Ấn Độ – Australia bắt tay thách thức vị thế độc quyền đất hiếm của Trung Quốc

Ấn Độ và Australia đang tiến gần hơn tới một liên minh khoáng sản chiến lược nhằm giảm phụ thuộc vào Trung Quốc trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu, theo SCMP.

Hai nước đang đàm phán mở rộng thỏa thuận đầu tư khoáng sản thiết yếu được ký năm 2022, hướng tới các liên doanh khai thác và chế biến chung những nguyên tố quan trọng cho các ngành từ xe điện đến quốc phòng.

Đất hiếm – nhóm 17 nguyên tố thiết yếu cho công nghệ hiện đại – tương đối dồi dào nhưng khai thác tốn kém và phức tạp, đặc biệt là nhóm đất hiếm nặng như terbium, vốn có giá rất cao. Hiện Trung Quốc chiếm hơn 60% sản lượng khai thác và gần 90% sản lượng chế biến toàn cầu.

Trong khi đó, Australia nổi lên như nhà cung cấp thay thế hàng đầu, sở hữu nhiều mỏ lớn, trong đó có Mount Weld ở Tây Australia.

Còn Ấn Độ nắm trữ lượng đất hiếm lớn thứ 3 thế giới (khoảng 6,9 triệu tấn), tập trung tại các bãi cát giàu monazite ở ven biển Andhra Pradesh, Odisha, Kerala và các mỏ mới tại Jalore, Barmer (bang Rajasthan).

Nhưng sản lượng của quốc gia này đạt chưa tới 1% toàn cầu do hạn chế về công nghệ chế biến, phương pháp khai thác lạc hậu và rào cản pháp lý từ Đạo luật Năng lượng Nguyên tử 1962.

Ngoài đất hiếm, các kim loại chiến lược như lithium cũng được coi là then chốt cho mục tiêu chuyển đổi năng lượng và an ninh quốc gia. Tuy nhiên, phần lớn nguồn cung trên thế giới đều tập trung ở Trung Quốc, nước chiếm ưu thế tuyệt đối cả về khai thác lẫn chế biến.

Gần đây, Bắc Kinh đã áp đặt hạn chế xuất khẩu đối với 8 công nghệ pin xe điện chủ chốt, bao gồm công nghệ sản xuất cực dương – yếu tố quyết định mật độ năng lượng và hiệu suất pin lithium-ion.

Trước đó hồi tháng 4, Trung Quốc cũng siết xuất khẩu nam châm đất hiếm – linh kiện quan trọng cho xe điện, tuabin gió và thiết bị điện tử – khiến lượng hàng giao toàn cầu sụt mạnh, chuỗi cung ứng thêm bất ổn.

Việc phê duyệt xuất khẩu trở nên chậm và chọn lọc, buộc nhiều nhà sản xuất phải chờ hàng nhiều tuần hoặc tìm nguồn cung mới. Ngành ô tô và linh kiện xe điện của Ấn Độ cũng chịu ảnh hưởng, với nhiều hãng báo cáo tình trạng chậm trễ trong nhập nam châm và bộ phận động cơ điện.

Sự phụ thuộc này thúc đẩy Ấn Độ tìm kiếm nguồn cung ổn định, đa dạng hơn để bảo đảm tiến bộ công nghệ và khả năng chống chịu kinh tế dài hạn. Giới phân tích nhận định công nghệ khai thác tiên tiến và mạng lưới cung ứng sẵn có của Australia có thể giúp Ấn Độ khắc phục điểm nghẽn sản xuất.

Nhiều doanh nghiệp Australia dự kiến sẽ tham gia đấu giá các lô đất hiếm tại Ấn Độ, trong khi chính quyền nước này xem xét áp giá sàn để hỗ trợ ngành khoáng sản chiến lược nội địa, đồng thời cam kết 782 triệu USD cho quỹ dự trữ chiến lược.

Mặt khác, hợp tác vẫn đối mặt thách thức từ quy định môi trường nghiêm ngặt, hàm lượng khoáng sản thấp và chi phí khai thác cao ở Ấn Độ, cũng như yêu cầu bảo vệ an ninh tài nguyên của Australia.

Dù vậy, giới quan sát đánh giá liên minh Ấn – Australia là bước đi then chốt để củng cố chuỗi cung ứng đất hiếm, có thể giúp 2 nước trở thành những nhân tố có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực này bất chấp căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang.

Theo SCMP