Virus lạ từ ve đang hoành hành ở châu Á, tỷ lệ tử vong lên tới gần 50%

Cảnh báo căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm từ loại virus lạ, tỷ lệ tử vong cao bất thường

Các loài ve mang virus khiến người mắc bệnh có tỷ lệ tử vong lên tới 47% đang sinh sôi nhanh chóng ở Hàn Quốc. Cơ quan y tế nước này cảnh báo tháng 8 và tháng 9 là thời điểm nguy hiểm nhất với nguy cơ lây nhiễm cao.

Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hàn Quốc (KDCA) kêu gọi người dân cần đặc biệt thận trọng khi tham gia các hoạt động ngoài trời, do số ca mắc hội chứng sốt cao kèm giảm tiểu cầu (SFTS) đang tăng mạnh trong năm nay.

Trong bản tin y tế và dịch bệnh hàng tuần mới nhất, KDCA công bố kết quả giám sát năm 2024 đối với loài ve cứng – tác nhân lây truyền SFTS.

Căn bệnh này được xếp loại là bệnh truyền nhiễm nhóm 3, đã lây nhiễm cho 2.065 người từ năm 2013 đến năm 2024, khiến 381 người tử vong, tỷ lệ tử vong tích lũy đạt 18,5%. Từng trường hợp có tỷ lệ tử vong dao động từ 12% đến 47%, khiến SFTS trở thành một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất.

Bệnh truyền nhiễm nhóm 3, theo phân loại của Bộ Y tế và Phúc lợi Hàn Quốc, là những bệnh cần được khẩn cấp phòng ngừa và kiểm soát do có khả năng bùng phát đột ngột và gây dịch.

Số lượng ve tăng vọt

Từ tháng 4 đến tháng 11 năm ngoái, các nhà nghiên cứu KDCA đặt bẫy tại 16 địa điểm trên toàn quốc tại Hàn Quốc, sử dụng đá khô làm mồi nhử. Kết quả ghi nhận chỉ số mật độ ve — số ve bắt được trên mỗi bẫy bình quân là 46,8, tăng 30% so với mức 36,0 của năm 2023 và cao hơn 13,9% so với mức trung bình giai đoạn năm 2020–2022 là 41,1.

Trong số các loài ve thuộc chi Haemaphysalis, những loài truyền SFTS gồm Haemaphysalis longicornis, Haemaphysalis flava và Haemaphysalis japonica. Trong khảo sát mới nhất, 97,3% số ve thu được là Haemaphysalis longicornis.

Ve được tìm thấy nhiều nhất ở các khu nghĩa trang, tiếp theo là đồng cỏ, bụi rậm và đường mòn trên núi.

Tháng 8 và tháng 9 là thời điểm bắt được nhiều ve nhất, trùng với đỉnh hoạt động của ấu trùng.

Huyện Inje, tỉnh Gangwon, Hàn Quốc ghi nhận số lượng ve nhiều nhất, chiếm 33,5% tổng số ve thu được. Tiếp theo là Samcheok (Gangwon) với 17,7%. Các khu vực khác có mật độ cao gồm Gochang (Bắc Jeolla) 9%, đảo Jeju 8,1%, Dangjin (Nam Chungcheong) 7,4% và Cheongju (Bắc Chungcheong) 6,7%.

Biến đổi khí hậu thúc đẩy sự lây lan

Các nhà nghiên cứu cho rằng sự gia tăng mật độ ve liên quan đến nhiệt độ ấm hơn. Năm 2024, nhiệt độ trung bình của Hàn Quốc là 14,5°C, cao hơn 2°C so với mức trung bình dài hạn và cao hơn 0,8°C so với năm 2023. Nhiệt độ tháng 4 đặc biệt cao, trung bình cao hơn 2,8°C so với bình thường và 1,7°C so với năm trước.

Tháng 8/2024 ghi nhận nhiệt độ trung bình, tối đa và tối thiểu cao nhất kể từ khi bắt đầu quan trắc, yếu tố mà KDCA cho là đã thúc đẩy sự phát triển và sinh sản của ve.

“Nhiệt độ tối đa trung bình cao hơn 2,1°C so với năm trước được cho là đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của loài ve cứng,” KDCA cho biết.

“Khí hậu Hàn Quốc đang chuyển từ ôn đới sang cận nhiệt đới, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền qua vector như bệnh do ve gây ra”, các nhà nghiên cứu viết, đồng thời kêu gọi công chúng tuân thủ các biện pháp phòng ngừa.

Số ca nhiễm bệnh tăng trở lại

Dù số lượng ve tăng, các ca mắc bệnh SFTS đã giảm từ 243 ca năm 2020 xuống 198 ca năm 2023 và 170 ca năm 2024, số ca tử vong hàng năm cũng giảm từ 38 ca năm 2023 xuống 26 ca năm ngoái.

Tuy nhiên, số liệu đầu năm 2025 cho thấy xu hướng đảo ngược: từ tháng 1 đến tháng 7 đã ghi nhận 132 ca mắc bệnh SFTS, tăng 69,2% so với 78 ca cùng kỳ năm ngoái và cao hơn 63,4% so với mức trung bình giai đoạn năm 2020–2023.

Triệu chứng SFTS gồm sốt cao kéo dài từ 3 đến 10 ngày, giảm tiểu cầu và bạch cầu, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Hiện chưa có thuốc điều trị hay vắc-xin.

Virus gây bệnh cũng có thể lây sang người qua động vật bị nhiễm, bao gồm mèo và chó.

SFTS xuất hiện phổ biến nhất tại 3 nước Đông Á gồm: Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc.

Theo Korea JoongAng Daily