VNREA đề xuất chính sách ‘mở khóa’ BĐS công nghiệp: Giảm tiền thuê đất, cơ chế thuê lên tới 99 năm

Cơ hội vàng từ dịch chuyển chuỗi cung ứng và FDI kỷ lục

Chia sẻ tại Hội nghị Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Liên chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, ông Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), phân tích: Trên bình diện quốc tế, sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu cùng căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã tạo ra “cơ hội vàng” để Việt Nam đón làn sóng dịch chuyển nhà máy. Trong khi đó, yêu cầu ngày càng khắt khe về ESG, xanh hóa công trình và chuyển đổi số vừa mở ra thời cơ, vừa đặt ra thách thức không nhỏ.

“Trong 6 tháng đầu năm 2025, vốn FDI đăng ký đạt trên 21,5 tỷ USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ, cao nhất kể từ 2009. Vốn FDI thực hiện đạt 11,7 tỷ USD, tăng 8,1%, mức kỷ lục giai đoạn 2021-2025. Công nghiệp chế biến chế tạo chiếm tỷ trọng lớn nhất, khẳng định Việt Nam đang nổi lên như công xưởng hấp dẫn với nhà đầu tư quốc tế,” ông Toan dẫn chứng.

Phó chủ tịch VNREA nhấn mạnh, ESG đang trở thành giấy thông hành để thu hút dòng vốn quốc tế. Nếu Việt Nam chậm xanh hóa, cơ hội có thể rơi vào tay các quốc gia khác. Song, hiện nay việc triển khai ESG tại khu công nghiệp vẫn chậm do chi phí cao, thiếu nguồn nhân lực và công nghệ, trong khi chính sách chưa bao phủ tới nhà máy công nghiệp.

Ngoài ra, hệ thống giao thông kết nối chưa đồng bộ, một số khu công nghiệp xa cảng biển và cao tốc khiến chi phí logistics tăng. Nguy cơ thiếu điện, nước thải quá tải, dịch vụ trong khu công nghiệp kém chất lượng… đều ảnh hưởng đến năng suất và phúc lợi lao động. Việt Nam cũng đang chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ Indonesia, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, nơi đều có ưu đãi đầu tư mạnh và lợi thế lao động dồi dào.

"Các luật điều chỉnh bất động sản công nghiệp vẫn còn chồng chéo, quy trình phê duyệt dự án kéo dài, thiếu cơ chế thử nghiệm cho mô hình mới. Dù đã phân cấp, nhưng nhiều địa phương chưa đủ năng lực xử lý nhanh, dẫn đến tình trạng ách tắc dự án", ông Toan cho hay.

TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch VNREA . Ảnh minh hoạ.

'Mở khoá' cho doanh nghiệp và nhà đầu tư

Thông tin tại hội nghị, TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch VNREA chỉ rõ, “Tỷ lệ lấp đầy nhiều khu công nghiệp còn dưới 85%, chỉ một số địa phương đạt trên 95%. Ngoài ra, doanh nghiệp còn gặp khó khăn từ thuế đối ứng 20% của Hoa Kỳ, đền bù, giải phóng mặt bằng".

Theo ông, nhu cầu đất công nghiệp chất lượng cao, giá trị gia tăng từ M&A, sự phát triển của công nghiệp phụ trợ và doanh nghiệp tư nhân sẽ là động lực bùng nổ bất động sản công nghiệp. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội, Việt Nam cần chuẩn bị quỹ đất, hạ tầng và hoàn thiện chính sách để FDI thực sự trở thành động lực phát triển bền vững.

Chủ tịch VNREA đưa ra loạt đề xuất chính sách cụ thể:

- Giảm tiền thuê đất: Kiến nghị tiếp tục chính sách miễn, giảm tiền thuê đất trong giai đoạn 2026–2027, sau khi chính sách giảm 30% năm 2024 đã hết hiệu lực.

- Cơ chế thuê đất dài hạn 70–99 năm: Hiệp hội cho rằng gia hạn thuê đất hiện phức tạp, thủ tục rườm rà. Cơ chế thuê dài hạn sẽ giúp doanh nghiệp ổn định kế hoạch sản xuất và thu hút FDI chất lượng.

- Tinh gọn thủ tục hành chính: Đề xuất các khu đã có quy hoạch 1/500 thì không cần giấy phép xây dựng; Hồ sơ chủ trương đầu tư chỉ nên gói gọn trong 1–2 trang A4; Tháo gỡ chồng chéo giữa thủ tục môi trường và phòng cháy chữa cháy; một số lĩnh vực bất động sản có thể áp dụng chỉ định thay vì đấu giá, đấu thầu.

“Hiệp hội mong muốn Chính phủ chuyển từ tư duy quản lý hành chính sang phục vụ doanh nghiệp. Chúng tôi sẽ mở kênh trực tuyến để hội viên cập nhật, đóng góp ý kiến, cùng xây dựng tiếng nói chung, tăng sức nặng cho kiến nghị với Nhà nước", TS. Nguyễn Văn Khôi nhấn mạnh.