'Quái vật vũ trụ' sắp đâm vào Trái Đất tiết lộ bí mật động trời, khiến giới khoa học chấn động
Một tiểu hành tinh được NASA xếp vào loại "nguy hiểm tiềm tàng" với Trái Đất vừa tiết lộ cấu tạo gây chấn động giới khoa học: khối đá bao gồm vật chất từ ba vùng không gian khác nhau - trong hệ Mặt Trời, ngoài hệ và cả những hạt bụi 4,6 tỷ năm.
Bennu, một tiểu hành tinh rộng khoảng 500m, vừa được NASA xếp vào nhóm "nguy hiểm tiềm tàng" vì có khả năng tiếp cận gần Trái Đất trong tương lai, đồng thời mở ra một loạt phát hiện gây sửng sốt cho giới khoa học. Đây là mục tiêu của sứ mệnh OSIRIS-REx do NASA triển khai năm 2016, với mục đích thu thập các mẫu vật ngoài vũ trụ và đưa về Trái Đất. Vào tháng 9/2023, khoang chứa mẫu Bennu đã hạ cánh thành công tại sa mạc Utah, Mỹ.
Nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Jessica Barnes thuộc Đại học Arizona và Tiến sĩ Ann Nguyen thuộc NASA Johnson Space Center dẫn đầu đã phân tích kỹ lưỡng mẫu vật Bennu và đi đến kết luận đầy bất ngờ: Bennu không phải là một khối đá đồng nhất mà được tạo thành từ vật liệu của ba vùng không gian khác nhau ngoài vũ trụ.
Mẫu vật Bennu chứa các khoáng chất có nguồn gốc gần Mặt Trời và vùng rìa hệ Mặt Trời. Ngoài ra, còn có một tỷ lệ nhỏ nhưng rất giá trị đến từ bụi giữa các vì sao, những vật chất còn cổ xưa hơn cả hệ Mặt Trời, hình thành cách đây hơn 4,6 tỷ năm.
Không chỉ gây sốc về nguồn gốc, mẫu vật Bennu còn chứa khoáng vật có dấu hiệu từng tiếp xúc với nước. Phân tích cho thấy khoảng 80% vật liệu có nguồn gốc từ các phản ứng giữa băng và bụi vũ trụ. Điều này chứng tỏ rằng tiểu hành tinh này từng có nước dạng lỏng hoặc băng tồn tại trong lòng mẫu vật. Dấu tích nước này trùng khớp với một giả thuyết lâu nay của giới khoa học, rằng các tiểu hành tinh như Bennu có thể từng mang nước, và thậm chí là có thể mang cả các hợp chất hữu cơ, góp phần tạo nên điều kiện cho sự sống xuất hiện.
Giả thuyết này đã được chứng minh là đúng đắn. Không chỉ chứa nước, Bennu còn giàu các hợp chất hữu cơ quan trọng. Các báo cáo sơ bộ trước đây từng tiết lộ mẫu vật có chứa ít nhất 14 amino acid, những khối xây dựng nên protein, và đầy đủ các nucleobase tạo nên ADN và ARN. Ngoài ra, các phân tử như ammonia, formaldehyde và muối biển cổ đại cũng được tìm thấy, làm dấy lên kỳ vọng rằng Bennu có thể góp phần giải mã bí ẩn về nguồn gốc sự sống ngoài vũ trụ.
Một nghiên cứu khác cùng công bố cho thấy rằng bề mặt hành tinh Bennu đã chịu tác động mạnh từ gió Mặt Trời, va chạm vi mô và tia vũ trụ. Các mẫu đá thu được có dấu hiệu bị bào mòn, xuất hiện những vết nóng chảy do va đập và oxy hóa nhẹ. Theo các nhà khoa học, Bennu đã "già đi" đáng kể trong môi trường không gian, điều này giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình phong hóa bề mặt của các vật thể ngoài Trái Đất.
Dù không phải là tiểu hành tinh lớn nhất hay gần Trái Đất nhất, Bennu lại hội tụ ba yếu tố khiến nó trở thành "ứng cử viên sáng giá" cho sứ mệnh lấy mẫu của NASA: cấu trúc nguyên sơ, vị trí thuận lợi và độ sáng bề mặt phù hợp cho tàu thăm dò hạ cánh. Chính nhờ điều này, OSIRIS-REx đã tiếp cận thành công và mang về mẫu vật quý hơn bất kỳ thiên thạch nào từng thu thập trước đây.
NASA từng dự báo xác suất Bennu va vào Trái Đất là rất thấp (khoảng 1/2.700 trong thế kỷ 22), tuy nhiên khả năng tồn tại các vật thể tương tự trong không gian gần Trái Đất là vẫn có thể và cần phải nghiên cứu sâu hơn. Những gì Bennu mang đến không chỉ là mối đe dọa của một khối đá "nguy hiểm tiềm tàng", mà còn là cơ hội: cơ hội hiểu về nguồn gốc Trái Đất, nguồn gốc sự sống và hành trình tiến hóa của vật chất vũ trụ.
Theo: Live Science, NASA, TIME Magazine.
