23 doanh nghiệp Việt bị Mỹ áp thuế CBPG sơ bộ hơn 35% trong đợt rà soát lần thứ 19
Từ nay đến ngày 9/7, toàn ngành tôm sẽ “nín thở” chờ ấn định mức thuế quan từ Mỹ. Nếu mức thuế cao được giữ nguyên 46%, điều này có thể làm đứt gãy nỗ lực phục hồi, giảm động lực đầu tư vùng nuôi trồng trong nước.
 |
| Ảnh minh họa |
Chỉ còn một tháng nữa là kết thúc giai đoạn 90 ngày tạm hoãn áp thuế mà Mỹ dành cho hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có thủy sản. Từ nay đến ngày 9/7 – thời điểm Washington công bố quyết định chính thức – ngành xuất khẩu tôm Việt Nam đang bước vào giai đoạn “cân não” nhất trong nhiều năm trở lại đây.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), sau chuỗi tháng đầu năm tăng trưởng khả quan, kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 5/2025 chỉ đạt 851 triệu USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ nhưng là mức tăng thấp nhất từ đầu năm. Lũy kế 5 tháng, toàn ngành đạt 4,2 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ 2024.
Mỹ là thị trường lớn, nhưng cũng đang trở thành nỗi lo, nhất là sau khi Chính quyền Trump áp dụng mức thuế tạm thời 10% từ tháng 4/2025. Theo bà Lê Hằng – Phó Tổng Thư ký VASEP, nhiều doanh nghiệp đã tranh thủ "chạy nước rút" giao hàng trong tháng 4 và nửa đầu tháng 5. Nhưng sau ngày 20/5, thị trường chững lại rõ rệt vì tâm lý thận trọng, chi phí logistics tăng cao và thiếu rõ ràng trong chính sách thuế.
Đặc biệt, ngày 7/6, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố kết quả sơ bộ kỳ rà soát thuế chống bán phá giá (CBPG) lần thứ 19 (POR19), tiếp tục khiến ngành lo lắng. Theo đó, trong khi Công ty Thông Thuận được xác định không bán phá giá (biên độ 0%) thì Công ty STAPIMEX bị áp mức thuế sơ bộ lên tới 35,29% – mức cao chưa từng thấy trong suốt 19 năm Việt Nam tham gia các kỳ POR.
Mức thuế “sốc” này còn được áp dụng cho 22 doanh nghiệp khác đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt, thay vì tính trung bình gia quyền như thông lệ. VASEP lập tức bày tỏ “quan ngại sâu sắc”, đồng thời viện dẫn tiền lệ kỳ POR12 – nơi DOC từng tính sai khiến một doanh nghiệp Việt bị áp thuế cao bất hợp lý.
“STAPIMEX đã chuẩn bị rất kỹ và tự tin với dữ liệu xuất khẩu minh bạch. Chúng tôi tin có sai sót trong tính toán của DOC”, VASEP nhấn mạnh, đồng thời khuyến nghị Mỹ rà soát lại để đảm bảo tính công bằng và ổn định thương mại song phương.
>> Loạt doanh nghiệp Việt chốt thêm hợp đồng tỷ USD nhập khẩu hàng hóa của Mỹ
Dù kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực và còn chờ điều chỉnh vào tháng 12/2025, tác động tâm lý lên nhà nhập khẩu Mỹ và người nuôi tôm trong nước đã hiện hữu rõ: Đơn hàng trì hoãn, chuỗi cung ứng gián đoạn, giá nguyên liệu trong nước thiếu ổn định.
Năm 2025 cũng là năm mà chính sách thuế Mỹ đang quay lại xu hướng bảo hộ thương mại mạnh mẽ, nhất là trong bối cảnh Mỹ - Trung tiếp tục căng thẳng. Điều này càng khiến các thị trường phụ thuộc lớn vào Mỹ, như ngành tôm Việt Nam, đối mặt nhiều bất định.
Ở chiều ngược lại, thị trường Trung Quốc và Hong Kong lại trở thành điểm sáng, với kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 389 triệu USD trong 4 tháng đầu năm - tăng 103% và chiếm gần 30% tổng kim ngạch. Tuy vậy, Mỹ vẫn là thị trường chiến lược, chiếm tỷ trọng lớn và ảnh hưởng sâu đến định hướng phát triển ngành.
Từ nay đến mốc 9/7, toàn ngành tôm sẽ “nín thở” chờ phán quyết từ phía Mỹ. Nếu mức thuế cao được giữ nguyên, điều này có thể làm đứt gãy nỗ lực phục hồi, giảm động lực đầu tư vùng nuôi và tạo rào cản dài hạn cho sản phẩm Việt Nam tiếp cận thị trường lớn nhất thế giới này.
