Trung Quốc làm nên kỳ tích chưa từng có trong lịch sử
Trung Quốc một lần nữa gây chú ý trên toàn cầu trong cuộc đua năng lượng bền vững nhờ bước đột phá trong nghiên cứu nhiệt hạch - công nghệ được kỳ vọng có thể định hình lại tương lai năng lượng thế giới.
Lò Tokamak siêu dẫn tiên tiến thử nghiệm (EAST), được mệnh danh là “Mặt Trời nhân tạo” của Trung Quốc đã duy trì trạng thái plasma ổn định trong thời gian không tưởng - 1.066 giây, phá vỡ kỷ lục thế giới
Điều đáng chú ý không chỉ ở thời gian mà còn ở tính ổn định trong điều kiện nhiệt độ cực lớn. Các nhà khoa học coi đây là minh chứng rằng những thách thức lớn như kiểm soát nhiễu loạn plasma và duy trì hiệu suất đang dần được vượt qua.
Mỗi bước tiến như vậy giúp nhân loại tiến gần hơn đến mục tiêu cuối cùng: Tạo ra phản ứng nhiệt hạch tự vận hành, sản sinh ra nhiều năng lượng hơn mức cần để duy trì nó.
Nhiệt hạch là quá trình tạo năng lượng cho các vì sao – diễn ra khi các hạt nhân nguyên tử nhẹ hợp nhất thành hạt nhân nặng hơn, giải phóng nguồn năng lượng khổng lồ. Khác với phản ứng phân hạch đang dùng tại các nhà máy điện hạt nhân, nhiệt hạch thải ra rất ít chất phóng xạ và rủi ro cũng thấp hơn nhiều.
EAST, đặt tại thành phố Hợp Phì (tỉnh An Huy), được thiết kế để tái tạo phản ứng của các ngôi sao ngay trên Trái đất. Thiết bị này duy trì plasma nóng tới hơn 180 triệu độ F (khoảng 100 triệu độ C) bên trong buồng hình bánh vòng, nhờ hệ thống từ trường siêu dẫn cực mạnh.
Tiềm năng của nhiệt hạch là rất lớn. Khác với nhiên liệu hóa thạch, nhiệt hạch không thải khí nhà kính. So với điện hạt nhân truyền thống, công nghệ này cũng không để lại nhiều chất thải nguy hại. Nếu khai thác hiệu quả, nhiệt hạch có thể cung cấp cho nhân loại nguồn năng lượng gần như vô tận và không phát thải carbon.
Do đó, thành công của EAST không chỉ là cột mốc khoa học, mà còn là tín hiệu cho thấy giấc mơ về năng lượng sạch, quy mô lớn, không phát thải đang dần trở thành hiện thực.
Dù vậy, con đường tiến tới ứng dụng thực tế vẫn đầy khó khăn. Một trong những trở ngại lớn nhất là phát triển vật liệu đủ bền để chịu được mức nhiệt và bức xạ khắc nghiệt bên trong lò phản ứng. Ngoài ra, mục tiêu quan trọng nhất – tạo ra năng lượng dương ròng (nhiều hơn mức tiêu thụ) – vẫn chưa đạt được. Điều này đồng nghĩa với việc năng lượng nhiệt hạch vẫn còn cách xa khả năng triển khai thương mại.
Theo báo chí quốc tế, thành công này đã đưa Trung Quốc trở thành tâm điểm trong cuộc đua nhiệt hạch toàn cầu, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế. Các kết quả từ EAST được kỳ vọng sẽ hỗ trợ dự án lò phản ứng nhiệt hạch quốc tế ITER tại Pháp, nơi nhiều quốc gia cùng chung tay chia sẻ tri thức và nguồn lực.
