3 phương án phát triển trạm sạc xe điện gắn liền bãi đỗ xe vừa được Bộ Xây dựng đề xuất

Trong bối cảnh thị trường ô tô điện Việt Nam đang tăng trưởng mạnh, với dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy quy mô thị trường có thể đạt gần 3 tỉ USD vào năm 2025 và hơn 6,6 tỉ USD vào năm 2030, thì hạ tầng trạm sạc lại chưa theo kịp tốc độ phát triển. Điều này dẫn đến lo ngại về “điểm nghẽn” trong quá trình phổ cập phương tiện xanh.

Hiện nay, hệ thống trụ sạc có độ phủ lớn nhất là của VinFast, với khoảng 150.000 trụ sạc trên toàn quốc. Tuy nhiên, với tốc độ tăng trưởng xe điện hiện nay, dự kiến đạt 150.000–180.000 xe điện bán ra trong năm 2025 và chạm mốc 3,5 triệu xe vào năm 2040 (theo dự báo của VAMA) thì hạ tầng sạc hiện tại là chưa đủ.

Trước thực tế đó, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cho Dự thảo Thông tư ban hành quy chuẩn quốc gia phần “Công trình bãi đỗ xe”, với điểm mới đáng chú ý là yêu cầu phải có chỗ đỗ xe điện có lắp trụ sạc. Đây là lần đầu tiên quy định này được đưa vào quy chuẩn chính thức.

Bộ Xây dựng đưa ra ba phương án khác nhau để phát triển hạ tầng trạm sạc trên toàn quốc. Ảnh minh họa

>> Mỗi ngày giao 840 đơn: Hãng xe điện Trung Quốc gây chấn động với tốc độ bán xe khủng khiếp

Trong dự thảo, Bộ Xây dựng đưa ra ba phương án khác nhau để lựa chọn, nhằm đảm bảo tính khả thi khi áp dụng trên cả nước.

Phương án 1 được xem là tích cực nhất, bám sát lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh của Chính phủ (Quyết định 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022). Theo đó, các bãi đỗ xây mới phải có ít nhất 30% chỗ đỗ xe lắp trụ sạc; bãi cải tạo phải có 5% chỗ có trụ sạc và 15% chỗ được lắp sẵn hạ tầng kỹ thuật cho việc gắn trụ sạc. Tuy nhiên, phương án này cho phép giảm một nửa tỷ lệ nếu hạ tầng điện khu vực không đáp ứng, với điều kiện có sự chấp thuận của cơ quan quản lý.

Phương án 2 lại cho phép chủ đầu tư tự quyết, không bắt buộc theo lộ trình xanh. Tỷ lệ trạm sạc sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu thị trường và năng lực tài chính, kỹ thuật của từng chủ đầu tư. Phương án này linh hoạt nhưng có thể làm chậm tiến độ phát triển đồng bộ hạ tầng xe điện.

Phương án 3 là phương án dung hòa giữa hai cách tiếp cận trên. Theo đó, các bãi xây mới cần có ít nhất 10% chỗ đỗ có trụ sạc và 20% có sẵn hạ tầng kỹ thuật. Bãi cải tạo cần đạt 5% có trụ sạc và 10% có hạ tầng. Đây là phương án được Bộ Xây dựng đánh giá là hợp lý, phù hợp với điều kiện phát triển không đồng đều giữa các vùng miền.

Việc đưa trạm sạc vào quy chuẩn không chỉ nhằm mục tiêu tăng số lượng điểm sạc. Theo các chuyên gia, đây còn là bước đi quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn cho người dùng. Nhiều trụ sạc trên thị trường hiện nay không đạt chuẩn kỹ thuật, tiềm ẩn nguy cơ chập điện, cháy nổ.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia một khi được ban hành sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng, giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong đầu tư, xây dựng hạ tầng sạc, đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước rủi ro từ các thiết bị sạc kém chất lượng.

>> Từ 1/1/2026, dự kiến sẽ bắt buộc sử dụng loại xăng mới, người dân nên biết để chuẩn bị