Bỏ rơi Đức, Pháp, Anh, Trung Quốc đổ hàng tỷ USD biến một quốc gia thành 'đại bản doanh' xe điện

Trong vài năm trở lại đây, Hungary đang nổi lên như một điểm đến chiến lược của Trung Quốc tại châu Âu, khi nước này thu hút tới hơn 30% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Bắc Kinh vào lục địa già trong năm 2023 – tương đương khoảng 3,5 tỷ USD.

Đáng chú ý, con số này còn vượt cả tổng FDI Trung Quốc rót vào ba nền kinh tế hàng đầu khu vực là Đức, Pháp và Anh cộng lại.

Động lực chính thúc đẩy dòng vốn khổng lồ này là làn sóng đầu tư vào ngành pin và xe điện. Trong số năm thương vụ FDI lớn nhất của Trung Quốc tại châu Âu năm ngoái, có đến bốn dự án tập trung vào lĩnh vực pin hoặc ô tô điện – và tất cả đều “đổ bộ” vào Hungary.

BYD – hãng xe điện hàng đầu Trung Quốc – hiện đang dẫn đầu xu hướng này. Tập đoàn đã thiết lập trụ sở mới tại Budapest và đang xây dựng nhà máy sản xuất thứ hai tại quốc gia Trung Âu này. Dự kiến, chiếc xe điện đầu tiên được lắp ráp hoàn toàn tại Hungary sẽ chính thức ra mắt vào cuối năm nay.

Việc các tập đoàn công nghệ cao Trung Quốc lựa chọn Hungary không phải ngẫu nhiên.

Chi phí thấp, chính sách ưu đãi hào phóng, chính phủ thân thiện

Mức lương tại Hungary hiện chỉ bằng khoảng 1/3 so với mức trung bình 39 euro/giờ tại Đức – mang lại lợi thế cạnh tranh lớn về chi phí nhân công. Không chỉ vậy, cơ sở hạ tầng của Hungary – nhờ hàng thập kỷ hợp tác chặt chẽ với ngành công nghiệp ô tô Đức – cũng được đánh giá là vượt trội so với phần lớn các quốc gia Đông Âu láng giềng.

Chính phủ Hungary, dưới thời Thủ tướng Viktor Orban, cũng đặc biệt tích cực trong việc hỗ trợ các nhà đầu tư Trung Quốc. Một ví dụ điển hình là khoản đầu tư 7,3 tỷ euro của CATL – nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới – vào nhà máy mới ở phía Đông Hungary.

Trong thương vụ này, chính phủ Hungary đã hoàn trả khoảng 800 triệu euro cho CATL thông qua miễn thuế và trợ cấp trực tiếp.

Tương tự, EVE Energy – một công ty Trung Quốc khác – cũng nhận được khoảng 37 triệu euro trợ cấp khi đầu tư 1,3 tỷ euro vào nhà máy sản xuất pin tại đây vào năm 2023.

“Trải thảm đỏ” đón Trung Quốc, bất chấp rạn nứt với EU

Từ năm 2015 – thời điểm Hungary chính thức tham gia sáng kiến “Vành đai và Con đường” – chính phủ Orban đã chủ động siết chặt quan hệ kinh tế với Bắc Kinh. Theo South China Morning Post, ông Orban được cho là “trải thảm đỏ” đón nhà đầu tư Trung Quốc trong bối cảnh ngày càng căng thẳng với Brussels.

Việc xích lại gần Trung Quốc đã khiến quan hệ giữa Hungary và EU trở nên nhạy cảm hơn. Trong tài liệu chiến lược năm 2019, EU từng mô tả Trung Quốc là “đối tác kinh tế, đối thủ cạnh tranh và đối thủ có hệ thống”. Tuy nhiên, điều này dường như không khiến Budapest chùn bước.

Theo giới phân tích, Hungary đang chủ động giảm phụ thuộc vào thị trường EU, đồng thời tìm kiếm dòng vốn mới từ châu Á – đặc biệt là Trung Quốc – như một “bảo hiểm chiến lược” trong bối cảnh rủi ro địa chính trị gia tăng.

Bước ngoặt lớn diễn ra vào năm 2022, khi chính sách zero-Covid tại Trung Quốc buộc các doanh nghiệp nước này phải tăng tốc mở rộng ra thị trường toàn cầu. Dòng vốn FDI vào Hungary lập tức tăng vọt lên 1,5 tỷ euro – cao gấp gần 17 lần mức trung bình giai đoạn 2012–2021 (89 triệu euro/năm), theo dữ liệu từ Courtial.

Tính đến cuối năm 2022, đã có hơn 80 công ty Trung Quốc hiện diện tại Hungary, bao gồm các hãng xe điện, công ty linh kiện và tập đoàn viễn thông lớn.

Cơ hội lớn, nhưng rủi ro chính trị đang dần hiện rõ

Dù dòng vốn từ Trung Quốc được kỳ vọng sẽ tiếp tục gia tăng trong vài năm tới, không ít nhà đầu tư bắt đầu lo ngại về những biến số chính trị tại Hungary – đặc biệt trong bối cảnh cuộc tổng tuyển cử tiếp theo sẽ diễn ra vào mùa xuân năm 2026.

Đảng đối lập Tisza – đang nổi lên mạnh mẽ – từng công khai chỉ trích việc chính phủ phụ thuộc quá mức vào đầu tư từ Trung Quốc. Ông Peter Magyar, lãnh đạo đảng Tisza, cho biết nếu lên nắm quyền, đảng này sẽ xem xét lại các chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là doanh nghiệp Trung Quốc.

Theo luật sư Agosto Bodo – đại diện cho một công ty luật chuyên tư vấn doanh nghiệp Trung Quốc tại Budapest – nhiều khách hàng của ông hiện đang thận trọng hơn trong kế hoạch mở rộng. “Họ đặt câu hỏi liệu chính phủ kế nhiệm có còn thân thiện với đầu tư Trung Quốc hay không”, ông nói.

Theo SCMP

>> Sức ép bủa vây, quốc gia châu Âu thách thức EU, kiên quyết nhập khẩu khí đốt Nga để cứu lấy nền kinh tế