Rót hơn 7.200 tỷ đồng mở rộng cảng nước sâu ở Đông Nam Á, Trung Quốc toan tính gì?
Trung Quốc đang tăng tốc các dự án hạ tầng chiến lược tại Đông Nam Á – điểm nóng mới trong cuộc cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung – với một trong những trọng tâm là dự án nâng cấp quy mô lớn cảng Muara của Brunei.
Theo Ủy ban Phát triển Kinh tế Brunei, dự án mở rộng cảng Muara – cửa ngõ hàng hải lớn nhất và duy nhất của Brunei – có tổng vốn đầu tư 2 tỷ NDT (khoảng 7.296 tỷ đồng), do Công ty Cảng Muara (MPC), liên doanh giữa Brunei và Tập đoàn Cảng Quảng Tây Beibu Gulf của Trung Quốc, điều hành. Công trình đã khởi công tháng 8/2024 và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2027.
Hiện công tác bồi lấn biển và xử lý nền móng cho bến container mới đang diễn ra thuận lợi. Khi hoàn thành, chiều dài cầu cảng sẽ được mở rộng thêm hơn 300m, đủ sức đón tàu container tới 50.000 tấn, nâng công suất xếp dỡ lên hơn 500.000 TEU – gấp đôi hiện nay. Cảng cũng sẽ có khu vực thương mại tự do 3,6ha và các bến đa năng được nâng cấp, giúp tăng mạnh khả năng thông quan.
Theo MPC, việc mở rộng sẽ “tăng đáng kể năng lực xử lý hàng hóa của cảng Muara, hỗ trợ phát triển kinh tế Brunei và hợp tác song phương trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI)”. Năm 2024, cảng Muara xử lý hơn 1,9 triệu tấn hàng container, chiếm trên 90% thương mại phi dầu khí của Brunei.
Bàn đạp cho tham vọng kết nối của Trung Quốc
Brunei là quốc gia Đông Nam Á giàu tài nguyên dầu khí, nhưng đang nỗ lực đa dạng hóa kinh tế. Với vị trí chiến lược, Muara được kỳ vọng trở thành trung tâm logistics, hàng hải và hàng không của khu vực.
Từ tháng 7/2023, tuyến vận tải container trực tiếp Muara – Tần Châu (Quảng Tây, Trung Quốc) đã đi vào hoạt động, rút ngắn thời gian vận chuyển hàng giữa miền Tây Trung Quốc và Đông Nam Á kém phát triển hơn.
Cảng Muara còn là một mắt xích quan trọng trong Hành lang Thương mại Quốc tế Đất liền - Biển mới của Trung Quốc, mạng lưới logistics kết nối 73 thành phố Trung Quốc với 556 cảng tại 127 quốc gia và vùng lãnh thổ thông qua đường sắt, đường bộ và đường biển.
Bối cảnh cạnh tranh gay gắt
Đông Nam Á ngày càng trở thành “phao cứu sinh” cho xuất khẩu Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ. Tháng trước, xuất khẩu của Trung Quốc sang ASEAN tăng 16,6% so với cùng kỳ, trong khi sang Mỹ giảm hơn 20%.
Washington gần đây đã gây áp lực buộc các nước ASEAN kiểm soát chặt hoạt động trung chuyển hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc, lo ngại hiện tượng “lách thuế” qua khu vực.
Tuy vậy, Bắc Kinh vẫn đẩy mạnh hiện diện kinh tế tại khu vực bằng hàng loạt dự án cảng biển, đường sắt và hạ tầng logistics.
Với cảng Muara, Trung Quốc không chỉ giúp Brunei nâng cấp năng lực thương mại mà còn củng cố tuyến vận tải chiến lược nối liền đất liền và biển, phục vụ cả nhu cầu xuất khẩu lẫn tham vọng mở rộng ảnh hưởng ở Đông Nam Á.
Theo SCMP
