Vụ nổ bí ẩn chưa từng có trong lịch sử, khiến giới thiên văn không thể tin nổi
Một vụ nổ gamma lặp lại nhiều lần trong vòng một ngày, như thể ngôi sao có thể chết đi rồi “sống lại” để chết thêm lần nữa.
Các vụ nổ tia gamma (gamma ray bursts – GRB) vốn được coi là những vụ nổ mạnh mẽ nhất trong vũ trụ, giải phóng năng lượng trong vài giây tương đương toàn bộ 10 tỷ năm tồn tại của Mặt Trời. Thông thường, chúng xuất hiện khi một ngôi sao khổng lồ chết đi trong siêu tân tinh, vụ sụp đổ dữ dội xé nát ngôi sao thành mảnh vụn.
Thế nhưng, các nhà thiên văn vừa ghi nhận một sự kiện chưa từng thấy: một vụ nổ gamma lặp lại nhiều lần trong vòng một ngày, như thể ngôi sao có thể chết đi rồi “sống lại” để chết thêm lần nữa.
“Sự kiện này hoàn toàn khác biệt so với bất kỳ vụ GRB nào được quan sát trong 50 năm qua”, Antonio Martin-Carrillo, nhà thiên văn học tại Đại học University College Dublin (Ireland), đồng tác giả nghiên cứu vừa công bố trên The Astrophysical Journal Letters, cho biết.
“GRB là thảm họa vũ trụ, một khi nổ ra thì nguồn phát không thể còn tồn tại. Vậy nên, việc thấy nó lặp lại là điều không thể tin nổi”.
Vụ nổ GRB 250702B: Bí ẩn vượt xa mọi kịch bản
Sự kiện kỳ lạ này được đặt tên GRB 250702B, lần đầu phát hiện ngày 2/7 nhờ Kính viễn vọng Fermi Gamma-ray của NASA. Trong vòng chưa đầy một ngày, Fermi ghi nhận ba vụ nổ liên tiếp. Sau đó, các nhà khoa học còn phát hiện kính thiên văn tia X Einstein Probe đã bắt được tín hiệu tương tự gần một ngày trước đó.
Điều gây sốc hơn: thời lượng vụ nổ kéo dài gấp 100–1.000 lần so với các GRB thông thường, và còn có dấu hiệu mang tính chu kỳ, hiện tượng chưa từng ghi nhận trong lịch sử.
Ban đầu, các nhà nghiên cứu nghi ngờ tín hiệu xuất phát từ Dải Ngân hà. Nhưng nhờ camera hồng ngoại HAWK-I trên Kính viễn vọng Rất Lớn (VLT) tại Chile, họ xác định nguồn gốc nằm ngoài thiên hà của chúng ta, cách hàng tỷ năm ánh sáng. Điều đó có nghĩa là vụ nổ còn mạnh mẽ hơn rất nhiều.
Các giả thuyết gây tranh cãi
Hiện giới khoa học chưa có lời giải thích thuyết phục: Một siêu sao sụp đổ, có thể vật chất trong lõi tiếp tục cung cấp năng lượng cho “động cơ trung tâm”, tạo ra các vụ nổ nối tiếp. Nhưng theo lý thuyết, kiểu sụp đổ này chỉ kéo dài vài giây.
Sự kiện nuốt sao của hố đen (tidal disruption event): một ngôi sao bị xé toạc bởi lực hấp dẫn khủng khiếp. Tuy nhiên, để phù hợp với đặc điểm vụ nổ, cần một ngôi sao cực kỳ đặc biệt và một hố đen trung gian – loại chưa từng được quan sát trực tiếp, tồn tại ở “khoảng trống khối lượng” giữa hố đen sao và hố đen siêu khối.
Dù kịch bản nào đúng, các nhà khoa học nhấn mạnh đây sẽ là lần đầu tiên nhân loại quan sát được hiện tượng như vậy.
“Chúng tôi chưa chắc sẽ tìm ra lời giải cuối cùng”, Martin-Carrillo thừa nhận. “Nhưng phát hiện này là bước tiến khổng lồ trong việc hiểu rõ hơn về những đối tượng vũ trụ kỳ lạ và đầy phấn khích”.
Theo Futurism
