Trước khi bỏ cấp huyện, Việt Nam có tổng cộng 84 thành phố trực thuộc tỉnh
Trong số 57 tỉnh trên cả nước, có 2 tỉnh sở hữu 5 thành phố trực thuộc.
Bộ Chính trị vừa cho ý kiến về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương. Hiện nay, đề án này đang trong quá trình lấy ý kiến từ các Bộ, ngành và địa phương, với dự kiến tổ chức chính quyền địa phương gồm 2 cấp: cấp tỉnh và cấp cơ sở, không tổ chức cấp huyện.
Theo số liệu của Bộ Nội vụ, sau hai đợt sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện trong giai đoạn 2019-2021 và 2023-2025, cả nước hiện có 696 đơn vị cấp huyện.

Tính đến ngày 1/1/2025, cả nước có 2 thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương là TP. Thủ Đức (TP. HCM), được thành lập từ ngày 1/1/2021 và TP. Thủy Nguyên (TP. Hải Phòng), thành lập từ ngày 1/1/2025.
Về số lượng đơn vị cấp huyện, Hà Nội đứng đầu với 30 đơn vị, tiếp theo là Thanh Hóa với 26 đơn vị và TP. HCM với 22 đơn vị.
Hiện tại, cả nước có 84 thành phố trực thuộc tỉnh, được đánh giá là những đô thị quan trọng về kinh tế, văn hóa và giao thông của từng tỉnh. Hầu hết các thành phố này cũng là trung tâm hành chính, nơi đặt trụ sở của các cơ quan Nhà nước cấp tỉnh.

Hai địa phương có nhiều thành phố trực thuộc tỉnh nhất là Quảng Ninh với 5 thành phố gồm Hạ Long, Móng Cái, Uông Bí, Cẩm Phả, Đông Triều và tỉnh Bình Dương với 5 thành phố gồm Thủ Dầu Một, Dĩ An, Thuận An, Tân Uyên, Bến Cát.
Trong số 84 thành phố trực thuộc tỉnh, một số thành phố mới vừa được thành lập trong giai đoạn gần đây như Phú Mỹ (2025), Hoa Lư (2025), Đông Triều (2024), Bến Cát (2024)...
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có nhiều thành phố có bề dày lịch sử và văn hóa. Thành phố lâu đời nhất là Đà Lạt, được thành lập từ năm 1893. Một số thành phố khác ra đời vào thế kỷ 20 như Nam Định (1921), Huế (1929) – chính thức trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ đầu năm nay, Việt Trì (1962), Vinh (1963), Mỹ Tho (1967), Nha Trang (1977), Quy Nhơn (1986).
Phần lớn các thành phố trực thuộc tỉnh còn lại được thành lập trong giai đoạn 2000-2020.
> > Sau 6 năm phủ cỏ dại, tòa nhà 45 tầng trên ‘đất vàng’ Cầu Giấy được tái khởi động
NÓNG: Sắp có hội nghị toàn quốc về sáp nhập tỉnh, cả nước sẽ giảm hơn 8.000 xã
Việt Nam có 3 tỉnh thành ven biển miền Trung từng sáp nhập trong 14 năm rồi lại chia tách