Thủ đô một nước Đông Nam Á cấm thịt chó, dân tình chia phe tranh cãi nảy lửa

Mới đây, chính quyền thủ đô Jakarta (Indonesia) đã ban hành Quyết định của Thống đốc (Pergub) số 36/2025 - cấm buôn bán, mổ và tiêu thụ động vật có thể lây truyền bệnh dại, trong đó có chó và mèo. Quyết định có hiệu lực kể từ ngày 24–25/11/2025, nhưng biện pháp xử phạt sẽ chỉ được áp dụng sau thời gian gia hạn 6 tháng.

Nội dung Pergub 36/2025 quy định rõ hành vi bị cấm — từ kinh doanh, giết mổ đến tiêu thụ dưới mọi hình thức — và nêu các chế tài hành chính như cảnh cáo, tịch thu, đóng cửa cơ sở hoặc thu hồi giấy phép kinh doanh đối với người vi phạm. Giới chức địa phương cho biết đang soạn thảo các hướng dẫn chi tiết để đảm bảo việc thực thi, đồng thời cân nhắc phương án cho các con chó bị nuôi để lấy thịt nếu thị trường sụt giảm.

Indonesia là một trong những nước vẫn ghi nhận tử vong do dại mỗi năm. Theo báo cáo của giới chức y tế, chỉ trong ba tháng đầu năm 2025 đã có khoảng 25 ca tử vong được ghi nhận. Đây là một trong những căn cứ để Jakarta nhấn mạnh việc loại bỏ các kênh buôn bán thịt từ các loài có nguy cơ truyền dại. Chính quyền cũng nêu mục tiêu bảo toàn “thành tựu” miễn dịch dại của thành phố, khi Jakarta không ghi nhận ca dại địa phương nào kể từ đầu những năm 2000 trong nhiều vùng.

Các nhóm vận động bảo vệ động vật như Dog Meat Free Indonesia (DMFI) ca ngợi quyết định này là “hành động thiết thực” trong việc hạn chế hoạt động buôn bán tàn nhẫn và gây rủi ro y tế cộng đồng. Họ cho rằng quy định sẽ giúp chặn nguồn cung thịt chó lấy từ chó hoang hoặc chó bị trộm. Những tổ chức này cũng trích dẫn khảo sát dư luận trước đó cho thấy phần lớn người dân ủng hộ cấm buôn bán thịt chó.

Những người xem thịt chó là phần của truyền thống ẩm thực hoặc nguồn thu nhập thì lên tiếng phản đối. Một số cư dân và chủ nhà hàng cho biết việc cấm sẽ xóa bỏ thói quen ăn uống có từ lâu trong một vài cộng đồng và cảnh báo hậu quả với sinh kế của những nhà hàng, lò mổ còn hoạt động ở Jakarta. Nhiều người tiêu dùng thừa nhận thịt chó giờ hiếm hơn và chỉ bán “bí mật” cho khách quen, giá cao hơn cả thịt bò. Một số người còn lập luận, rằng thịt chó có tác dụng chữa bệnh như sốt xuất huyết.

Chuyên gia y tế công cộng và nhà hoạt động cho rằng mấu chốt không chỉ nằm ở lệnh cấm mà ở năng lực giám sát, truy xuất nguồn gốc và xử lý triệt để các chuỗi cung ứng bất hợp pháp. Kinh nghiệm ở một số địa phương khác cho thấy khi việc giao bán bị siết, thị trường chuyển vào hoạt động bí mật khiến việc kiểm soát dịch tễ khó khăn hơn. Việc bắt giữ xe tải chở hàng trăm con chó ở những tỉnh lân cận trong vài năm gần đây cho thấy nguồn cung còn tồn tại và có tính liên tỉnh.