Phong tục cúng Rằm tháng 7 - Lễ Vu Lan như thế nào?

Rằm tháng 7 hay còn gọi là Lễ Vu Lan, là một ngày lễ quan trọng trong văn hóa và tôn giáo của nhiều quốc gia Đông Á, đặc biệt là ở Việt Nam. Được tổ chức vào ngày Rằm tháng 7 âm lịch, Lễ Vu Lan bao gồm nhiều nghi lễ trang trọng và có ý nghĩa sâu sắc.

Đây là dịp để tôn vinh và tri ân cha mẹ, đặc biệt là những bậc sinh thành đã khuất. Người ta thường làm mâm cỗ, lễ cầu siêu và dâng hoa, trái cây lên bàn thờ tổ tiên để bày tỏ lòng biết ơn.

Lễ Vu Lan còn là thời điểm để cầu siêu cho những linh hồn còn đang bị đói khổ hoặc chịu khổ. Theo truyền thuyết, trong dịp này, những người còn sống có thể giúp các linh hồn này được giải thoát và siêu thoát.

Nhiều người cũng chọn dịp này để làm những hành động từ thiện như phát quà cho những người nghèo khổ hoặc tổ chức các hoạt động cứu trợ cộng đồng.

Mâm cỗ cúng Lễ Vu Lan gồm những gì?

Lễ cúng Vu Lan thường được thực hiện theo trình tự sau: cúng Phật, thần linh, gia tiên và chúng sinh. Mỗi lễ cúng đều có ý nghĩa riêng và cần chuẩn bị những lễ vật phù hợp:

Cúng Phật: Mâm cúng Phật thường bao gồm các món chay như cơm chay, ngũ quả, và các nghi thức đọc văn khấn để cầu nguyện công đức và giải trừ nghiệp báo cho tổ tiên đã khuất.

Cúng thần linh: Các lễ vật thường bao gồm xôi, gà luộc nguyên con, bánh chưng, trà, rượu, trái cây, hoa tươi, và văn khấn mong đấng thần linh phù hộ, che chở cho gia đình khỏe mạnh và bình an.

Cúng gia tiên: Mâm cỗ cúng gia tiên thường được chuẩn bị trang trọng nhất với các món chay hoặc mặn, tiền vàng mã, tùy theo từng vùng miền và địa phương. Lễ cúng gia tiên nhằm thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên.

Cúng chúng sinh: Vào Rằm tháng 7, lễ cúng chúng sinh (hay còn gọi là cúng thí) thường được thực hiện ngoài trời với các lễ vật như cháo loãng, đường phèn, muối gạo, hoa quả, bánh kẹo, bỏng ngô, nhang, đèn, quần áo giấy, và tiền vàng. Lễ cúng chúng sinh thường bắt đầu từ ngày 10 đến trước trưa Rằm tháng 7 âm lịch, đặc biệt vào buổi chiều tối.

Trong ngày cúng chúng sinh, gia đình thường đi chùa cầu siêu vào buổi sáng, sau đó về nhà thắp hương gia tiên, và buổi chiều thực hiện lễ cúng thí và phóng sinh.

Nghi lễ “Bông hồng cài áo” trong ngày Vu Lan

Theo tín ngưỡng Phật giáo, trong ngày lễ Vu Lan, các ngôi chùa thường tổ chức nghi thức “Bông hồng cài áo” cho Phật tử. Nghi thức này do Thiền sư Thích Nhất Hạnh khởi xướng qua cuốn sách của ông vào năm 1962 và đã được gìn giữ, phát huy qua nhiều thế hệ đến ngày hôm nay. Ai còn cha mẹ sẽ cài hoa hồng đỏ lên áo, trong khi ai đã mất đấng sinh thành sẽ cài hoa màu trắng. Nghi lễ này nhắc nhở mọi người cần có lòng biết ơn đối với cha mẹ.

Theo tín ngưỡng, phong tục của người Việt, Rằm tháng 7 còn là ngày Lễ Vu Lan, Lễ Xá tội vong nhân. Vì vậy, người xưa thường dặn dò con cháu những việc nên làm và không nên làm trong ngày này để tránh điều xui rủi.

Việc nên làm:

Thăm viếng, dâng hoa, thắp hương lên mộ ông bà, tổ tiên để thể hiện lòng biết ơn và tưởng nhớ nguồn cội.

Ăn chay, hướng thiện, làm nhiều việc tốt, và giúp đỡ người khó khăn.

Đi chùa, trau dồi kiến thức về Phật pháp.

Quan tâm và thăm hỏi cha mẹ, ông bà. Đặc biệt, với những ai còn cha mẹ, nên dành tặng họ nhiều niềm vui, đừng để lúc mất đi rồi mới nuối tiếc.

Việc không nên làm:

Theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch được xem là tháng cô hồn vì các vong linh ở địa ngục được trở về dương gian. Do đó, mọi người thường kiêng kỵ những việc sau:

Tránh sát sinh.

Tránh làm điều xấu.

Tránh tổ chức tiệc cưới hỏi, khai trương kinh doanh, và đào móng làm nhà.

>>Khám phá những ngôi chùa linh thiêng nhất nhì miền Bắc, là chốn cầu an, rước tài lộc đông người mỗi dịp Rằm tháng 7