Toàn bộ quy trình xin cấp sổ đỏ lần đầu ở cấp xã, người dân đặc biệt lưu ý

Theo Báo Chính phủ, trước yêu cầu mới của mô hình chính quyền địa phương hai cấp - đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, vốn tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng và ban hành sổ tay hướng dẫn công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Đây là tài liệu thiết thực, đóng vai trò như một cẩm nang giúp các địa phương nắm rõ quy định, thẩm quyền và quy trình, từ đó triển khai hiệu quả các nhiệm vụ theo đúng phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền mới.

Đồng thời, sổ tay cũng hỗ trợ người dân hiểu rõ hơn về các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ liên quan đến đất đai.

Sổ tay được chia thành hai phần chính.

Phần I gồm hệ thống hóa toàn bộ thẩm quyền, nhiệm vụ của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND và các cơ quan chuyên môn về đất đai ở cấp tỉnh và cấp xã. Nội dung phần này không chỉ dựa trên Nghị định 151/2025/NĐ-CP, mà còn tổng hợp các quy định của Luật Đất đai 2024 và các nghị định hướng dẫn khác, nhằm giúp chính quyền cấp tỉnh và cấp xã hình dung đầy đủ công việc cần thực hiện khi áp dụng mô hình chính quyền hai cấp.

Phần II: Trình bày chi tiết quy trình, thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, bao gồm: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đấtTừ nay, những trường hợp đất lấn chiếm này sẽ vẫn được cấp sổ đỏ; thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các thủ tục khác. Phần này được thiết kế rõ ràng, dễ hiểu, giúp chính quyền các cấp dễ dàng thực hiện nhiệm vụ.

>> Từ nay, những trường hợp đất lấn chiếm này sẽ vẫn được cấp sổ đỏ

Sổ tay đã cụ thể hóa thẩm quyền, nhiệm vụ của từng cấp, đảm bảo sự thống nhất, minh bạch và hiệu quả trong quản lý đất đai.

Cụ thể, đối với cấp tỉnh, HĐND có 6 thẩm quyền, UBND có 50, Chủ tịch UBND có 37, Sở Nông nghiệp và Môi trường có 15 thẩm quyền, cùng với hướng dẫn nhiệm vụ của Văn phòng Đăng ký đất đai và Tổ chức Phát triển quỹ đất.

Đối với cấp xã, HĐND có 4 thẩm quyền, UBND có 45, Chủ tịch UBND có 44, cơ quan quản lý đất đai cấp xã có 19 thẩm quyền, nhiệm vụ.

Việc làm rõ vai trò của từng cấp, từng vị trí là yếu tố then chốt để đảm bảo công tác quản lý đất đai hiệu quả, đồng bộ trên toàn quốc.

Một trong những nội dung được người dân đặc biệt quan tâm là quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư - nhất là khi thẩm quyền được chuyển về cấp xã.

Sổ tay đã hướng dẫn chi tiết trình tự gồm 16 bước, từ xây dựng kế hoạch, tổ chức họp với người dân, ban hành thông báo, kiểm đếm, lập và phê duyệt phương án bồi thường đến thực hiện bồi thường và bàn giao đất, đảm bảo rõ trách nhiệm, công khai và minh bạch.

Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu (do cấp xã thực hiện) cũng được hướng dẫn cụ thể gồm 3 bước:

Bước 1: Người dân nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công hoặc Văn phòng đăng ký đất đai, có thể chọn nộp bản sao kèm xuất trình bản chính, hoặc nộp bản chính, hoặc nộp trực tuyến dưới dạng số hóa. Khi nhận kết quả, người dân phải nộp bản chính nếu trước đó chỉ nộp bản sao.

Bước 2: Cơ quan tiếp nhận kiểm tra tính đầy đủ của hồ sơ, cấp phiếu hẹn trả kết quả. Nếu hồ sơ thiếu, sẽ trả lại kèm yêu cầu bổ sung.

Bước 3: UBND cấp xã kiểm tra thực địa, xác định ranh giới, quyết định hình thức sử dụng đất, chỉ đạo hoàn tất nghĩa vụ tài chính. Sau đó, Chủ tịch UBND xã cấp giấy chứng nhận và chuyển hồ sơ đến Văn phòng đăng ký đất đai để cập nhật cơ sở dữ liệu.

Trong trường hợp đất không thuộc diện miễn tiền sử dụng hoặc thuê đất, hồ sơ sẽ được chuyển lên cấp tỉnh để xử lý và cấp giấy chứng nhận sau khi người dân hoàn thành nghĩa vụ tài chính.

Thời gian giải quyết thủ tục được rút ngắn đáng kể: không quá 17 ngày làm việc với đăng ký đất đai lần đầu và không quá 20 ngày nếu kèm cấp giấy chứng nhận. Với địa bàn miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, thời gian tối đa là 30 ngày.

Việc ban hành Sổ tay hướng dẫn không chỉ giúp chính quyền địa phương hai cấp triển khai nhiệm vụ hiệu quả, minh bạch mà còn tăng cường khả năng tiếp cận và thực hiện quyền lợi hợp pháp của người dân trong lĩnh vực đất đai. Đây là bước tiến quan trọng góp phần hiện đại hóa công tác quản lý đất đai, phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính và phát triển bền vững.