Trung Quốc tung đòn đáp trả Mỹ và phương Tây

Cả gali và germani đều được sử dụng trong việc chế tạo chất bán dẫn và các thiết bị điện tử khác. Trung Quốc chiếm hơn 95% sản lượng gali và khoảng 60% sản lượng germani trên toà ncầu. Trong đó, gali được sử dụng trong các thành phần vi điện tử cho nhiều loại sản phẩm.

Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), hai trong số các hợp chất của gali gồm gali arsenua và gali nitrua, được sử dụng để sản xuất đèn LED, pin mặt trời, chất bán dẫn và mạch tích hợp chuyên dụng. Trong khi đó, germani được sử dụng trong sản xuất sợi quang để truyền dữ liệu và thông tin, kính nhìn ban đêm và khám phá không gian.

Theo USGS, 53% lượng nhập khẩu gali của Mỹ đến từ Trung Quốc trong giai đoạn 2018-2021, tiếp theo là Đức và Nhật Bản với mỗi nước chiếm 13%.

Tuy nhiên, vào năm 2022, các nhà địa chất Trung Quốc cảnh báo rằng do chi phí khai thác gali thô ngày càng tăng và nguồn tài nguyên cạn kiệt, Trung Quốc có thể buộc phải tái chế gali từ Nhật Bản và Mỹ thay vì sản xuất trong nước.

Ông Chen Fengying, một nhà nghiên cứu của Viện Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết việc bảo vệ các nguồn tài nguyên hữu hạn thông qua các biện pháp kiểm soát xuất khẩu là một cách để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia.

Trước đó, Bộ Thương mại (MOFCOM) và Tổng cục Hải quan (GAC) Trung Quốc ra thông báo cho biết, nước này sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với gali và germani từ tháng 8 sau khi Quốc vụ viện (Chính phủ) nước này chấp thuận.

Theo Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning, việc áp dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu gali và germani không nhắm vào bất kỳ quốc gia cụ thể nào. “Trung Quốc luôn cam kết duy trì an ninh và ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu và luôn thực hiện các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công bằng, hợp lý và không phân biệt đối xử", ông Mao nói thêm.

Theo quy định mới, các nhà xuất khẩu của Trung Quốc phải nộp đơn đăng ký với cơ quan thương mại địa phương, khi xuất khẩu các mặt hàng liên quan và phải được Bộ Thương mại Trung Quốc phê duyệt. Nếu xuất khẩu khi chưa được phép, các nhà xuất khẩu sẽ bị xử phạt theo quy định hiện hành, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Có thể thấy, Trung Quốc đang có nhắc nhở các quốc gia bao gồm Mỹ, Nhật Bản và Hà Lan rằng họ có các biện pháp trả đũa, và Bắc Kinh sẽ không ngồi yên nếu phương Tây áp đặt thêm các hạn chế về quyền tiếp cận đối với các thiết bị và chip tiên tiến.

Mặc dù vậy, các nhà phân tích của Eurasia Group cho rằng, các biện pháp kiềm chế xuất khẩu của Trung Quốc sẽ gây ra ít tác động trong ngắn hạn. Trên thực tế, tuy Trung Quốc là nhà sản xuất gali lớn nhất thế giới, nhưng nước này vẫn ở cuối chuỗi công nghiệp gali vì nước này sản xuất rất nhiều sản phẩm gali thô trong khi phụ thuộc vào Nhật Bản và Mỹ về các sản phẩm cao cấp.

“Nhu cầu về gali đang tăng lên hàng năm. Mặc dù Trung Quốc rất giàu tài nguyên gali, nhưng hệ thống tái chế của quốc gia này không hoàn hảo. Điều này sẽ làm hạn chế sự phát triển của ngành công nghiệp gali của Trung Quốc,” nghiên cứu của nhóm chuyên gia lưu ý.