Trung Quốc 'bật đèn xanh' xe tự lái cấp độ 3: Gần 270.000 xe không cần chạm vô-lăng dự kiến bán ra từ năm 2026

Theo dự báo của Daiwa Securities, thị trường ô tô Trung Quốc sẽ chứng kiến làn sóng thương mại hóa xe tự lái cấp độ 3 (L3) ngay từ năm tới, khi khoảng 270.000 xe có khả năng “không cần chạm tay” trong một số điều kiện nhất định được phép bán ra. Con số này tương đương khoảng 1% tổng doanh số xe mới tại Trung Quốc vào năm 2026.

Việc hợp pháp hóa xe L3 được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích quan trọng cho thị trường ô tô lớn nhất thế giới, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng đang có dấu hiệu chững lại. Daiwa nhận định ngày càng nhiều hãng xe đủ điều kiện sẽ được cấp phép sản xuất xe tự lái cấp độ 3, qua đó thúc đẩy tốc độ phổ cập của các hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến (ADAS).

Tuy vậy, một số chuyên gia cho rằng dự báo trên còn khá thận trọng. Ông Gao Shen, nhà phân tích độc lập tại Thượng Hải, cho biết các hãng xe Trung Quốc đang đầu tư rất mạnh tay cho công nghệ tự lái. Theo ông, số xe L3 được lắp ráp trong năm tới có thể lên tới 1 triệu chiếc, chủ yếu là xe điện, khi nhiều nhà sản xuất đã sẵn sàng tung ra các mẫu xe an toàn và hoàn thiện hơn.

Động thái từ phía cơ quan quản lý cũng cho thấy tín hiệu cởi mở rõ rệt. Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc mới đây đã bật đèn xanh cho Changan Automobile và BAIC - hai doanh nghiệp nhà nước triển khai sản xuất xe tự lái cấp độ 3. Công nghệ L3 cho phép xe tự vận hành trong một số tình huống giao thông, song người lái vẫn phải tỉnh táo và sẵn sàng can thiệp khi cần, theo chuẩn của SAE International.

Giới phân tích nhận định, việc hợp pháp hóa xe L3 không chỉ mở ra một phân khúc sản phẩm mới mà còn kéo theo nhu cầu khổng lồ về phần mềm và linh kiện. Southwest Securities ước tính quy mô thị trường này có thể đạt 1.200 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030, trong khi tổ chức China EV100 dự báo tổng giá trị linh kiện và phần mềm cho xe thông minh tại Trung Quốc có thể lên tới 2.600 tỷ nhân dân tệ mỗi năm vào cuối thập kỷ.

Chuỗi giá trị xe thông minh bao gồm chip, cảm biến lidar, màn hình hiển thị, phần mềm điều khiển và các thiết bị điện tử, lĩnh vực mà hàng loạt doanh nghiệp Trung Quốc từ BYD, Xiaomi đến các startup xe điện đang chạy đua thử nghiệm và hoàn thiện công nghệ.

Hiện tại, phần lớn xe thông minh trên thị trường vẫn dừng ở cấp độ L2 hoặc L2+, yêu cầu người lái luôn đặt tay trên vô-lăng. Ngay cả hệ thống FSD của Tesla tại Trung Quốc cũng mới chỉ được xếp vào nhóm này và đang chờ phê duyệt để nâng cấp lên L3.

Dù triển vọng tăng trưởng rất lớn, Bắc Kinh vẫn tỏ ra thận trọng. Sau vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến mẫu Xiaomi SU7 hồi tháng 3 khiến ba người thiệt mạng, cơ quan chức năng đã siết chặt giám sát các công nghệ tự lái giai đoạn đầu.

Trong khi đó, áp lực đối với toàn thị trường vẫn hiện hữu. JPMorgan cảnh báo doanh số ô tô Trung Quốc có thể giảm 3-5% vào năm 2026 nếu các chính sách trợ cấp và ưu đãi thuế bị cắt giảm, đánh dấu lần suy giảm đầu tiên kể từ năm 2020.