Thống đốc: Dư nợ tín dụng trên GDP ở mức 134%, tiếp tục tăng trưởng nóng dựa vào vốn ngân hàng sẽ tiềm ẩn rủi ro

"Chia lửa" với Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại phiên chất vấn sáng ngày 19/6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã có phần giải trình quan trọng, đề cập đến các giải pháp tài chính – tiền tệ nhằm hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và hai con số trong các năm tiếp theo.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cảnh báo, nền kinh tế Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng, kể cả trung và dài hạn, trong khi dư địa cho nguồn vốn này đang dần cạn. Tỷ lệ dư nợ tín dụng trên GDP đã đạt 134% vào cuối năm 2024, mức rất cao so với thông lệ quốc tế.

"Tiếp tục tăng trưởng nóng dựa vào tín dụng ngân hàng có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ổn định kinh tế vĩ mô và sự bền vững dài hạn", bà Hồng nhấn mạnh.

Theo bà, đây là yếu tố mà các bộ, ngành cần đặc biệt lưu ý trong điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ, nhất là khi đặt mục tiêu tăng trưởng cao hơn 8%.

Chỉ rõ hiệu quả sử dụng vốn còn thấp thể hiện qua chỉ số ICOR (hệ số sử dụng vốn để tạo ra một đơn vị tăng trưởng) của Việt Nam cao hơn đáng kể so với mặt bằng khu vực, Thống đốc khuyến nghị cần sớm cải thiện chất lượng đầu tư, thay vì chỉ chạy theo quy mô vốn.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng làm rõ thêm các vấn đề tại phiên chất vấn. Ảnh: Gia Hân.

>>> Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Chỉ 2 trường hợp đặc biệt mới được vay lãi suất 0%/năm

Với nguồn vốn nước ngoài, bà Hồng nhìn nhận dù FDI vào Việt Nam nhiều, song khả năng tận dụng chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản trị, kết nối với doanh nghiệp trong nước còn hạn chế. Do đó, cần “làm mới” cách thức thu hút FDI theo hướng gắn kết chặt chẽ với khu vực kinh tế trong nước và thúc đẩy chuyển giao giá trị thực.

Ngoài FDI, bà cũng đề cập tới dư địa còn để mở rộng thu hút các nguồn vốn nước ngoài khác như vay ưu đãi, đầu tư gián tiếp (FII), trong điều kiện chỉ tiêu nợ công, nợ nước ngoài vẫn trong ngưỡng an toàn.

Giai đoạn 2025 – 2045 được kỳ vọng là thời kỳ bứt phá hạ tầng với hàng loạt công trình chiến lược như thêm 2.000km đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, các cảng hàng không, hạ tầng điện và năng lượng tái tạo gắn với cam kết khí hậu COP26.

Tuy nhiên, Thống đốc lưu ý: “Cần tính toán cụ thể khả năng huy động vốn từ đâu, phương thức vay ra sao, phân kỳ vốn thế nào, và có dự phòng rủi ro để bảo đảm không bị động khi triển khai dự án, không tạo áp lực lớn tới rủi ro vĩ mô”. Theo bà, mục tiêu tăng trưởng cao chỉ bền vững nếu được tính toán kỹ lưỡng từ khâu huy động nguồn lực, tránh dồn áp lực lên tín dụng ngân hàng hay phát sinh rủi ro nợ công.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn, xuất khẩu chịu ảnh hưởng bởi biến động bên ngoài, bà Hồng đề xuất cần khai thác tốt hơn động lực tiêu dùng trong nước với thị trường hơn 100 triệu dân, đồng thời làm mới các động lực truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) bằng cách kết hợp với động lực tăng trưởng mới như công nghệ, kinh tế số, năng lượng sạch.

“Ngành ngân hàng sẵn sàng đóng vai trò tiên phong trong chuyển đổi số, hỗ trợ vốn, tiết kiệm chi phí giao dịch cho người dân và doanh nghiệp”, Thống đốc cho biết. Tín dụng năm 2025 dự kiến tăng 16%, cao hơn mức bình quân 14–15% các năm trước.

Về điều hành vĩ mô, Thống đốc khẳng định Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo sát diễn biến kinh tế – tài chính trong và ngoài nước để điều chỉnh chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, kiểm soát lạm phát, giữ ổn định thị trường tài chính và hệ thống ngân hàng.

"Chính sách tiền tệ không thể đơn độc. Cần có sự phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các công cụ điều hành khác để vừa đảm bảo tăng trưởng cao, vừa duy trì ổn định vĩ mô", Thống đốc nhấn mạnh. Đây chính là thách thức lớn trong bối cảnh nhiều áp lực đang bủa vây nền kinh tế, từ chi phí vốn, rủi ro tỷ giá, đến yêu cầu đầu tư hạ tầng và chuyển đổi xanh.

>>> Thống đốc NHNN chia sẻ với Thủ tướng Phạm Minh Chính những vấn đề nóng về nút thắt trong tín dụng, lãi suất