Trồng lúa giảm phát thải: Lợi nhuận tăng, nông dân còn được thưởng tiền mặt

Để thúc đẩy áp dụng các kỹ thuật sản xuất lúa theo hướng sinh thái, hiệu quả bền vững, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ đã phối hợp với Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) tiến hành thực nghiệm thí điểm khuyến khích kinh tế đối với nông dân thực hành sản xuất lúa theo gói canh tác "1 phải, 5 giảm" và giảm phát thải khí nhà kính.

Ngày 30/7, hai đơn vị đã tiến hành sơ kết nghiên cứu thực nghiệm trồng lúa giảm phát thải tại các mô hình thí điểm ở TP Cần Thơ. Theo đó, có 30 hộ dân đạt mức giảm phát thải dưới 1 tấn CO2 tương đương/ha và 8 hộ dân đạt mức giảm phát thải trên 1 tấn CO2 tương đương/ha. Tổng số tiền thưởng các hộ dân nhận được là trên 20 triệu đồng.

Mức thưởng này là nguồn động viên, khích lệ các nông dân trực tiếp tham gia canh tác lúa hướng đến sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải, giảm ô nhiễm môi trường.

Trước đó, các mô hình thí điểm trồng lúa phát thải thấp ở Cần Thơ đã hoàn thành thu hoạch sau hơn 3 tháng xuống giống. Đây là những mô hình thí điểm đầu tiên của đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL.

Ông Nguyễn Cao Khải - Giám đốc hợp tác xã Tiến Thuận cho biết, mô hình giảm sử dụng lượng lúa giống từ 140kg xuống còn 60kg/ha, giảm số lần bón phân từ 3-4 lần còn 2 lần/vụ, giảm tối thiểu 20% lượng phân bón vô cơ, giảm dịch bệnh và tổn thất sau thu hoạch... Lúa sau khi thu hoạch được bao tiêu với giá cao hơn 200-300 đồng/kg so với canh tác bình thường.

Bên cạnh việc giảm chi phí đầu vào, theo ông Nguyễn Ngọc Huấn - Giám đốc HTX Khiết Tâm, với quy trình trồng này, thay vì đốt rơm trên ruộng, xã viên cuộn rơm đưa ra khỏi đồng, bán với giá 400.000 đồng/ha. Việc này vừa giúp cây lúa giảm ngộ độc hữu cơ, vừa tăng thêm thu nhập hoặc tái sử dụng rơm để ủ làm phân bón, trồng nấm.

Sau khi trồng thí điểm vụ đầu tiên, việc canh tác theo quy trình giảm phát thải giúp xã viên HTX Khiết Tâm tăng lợi nhuận từ 15–20% so với canh tác truyền thống, ông Huấn cho hay.

TS Nguyễn Văn Hùng - chuyên gia cao cấp của IRRI, tính toán việc giảm lượng lúa giống giúp tiết kiệm 1,2 triệu đồng, phân bón giảm 0,7 triệu đồng; năng suất đạt từ 6,3-6,5 tấn/ha so với 5,8-6,1 tấn/ha ở cách làm truyền thống.

Về hiệu quả kinh tế, theo ông Hùng, lúa thực hiện đề án tăng lợi nhuận 1,3-6,2 triệu đồng/ha. Còn về giảm phát thải khí nhà kính, mô hình thí điểm cho kết quả giảm từ 2-6 tấn CO2e (đơn vị đo lường lượng khí nhà kính tương đương với CO2) mỗi ha so với ruộng đối chứng...

TP Cần Thơ là 1 trong 12 địa phương tham gia ở ĐBSCL tham gia đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh.

Năm 2025, 12 tỉnh thành trong ở ĐBSCL sẽ trồng 180.000 ha lúa phát thải thấp và thí điểm cấp tín chỉ carbon cho vùng đạt chuẩn. Năm 2030, vùng mở rộng thêm 820.000 ha lúa phát thải carbon thấp...

Theo đơn vị triển khai đề án, việc áp dụng bán tín chỉ carbon sẽ được áp dụng trong thời gian tới, sau khi hoàn tất các mô hình thí điểm liên tiếp ba vụ sản xuất lúa tại Cần Thơ, Trà Vinh, Sóc Trăng, Kiên Giang và Đồng Tháp.

>> Thị trường tín chỉ carbon phát triển mạnh mẽ: Cơ hội nào cho Việt Nam?