh doanh TikTok tại Mỹ thành một liên doanh mới có trụ sở tại Mỹ, chủ yếu do các nhà đầu tư Mỹ nắm giữ. Tỷ lệ sở hữu của ByteDance sẽ giảm xuống dưới 20%, phù hợp với yêu cầu của luật an ninh quốc gia.

Động thái này được coi là bước thực hiện cam kết tranh cử của ông Trump, đồng thời góp phần giảm căng thẳng trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung.

Tổng thống Trump và các quan chức thương mại Mỹ nhấn mạnh thỏa thuận sẽ đảm bảo an ninh dữ liệu của người dùng Mỹ. Tập đoàn Oracle Corp. sẽ đảm nhận việc lưu trữ thông tin người dùng trên hệ thống đám mây an toàn và hỗ trợ thực thể TikTok mới bảo vệ thuật toán đề xuất nội dung khỏi tác động từ bên ngoài.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã có phản hồi về những tuyên bố mới nhất của ông Trump, nhắc lại lập trường trước đây của Bắc Kinh. "Phía Mỹ cần tạo ra một môi trường cởi mở, công bằng và không phân biệt đối xử đối với các nhà đầu tư Trung Quốc", đại diện ngoại giao Trung Quốc cho biết.

Dù được ông Trump ủng hộ, thương vụ này vẫn đối mặt với nhiều bất định khi Trung Quốc chưa chính thức xác nhận việc chấp thuận giao dịch. Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington chưa có phản hồi ngay lập tức khi được yêu cầu bình luận về những phát biểu mới nhất của Tổng thống Mỹ.

Nhiều yếu tố quan trọng của thỏa thuận vẫn chưa được làm rõ, đặc biệt là danh sách các nhà đầu tư tham gia. Theo các nguồn tin am hiểu vấn đề, Oracle, Silver Lake Management LLC và công ty đầu tư MGX có trụ sở tại Abu Dhabi đang đàm phán để đầu tư vào TikTok US và giành được ghế trong hội đồng quản trị của liên doanh mới. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán này vẫn chưa chắc chắn và có thể thay đổi.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, người đóng vai trò trung tâm trong việc xây dựng thỏa thuận, tiết lộ rằng công ty mới tạ Mỹ sẽ có định giá khoảng 14 tỷ USD.

"Cuối cùng, các nhà đầu tư sẽ quyết định xem họ muốn đầu tư vào đâu và họ nghĩ giá trị nào là phù hợp", ông Vance nhận xét.

Con số này thấp hơn đáng kể so với một số dự đoán trước đây định giá hoạt động TikTok tại Mỹ trong khoảng 35-40 tỷ USD. Việc định giá luôn là thách thức do sự phức tạp về công nghệ, đặc biệt là thuật toán nội dung được đánh giá cao của ứng dụng này.

Bà Jasmine Enberg, nhà phân tích chính của Emarketer, cho rằng mức định giá 14 tỷ USD phù hợp với ước tính doanh thu quảng cáo dự kiến của TikTok tại Mỹ vào năm 2026. "Quảng cáo là mảng kinh doanh cốt lõi của TikTok tại Mỹ và vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về cách thức hoạt động của mảng kinh doanh mới này", bà Enberg nhận định.

Sắc lệnh cho các bên 120 ngày để hoàn tất thỏa thuận, đánh dấu lần gia hạn thứ năm do ông Trump ban hành nhằm thử thách giới hạn của luật "thoái vốn hoặc cấm". Thỏa thuận phải hoàn tất trước cuối tháng 1/2026, hơn một năm sau khi luật có hiệu lực.

Động thái của Tổng thống có thể dẫn đến đối đầu với các nhà lập pháp Mỹ, những người vẫn hoài nghi về việc thỏa thuận có đáp ứng các điều khoản của luật năm 2024 hay không. Các thành viên Quốc hội cam kết xem xét kỹ lưỡng, đặc biệt về việc liệu thỏa thuận có chấm dứt quyền kiểm soát của ByteDance đối với TikTok và thuật toán của công ty tại Mỹ.

"Nếu một thỏa thuận đã được ký kết, các chi tiết cần được chia sẻ với Quốc hội", Dân biểu Raja Krishnamoorthi thuộc Đảng Dân chủ, thành viên hàng đầu trong Ủy ban Đặc biệt Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc, tuyên bố hôm thứ Hai.

Người đồng cấp Đảng Cộng hòa, Dân biểu John Moolenaar - người đứng đầu ủy ban, cho biết tuần trước dự định "thảo luận những vấn đề này với các bên giao dịch để đảm bảo bất kỳ thỏa thuận nào cũng tuân thủ các yêu cầu pháp lý".

Theo thỏa thuận, chủ sở hữu TikTok tại Mỹ sẽ thuê một bản sao thuật toán từ ByteDance, sau đó được đào tạo lại "từ đầu" dưới sự giám sát của Oracle. Oracle sẽ kiểm tra thuật toán được đào tạo lại và cách thức cung cấp nội dung cho người dùng, nhằm đảm bảo không bị sử dụng sai mục đích hoặc chịu ảnh hưởng ngoại lai.

Dữ liệu của người dùng Mỹ sẽ được lưu trữ trên đám mây an toàn do Oracle quản lý, với các biện pháp kiểm soát ngăn chặn đối thủ nước ngoài, bao gồm Trung Quốc. ByteDance sẽ không có quyền truy cập thông tin người dùng TikTok tại Mỹ.

Thiết lập này tương tự "Dự án Texas" trị giá hàng tỷ USD, trong đó Oracle được giao nhiệm vụ tách biệt và bảo mật dữ liệu người dùng TikTok khỏi Trung Quốc. TikTok đã đề xuất hợp tác này với chính quyền Biden năm 2022 để giải quyết lo ngại an ninh quốc gia, nhưng cuối cùng bị chính phủ Mỹ bác bỏ vì cho rằng chưa đủ thỏa đáng.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ tuyên bố rằng "chính phủ Trung Quốc tôn trọng nguyện vọng của công ty liên quan và mong muốn các cuộc đàm phán thương mại hiệu quả, tuân thủ quy tắc thị trường, dẫn đến giải pháp tuân thủ luật pháp và quy định của Trung Quốc, đồng thời cân nhắc lợi ích của cả hai bên".

Tham khảo Financial Times (FT)