Việt Nam muốn mua thêm hàng nghìn MW điện từ Trung Quốc và Lào: Bộ Công Thương đang tính toán gì?

Bộ Công Thương cho biết, Bộ dự kiến tăng nhập khẩu điện từ Trung Quốc và Lào lên lần lượt 3.000MW và 2.500MW vào năm 2030, cao hơn gấp 1,5-5 lần so với quy hoạch hiện tại. Việc này nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện ngày càng cao khi Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai chữ số trong những năm tới, hướng tới mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045.

Theo tính toán, Việt Nam cần đảm bảo tốc độ tăng trưởng điện khoảng 12-14% mỗi năm để phục vụ kế hoạch phát triển này.

Dự thảo điều chỉnh Quy hoạch điện VIII do Bộ Công Thương đưa ra xác định quy mô hệ thống điện Việt Nam cần đạt 210.000MW vào năm 2030 và tăng lên 840.000MW vào năm 2050. Con số này cao hơn lần lượt 35% và 50% so với quy hoạch đã duyệt trước đó. Trong bối cảnh đó, ngoài việc phát triển các nguồn điện nội địa như thủy điện, điện khí và năng lượng tái tạo, điện nhập khẩu được xem là giải pháp quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng.

Theo kịch bản mới, tỷ trọng điện nhập khẩu có thể chiếm 5% tổng công suất nguồn lắp đặt vào năm 2030, cao hơn khoảng 1,7% so với quy hoạch hiện hành và gấp 4 lần mức hiện tại vào cuối năm 2024. Riêng điện từ Trung Quốc dự kiến đạt khoảng 3.700MW vào năm 2030, tăng thêm 3.000MW so với Quy hoạch điện VIII.

Hiện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang đàm phán nâng lượng điện mua từ Trung Quốc lên 2,4 tỷ kWh với công suất 730MW đến năm 2026. Từ 2027-2028, mức mua có thể tăng lên 19 tỷ kWh/năm, tương đương công suất 4.100MW.

Bộ Công Thương tính tăng mua điện từ Trung Quốc, Lào tới năm 2030

>> Mua điện gió từ Lào chỉ 1.589 đồng/kWh: Bộ Công Thương giao nhiệm vụ lớn cho EVN

Bên cạnh đó, EVN cũng đang nghiên cứu kế hoạch mua thêm 3.000MW điện từ Trung Quốc thông qua trạm biên giới Việt - Trung, với sản lượng khoảng 15 tỷ kWh/năm. Nếu kế hoạch này được phê duyệt, điện nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ đấu nối vào trạm biến áp 500kV Lào Cai và giải tỏa công suất qua đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, dự kiến vận hành đầu năm 2026. Tuy nhiên, theo Bộ Công Thương, hiện chưa có cam kết cụ thể về quy mô nhập khẩu điện từ Trung Quốc và hai bên vẫn cần đàm phán để sớm đi đến ký kết thỏa thuận chính thức.

Ngoài Trung Quốc, Việt Nam cũng đặt mục tiêu tăng nhập khẩu điện từ Lào, dự kiến đạt 6.800MW vào năm 2030, cao hơn gần 1,6 lần so với mức 4.300MW trong Quy hoạch điện VIII. Hiện Việt Nam nhập khoảng 1.000MW điện từ Lào qua các đường dây 220kV, và theo hiệp định giữa hai chính phủ, công suất nhập khẩu dự kiến tăng lên 5.000MW đến 8.000MW vào năm 2030.

Trong khi đó, điện mua từ Trung Quốc chủ yếu thông qua hai đường dây 220kV Malungtang - Hà Giang và Maquan - Lào Cai vào mùa khô, với tổng công suất khoảng 550MW và sản lượng 2-3 tỷ kWh mỗi năm.

Việt Nam có điều kiện nhập khẩu điện từ hai quốc gia này do nguồn cung dư thừa, đặc biệt là thủy điện, và các nước này cũng có kế hoạch xuất khẩu điện. Theo số liệu của Bộ Công Thương, lượng điện nhập khẩu đã tăng ổn định trong những năm qua, đạt 5 tỷ kWh vào cuối năm 2024. Tuy nhiên, năm 2021, sản lượng điện mua từ Trung Quốc tạm dừng, khiến tổng lượng nhập khẩu giảm còn 1,4 tỷ kWh.

Bên cạnh điện nhập khẩu, Bộ Công Thương cũng đưa ra các kịch bản phát triển nguồn điện trong nước trong điều chỉnh Quy hoạch điện VIII. Cụ thể, so với quy hoạch hiện hành, công suất điện mặt trời dự kiến tăng thêm 30.000MW, thủy điện nhỏ tăng 5.700MW, điện gió trên bờ tăng 6.000MW. Ngoài ra, sẽ có thêm 12.500MW từ pin tích năng, 1.400MW điện sinh khối và 2.700MW nguồn điện linh hoạt (LNG kết hợp năng lượng tái tạo) nhằm đáp ứng nhu cầu điện ngày càng lớn trong giai đoạn tới.

>> Hợp tác Việt - Lào: Thêm 1,7 tỷ kWh điện sắp 'đổ' về Việt Nam