Thủ tục cấp giấy phép xây dựng sẽ được thực hiện online

Sáng 24.11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật Xây dựng (sửa đổi).

Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật của Chính phủ do Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng trình bày cho biết, về giấy phép xây dựng, quản lý trật tự xây dựng, một số ý kiến cho rằng quy định mở rộng đối tượng miễn giấy phép xây dựng tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư nhưng cần tăng cường trong công tác hậu kiểm, chú ý đến công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.

Có ý kiến đề xuất, nếu dự án có đầy đủ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 thì miễn giấy phép xây dựng; tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng không nên mở rộng miễn giấy phép xây dựng, vì khó khăn trong việc xác định quyền sở hữu tài sản trên đất và lo ngại an toàn không được kiểm soát.

Tiếp thu các ý kiến này, Chính phủ cho biết, thực hiện trên nguyên tắc "từ khi chuẩn bị đến khi khởi công xây dựng, mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện một thủ tục hành chính". Quy định về miễn giấy phép đã bao gồm cả dự án có quy hoạch chi tiết 1/500 sau khi đã được cơ quan có thẩm quyền kiểm soát các nội dung cơ bản về phù hợp quy hoạch và an toàn.

"Chỉ các công trình quy mô nhỏ (không phải thẩm định) mới phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép xây dựng", Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng cho hay.

Cũng tại phiên họp, một số ý kiến đề nghị tăng cường tính minh bạch trong quá trình cấp phép như chuyển đổi quy trình cấp phép xây dựng sang hình thức điện tử, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về xây dựng tất cả các thủ tục hành chính, thực hiện qua cơ chế một cửa và chuyển đổi quy trình cấp phép xây dựng sang điện tử; nên giao Chính phủ hướng dẫn theo hướng đơn giản hóa về hồ sơ, trình tự; tích hợp vào cổng dịch vụ công; sử dụng dữ liệu quốc gia; giảm tối thiểu 30% thủ tục hành chính.

Chính phủ cho biết thủ tục cấp giấy phép xây dựng sẽ được quy định đơn giản hóa tối đa tại Nghị định hướng dẫn, sau khi Luật Xây dựng (sửa đổi) được Quốc hội thông qua và có hiệu lực. Theo đó, thủ tục này sẽ được thực hiện trực tuyến (online) toàn bộ, hồ sơ cũng đơn giản hóa. Trách nhiệm của đơn vị tư vấn thiết kế được nâng cao để đảm bảo an toàn công trình.

Thời gian cấp phép tối đa giấy phép xây dựng dự kiến giảm xuống còn 7-10 ngày. Theo tính toán của Chính phủ, các thủ tục này sẽ giúp giảm 30% thời gian, chi phí.

Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 24/11, Thứ trưởng Xây dựng Bùi Xuân Dũng giải thích thêm rằng hồ sơ xin cấp phép xây dựng sẽ được đơn giản hóa thông qua sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan tới xây dựng, đất đai và dân cư. Theo ông, việc rút ngắn thời gian, chi phí khi người dân thực hiện thủ tục qua dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số.

Ông cũng khẳng định các nội dung thẩm định, cấp giấy phép xây dựng được đơn giản hóa, nhưng trách nhiệm quản lý nhà nước vẫn được đảm bảo.

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà riêng) 20 ngày và công trình cấp I, II tối đa 30 ngày kể từ khi cơ quan quản lý nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Trước đó, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo luật theo hướng đơn giản thủ tục xin cấp phép xây dựng và mở rộng diện công trình được miễn giấy phép này. Trong đó, đa số ý kiến của các đại biểu đều thống nhất với quy định bỏ giấy phép xây dựng với nhà cấp 4, nhà riêng lẻ dưới 7 tầng tại khu vực nông thôn. Ngoài ra, nhiều đại biểu cũng đề xuất cần mạnh dạn bỏ cả thủ tục hành chính này với nhà riêng lẻ khu vực đô thị, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn cho nhà riêng lẻ dưới 7 tầng để phục vụ công tác quản lý Nhà nước.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cũng cho thấy thủ tục cấp phép xây dựng kéo dài, tốn kém dù nhiều nghị quyết đã được ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Phát biểu tại phiên họp sáng nay, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp tục phối hợp chặt chẽ, hoàn thiện dự thảo Luật. Ông cũng ủng hộ việc cắt giảm thủ tục, thời gian cấp giấy phép xây dựng.

Về mở rộng miễn giấy phép xây dựng, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đây là vấn đề cần tính toán kỹ để bảo đảm tính khả thi, để tránh phát sinh các tranh chấp, khiếu kiện phức tạp. Riêng đối với việc mở rộng miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ nông thôn, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cần xác định rõ ràng giới hạn về quy mô diện tích; điều kiện vị trí công trình được miễn giấy phép phải không nằm trong hành lang giao thông hoặc khu vực di sản.

Về việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về xây dựng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần tăng cường chuyển đổi số, số hóa thông tin và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tăng cường kiểm tra, kiểm soát trong lĩnh vực xây dựng. Để đạt được mục tiêu này phải đi đôi với sự chuẩn bị nghiêm túc về tài chính, công nghệ, con người và cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành có liên quan trong việc tích hợp và chia sẻ dữ liệu.