Quy định mới về quản lý chất lượng hàng hóa
Luật được thông qua phân loại sản phẩm hàng hóa dựa trên mức độ rủi ro, căn cứ theo cảnh báo của các tổ chức quốc tế và năng lực quản lý của cơ quan nhà nước trong từng thời kỳ.
Chiều 18/6, với đa số đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Báo cáo tiếp thu, giải trình trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, dự thảo luật lần này tiệm cận thông lệ quốc tế, nhất là về nguyên tắc phân loại và quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo mức độ rủi ro, thay vì theo nguy cơ gây mất an toàn như trước đây.
 |
| Quốc hội biểu quyết thông qua dự án luật chiều 18/6. Ảnh: Như Ý. |
Luật quy định rõ, Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng trong việc thực hiện thống nhất quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Riêng đối với sản phẩm, hàng hóa thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, cơ yếu, bảo đảm bí mật, an ninh quốc gia có những đặc thù riêng, do đó giao cho Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Công an quy định chi tiết.
Cụ thể, tại điều 5 quy định, sản phẩm, hàng hóa sẽ được phân loại dựa trên mức độ rủi ro, căn cứ theo cảnh báo của các tổ chức quốc tế và năng lực quản lý của cơ quan nhà nước trong từng thời kỳ. Trên cơ sở đó, luật chia hàng hóa thành ba nhóm, gồm:
Nhóm có mức độ rủi ro thấp: tổ chức, cá nhân được tự công bố tiêu chuẩn áp dụng.
Nhóm có mức độ rủi ro trung bình: tổ chức, cá nhân tự công bố tiêu chuẩn áp dụng, đồng thời tự đánh giá hoặc được chứng nhận bởi tổ chức được công nhận.
Nhóm có mức độ rủi ro cao: sản phẩm, hàng hóa phải được chứng nhận bởi tổ chức được chỉ định, bảo đảm phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Ngoài ra, các sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình và cao sẽ được quản lý theo danh mục cụ thể, gắn với các yêu cầu quản lý chất lượng tương ứng, đảm bảo thống nhất với các quy định của pháp luật chuyên ngành.
“Việc chuyển sang quản lý theo mức độ rủi ro giúp không gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh, đồng thời vẫn bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng cũng như hiệu quả quản lý của nhà nước”, ông Huy cho hay.
Quản lý phải công khai, minh bạch
Bên cạnh đó, luật cũng quy định rõ nguyên tắc quản lý phải công khai, minh bạch, không phân biệt đối xử về xuất xứ hàng hóa hay chủ thể liên quan, phù hợp với thông lệ quốc tế, không tạo rào cản kỹ thuật không cần thiết.
Trên cơ sở đó, toàn bộ các quy định chi tiết liên quan sẽ được giao cho Chính phủ hướng dẫn cụ thể, nhằm đảm bảo tính linh hoạt trong thực thi và phù hợp với thực tiễn quản lý chất lượng hiện nay.
Cũng theo ông Huy, dự luật cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý chất lượng. Cụ thể, dự thảo luật đã chỉnh lý, bổ sung theo hướng nhấn mạnh vai trò của công nghệ trong việc kiến tạo, điều hành và kiểm soát chất lượng hàng hóa.
Ngoài ra, một số đại biểu cũng đề xuất cần quy định rõ hơn trọng tâm công nghệ được ứng dụng, cùng với cơ chế hỗ trợ tài chính, kỹ thuật, thuế…đồng thời làm rõ lộ trình, phương thức thực thi và cách tiếp cận hỗ trợ doanh nghiệp.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, các nội dung này có tính chất chuyên sâu, kỹ thuật và thường xuyên thay đổi. Vì vậy, việc giao Chính phủ quy định chi tiết sẽ giúp đảm bảo sự linh hoạt trong tổ chức thực hiện, phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền trong xây dựng pháp luật.
Luật được Quốc hội thông qua có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Chiều cùng ngày, Quốc hội đã biểu quyết và thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
>>Dự thảo Luật chất lượng hàng hoá: Doanh nghiệp lo tăng chi phí tuân thủ
