1/5 bầu trời bị phong tỏa, hàng không châu Âu đứng trước nguy cơ 'vỡ trận'

Đối với ngành hàng không, mùa hè với hoạt động du lịch bùng nổ là hy vọng bù lỗ cho mùa đông với tình hình kinh doanh ảm đạm. Tuy nhiên trong mùa hè năm ngoái, làn sóng đình công của các kiểm soát viên không lưu Pháp và nhiều cơn bão đổ bộ cùng lúc đã khiến một lượng lớn chuyến bay bị hủy bỏ hoặc hoãn giờ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận của nhiều hãng.

Sự chậm trễ trong kiểm soát không lưu cũng là mối đe dọa lớn đối với mùa du lịch cao điểm, khi không phận đông đúc sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine phong tỏa 1/5 bầu trời châu Âu. Hàng chục nghìn chuyến bay vẫn tiếp tục bị dồn lại một góc bầu trời phía Đông Nam châu Âu cho đến khi các cuộc xung đột nguy hiểm chấm dứt.

Mặt khác, nhiều công đoàn nhỏ hơn ở Pháp còn phản đối việc ký kết thỏa thuận năm ngoái nhằm giảm các cuộc đình công. Cơ quan Hàng không Dân dụng nước này đang đề xuất kế hoạch tăng hiệu suất vận hành bằng việc đóng cửa nhiều trạm kiểm soát không lưu ở các sân bay nhỏ, gây nên sự phẫn nộ trong các nhân viên kiểm soát không lưu và vận hành sân bay.

Năm 2023, dữ liệu của Eurocontrol cho thấy chỉ 71% các chuyến bay ở châu Âu hạ cánh trong vòng 15 phút so với thời gian đến dự kiến, gần bằng mức của năm 2022, thời điểm các quốc gia mới mở cửa trở lại biên giới và các hãng hàng không quá tải trước nhu cầu du lịch bị dồn nén của hành khách sau đại dịch. Nhưng con số này vẫn thấp hơn đáng kể so với năm 2019, thời điểm trước khi COVID-19 khiến gần như mọi quốc gia đóng cửa không phận.

Chuẩn bị từ kinh nghiệm một mùa hè “vỡ trận”

Theo ông Johan Lundgren, Giám đốc điều hành của EasyJet, hãng hàng không giá rẻ của Anh, nhìn chung toàn ngành đã có những động thái chuẩn bị và nâng cấp tuy vẫn còn nhiều khó khăn tồn đọng.

Hãng hàng không chiếm thị phần lớn nhất nước Anh - British Airways, đang chật vật với công tác chuẩn bị cho mùa cao điểm. Hãng cố gắng cải thiện hiệu suất hoạt động mặt đất, thuê thêm 350 nhân viên, nâng cấp cơ sở thiết bị và vận tải nội cảng hàng không. Đồng thời hãng này cũng tuyên bố sẽ đổi mới hệ thống CNTT nổi tiếng là trì trệ trong xử lý thông tin khách hàng, sau khi chỉ có 60% chuyến bay của hãng tại sân bay Heathrow ở London đúng giờ vào năm ngoái.

Ngành hàng không của châu lục này đã có một mùa đông bận rộn chỉ để làm việc với Eurocontrol, cơ quan quản lý các nhà cung cấp không phận và điều hướng không vận quốc gia của Châu Âu, nhằm cải thiện khả năng phục hồi của mạng lưới kiểm soát không lưu bằng cách chuẩn bị mọi nguồn lực cần thiết để các chuyến bay đầu tiên trong buổi sáng cất cánh đúng giờ.

Michael O'Leary, Giám đốc điều hành của Ryanair, hãng hàng không giá rẻ khai thác nhiều chuyến bay nhất ở châu Âu trong năm qua, đúc kết kinh nghiệm rằng nếu những chuyến bay đầu ngày diễn ra thuận lợi thì các chuyến bay kế tiếp trong ngày cũng sẽ suôn sẻ.

Kịch bản nào cho mùa hè năm nay?

Các động thái chuẩn bị cho phép các nhà quản lý hàng không lạc quan chờ đợi mùa hè đến, khi 2 trong số các công đoàn kiểm soát viên không lưu của Pháp đã đồng ý tránh đình công trong thời gian diễn ra Thế vận hội Olympic tại Paris. Các kiểm soát viên không lưu của Pháp cũng được yêu cầu thông báo đình công trước 48 giờ theo quy định mới.

Eurocontrol cho biết họ đã làm việc với các hãng hàng không để đưa ra “lịch trình thực tế” nhằm hạn chế trễ chuyến. Hãng easyJet đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thu thập “một lượng lớn dữ liệu” nhằm lên kế hoạch cho thời gian bay trong mùa hè.

Nats, công ty điều hành không phận của Vương quốc Anh, cho biết đang phối hợp và trao đổi thông tin hằng ngày với các hãng hàng không và sân bay, tổ chức phối hợp ứng phó với các kịch bản khi gặp trục trặc vận hành hay khi có thời tiết xấu.

>> 5 quốc gia thuộc một châu lục nổi tiếng giàu có nhưng tuyệt nhiên không có sân bay