Ấn định thời gian và địa điểm ông Trump gặp ông Putin, Ukraine bác bỏ đề xuất nhượng đất đổi hòa bình

“Hội nghị thượng đỉnh được mong đợi từ lâu giữa tôi, với tư cách là Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, và Tổng thống Vladimir Putin của Nga sẽ diễn ra vào thứ Sáu tuần tới, ngày 15/8/2025, tại Tiểu bang Alaska”, ông Trump viết hôm thứ Sáu trên mạng xã hội. “Thông tin chi tiết sẽ được công bố sau”.

Cuộc gặp trực tiếp với ông Putin là một bước đi mạo hiểm đối với Tổng thống Mỹ, người đã cam kết trong chiến dịch tranh cử sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh, nhưng các nỗ lực trước đây đã nhiều lần bị cản trở.

Việc mời ông Putin đến lãnh thổ Mỹ lần đầu tiên sau gần một thập kỷ sẽ khiến áp lực gia tăng đối với ông Trump, người đang tìm cách đạt được một thỏa thuận mà ông nói sẽ bao gồm “một số sự trao đổi lãnh thổ”.

Việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy dường như bị loại khỏi vòng đàm phán có khả năng làm dấy lên lo ngại rằng Nhà Trắng và Điện Kremlin sẽ thương lượng các điều khoản dựa trên những nhượng bộ mà Ukraine không sẵn sàng thực hiện. Ông Trump hôm thứ Sáu nói ông tin rằng “chúng ta đang tiến rất gần” tới một thỏa thuận hòa bình.

Lập trường của Kyiv

Ông Zelenskiy hôm thứ Bảy khẳng định Ukraine sẽ không nhượng lãnh thổ cho ông Putin để chấm dứt cuộc xâm lược kéo dài 3 năm rưỡi của Nga, và cho biết bất kỳ thỏa thuận nào đạt được mà không có sự tham gia của Kyiv đều là một “giải pháp chết yểu”. Ngoại trưởng Andrii Sybiha cũng lặp lại quan điểm này trên mạng X, nói rằng Nga “không được thưởng vì đã khơi mào cuộc chiến này” và rằng “chúng ta cần một nền hòa bình bền vững, không bị phá vỡ bởi bước đi tiếp theo của Moscow”.

Ông Trump không công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga hoặc thuế quan đối với người mua năng lượng của Nga khi thông báo về hội nghị thượng đỉnh, mặc dù trước đó ông đã đưa ra hạn chót vào thứ Sáu để Điện Kremlin đồng ý ngừng bắn.

Thông báo về hội nghị thượng đỉnh được đưa ra sau một tuần ngoại giao dồn dập giữa Mỹ, các đối tác châu Âu và Nga. Những người am hiểu các cuộc thảo luận giữa Washington và Moscow cho biết các nhà đàm phán đã xoay quanh một thỏa thuận sẽ giữ nguyên quyền kiểm soát của Nga đối với những vùng lãnh thổ chiếm được trong quá trình xâm lược.

Điều đó bao gồm yêu cầu của ông Putin rằng Ukraine nhượng toàn bộ khu vực phía Đông Donbas cho Nga cũng như bán đảo Crimea. Điều này sẽ buộc ông Zelenskiy phải ra lệnh rút quân khỏi các khu vực của hai tỉnh Luhansk và Donetsk hiện vẫn do Kyiv kiểm soát.

Ông Trump hôm thứ Sáu thừa nhận rằng ông coi trao đổi lãnh thổ là một phần có khả năng xảy ra trong bất kỳ thỏa thuận nào.

“Đó là một vấn đề rất phức tạp”, ông Trump nói. “Nhưng chúng ta sẽ lấy lại một phần, sẽ có một số phần được trao đổi. Sẽ có sự trao đổi lãnh thổ nhằm mang lại lợi ích cho cả hai bên, và chúng ta sẽ bàn về điều đó vào ngày mai, hoặc sau đó”.

Một kết quả như vậy sẽ là một chiến thắng lớn cho ông Putin, người từ lâu đã tìm kiếm các cuộc đàm phán trực tiếp với Mỹ để đạt được các điều khoản kết thúc tình hình chiến sự, đồng thời gạt Ukraine và các đồng minh châu Âu sang một bên.

Ông Zelenskiy đối mặt nguy cơ bị đặt vào tình thế “chấp nhận hoặc từ bỏ” với một thỏa thuận mất lãnh thổ, trong khi châu Âu lo ngại sẽ phải giám sát một lệnh ngừng bắn khi ông Putin tái xây dựng lực lượng. Các đồng minh của Kyiv cũng đặt nhiều nghi ngờ về cách thức thực thi bất kỳ thỏa thuận nào và những bảo đảm an ninh mà Ukraine sẽ nhận được.

Kịch bản đàm phán và triển vọng hòa bình

Trước đây, nhà lãnh đạo Ukraine đã yêu cầu Nga rút quân và bồi thường thiệt hại do cuộc chiến từ tháng 2/2022 gây ra. Tuy nhiên, ông Trump hôm thứ Sáu lại cho rằng ông Zelenskiy “phải có tất cả những gì mình cần, bởi vì ông ấy sẽ phải chuẩn bị để ký kết điều gì đó và tôi nghĩ ông ấy đang làm việc chăm chỉ để hoàn thành điều đó”.

Trước đó, Mỹ đã từng đề xuất công nhận Crimea là của Nga trong bất kỳ thỏa thuận nào, và trên thực tế sẽ nhượng quyền kiểm soát một số khu vực khác của Ukraine hiện do Nga chiếm đóng. Theo các đề xuất trước đây, quyền kiểm soát các khu vực Zaporizhzhia và Kherson sẽ được trao trả cho Ukraine.

Theo các điều khoản mà các quan chức đang thảo luận, Nga sẽ dừng chiến dịch tấn công ở những khu vực đó tại các tuyến chiến đấu hiện tại.

Sau khi thông báo về hội nghị thượng đỉnh Alaska, Điện Kremlin đã mời ông Trump thăm Nga.

“Việc hướng tới một cuộc gặp tiếp theo giữa hai tổng thống được tổ chức trên lãnh thổ Nga là điều tự nhiên”, trợ lý chính sách đối ngoại của ông Putin, ông Yuri Ushakov, nói trong một tuyên bố đăng trên Telegram của Điện Kremlin. “Lời mời đã được gửi tới Tổng thống Hoa Kỳ”.

Ông Trump từ lâu đã đối mặt với những cáo buộc từ các nhà phê bình rằng mối quan hệ thân thiện với ông Putin đã khiến ông đánh giá sai về ý đồ thực sự của nhà lãnh đạo Nga. Ông nhiều lần chỉ trích viện trợ của Mỹ cho Ukraine dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden. Một cuộc gặp năm 2018 tại Helsinki, khi ông Trump nói rằng ông tin ông Putin hơn các cơ quan tình báo Mỹ về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016, đã vấp phải sự chỉ trích từ cả hai đảng ở Washington.

Gần đây, ông Trump đã tăng giọng cứng rắn đối với ông Putin, bày tỏ sự thất vọng rằng nhà lãnh đạo Nga dường như không sẵn sàng ngừng chiến sự.

Nếu đạt được một thỏa thuận hòa bình bền vững, đây sẽ là một thắng lợi chính trị lớn đối với ông Trump, người ngày càng tìm cách tận dụng áp lực kinh tế để giải quyết các khủng hoảng đối ngoại. Trong những ngày gần đây, Tổng thống Mỹ đã công bố mức thuế bổ sung 25% đối với Ấn Độ vì nước này mua dầu thô từ Nga.

Tiến triển hướng tới một cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin diễn ra nhanh hơn trong tuần này, sau khi ông Putin có cuộc họp gần ba giờ tại Điện Kremlin với đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff. Các quan chức Mỹ, châu Âu và Ukraine đã dành những ngày gần đây để thảo luận về phản ứng của họ đối với cuộc gặp này, và các cuộc trao đổi dự kiến sẽ tiếp tục trong cuối tuần ở Anh, theo Axios.