Tranh cãi nảy lửa về 300 tỷ USD tài sản của Nga đang bị EU 'đóng băng'

Mới đây, Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua gói trừng phạt thứ 16 nhằm vào Nga, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng về số tài sản trị giá hàng trăm tỷ USD của Nga đang bị đóng băng tại châu Âu.

Đồng thời, Mỹ đang thúc đẩy các cuộc đàm phán với Moscow về tương lai của Ukraine, làm dấy lên nhiều tranh cãi trong nội bộ EU về cách xử lý các nguồn tài chính bị phong tỏa này.

"EU đã hành động, các Bộ trưởng Ngoại giao vừa thông qua gói trừng phạt thứ 16 đối với Nga", nhà ngoại giao hàng đầu của EU, Kaja Kallas, tuyên bố.

Bà Kallas nhấn mạnh rằng gói trừng phạt mới này sẽ nhắm đến nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm nhập khẩu nhôm, các tàu thuộc "đội tàu bí mật" của Nga, và xuất khẩu các vật liệu như hóa chất, crom – những thành phần quan trọng trong công nghệ gia công chính xác. Ngoài ra, EU cũng cấm cung cấp dịch vụ cho các nhà máy lọc dầu và khí đốt của Nga, nhưng vẫn chưa áp đặt lệnh cấm hoàn toàn đối với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ nước này, do còn đang cân nhắc về nguồn cung từ Mỹ.

Gói trừng phạt mới được đưa ra vào đúng dịp kỷ niệm 3 năm Nga phát động cuộc chiến tại Ukraine. Các lãnh đạo EU, bao gồm Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola, Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, tuyên bố rằng các biện pháp này là minh chứng cho sự đoàn kết của châu Âu với Ukraine.

Tranh cãi về tài sản Nga bị đóng băng

Song song với gói trừng phạt mới, một cuộc tranh luận gay gắt đang diễn ra trong EU về việc xử lý số tài sản Nga bị đóng băng sau khi chiến sự bùng phát. Hiện khoảng 300 tỷ USD tài sản Nga bị phong tỏa tại phương Tây, trong đó khoảng 213 tỷ USD đang được giữ tại trung tâm thanh toán Euroclear có trụ sở tại Brussels (Bỉ).

Vấn đề này càng trở nên nóng hơn khi châu Âu nhận ra rằng họ không được tham gia vào các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga về cuộc xung đột Ukraine, theo báo cáo của Politico ngày 25/2. Một số quốc gia EU muốn chuyển ngay số tài sản này cho Ukraine, trong khi các nước khác lại muốn giữ lại làm con bài đàm phán với Moscow.

Các nước ủng hộ chuyển tài sản Nga cho Ukraine gồm các quốc gia vùng Baltic, Bắc Âu, Ba Lan và Cộng hòa Czech. Lập luận của họ là số tiền này nên được sử dụng để tái thiết Ukraine và hỗ trợ cuộc chiến chống Nga, nhất là trong bối cảnh Mỹ có thể giảm hoặc ngừng viện trợ cho Kyiv.

“Tôi không chấp nhận lập luận rằng điều này có vấn đề về mặt pháp lý… Chúng ta cần có ý chí chính trị để thực hiện điều đó”, Ngoại trưởng Litva Kestutis Budrys phát biểu.

Trong khi đó, một số nước lớn như Pháp, Đức, Ý và Tây Ban Nha lại cho rằng nên giữ lại số tài sản này để làm con bài mặc cả với Nga trong các cuộc đàm phán tương lai. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng ủng hộ quan điểm này.

"Nếu bạn giải phóng tài sản và trao cho Ukraine, bạn sẽ không còn công cụ nào để sử dụng khi đàm phán với Moscow", một nhà ngoại giao EU nói với Politico.

Bên cạnh đó, một số quan chức châu Âu lo ngại rằng việc tịch thu hoàn toàn tài sản Nga có thể tạo tiền lệ nguy hiểm, làm suy giảm niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế vào hệ thống tài chính châu Âu.

Nga đã nhiều lần lên án việc phương Tây phong tỏa tài sản của mình và cảnh báo rằng bất kỳ động thái nào nhằm chuyển số tiền này cho Ukraine sẽ bị coi là hành vi "trộm cắp".

Điện Kremlin nhấn mạnh rằng nếu EU tịch thu tài sản Nga, Moscow sẽ có hành động đáp trả mạnh mẽ. Một trong những biện pháp có thể là khai thác các nguồn thu từ tài sản của phương Tây bị phong tỏa tại Nga để bù đắp thiệt hại. Nga cũng có thể đưa ra các biện pháp kinh tế và pháp lý nhằm vào EU, đẩy căng thẳng giữa hai bên lên một cấp độ mới.

Theo Political

>> Sau lệnh trừng phạt, Mỹ lại thấy Nga là ‘miền đất hứa’, muốn đi tới thỏa thuận hợp tác kinh tế?