Quay đầu là bờ: Bị Trung Quốc bỏ xa trên đường đua xe điện, Honda cầu cứu xe hybrid
Nhà đầu tư tỏ ra hoài nghi với mảng ô tô khi các chương trình giảm giá đang bào mòn lợi nhuận.
Honda tăng tỷ trọng xe hybrid
Honda Motor đang nỗ lực cải thiện biên lợi nhuận và tìm kiếm chiến lược tăng trưởng bền vững bằng cách chuyển trọng tâm tạm thời sang xe hybrid, sau khi cắt giảm kế hoạch đầu tư 10 nghìn tỷ yên (tương đương 69,2 tỷ USD) vào mảng xe điện (EV).
“Xe hybrid sẽ đóng vai trò trung tâm trong giai đoạn chuyển tiếp sang xe điện”, Chủ tịch Toshihiro Mibe phát biểu hồi tháng 5. Ông công bố Honda sẽ giảm đầu tư liên quan đến EV từ 10 nghìn tỷ yên xuống còn 7 nghìn tỷ yên và trở lại chiến lược lấy xe hybrid làm nguồn lợi nhuận chính.
Khi đảm nhiệm chức Chủ tịch năm 2021, ông Mibe đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn động cơ đốt trong và chuyển toàn bộ dòng xe mới của Honda sang xe điện hoặc xe chạy bằng pin nhiên liệu vào năm 2040. Ban đầu, hãng dự kiến sản xuất 2 triệu xe loại này trong năm tài khóa 2030, nhưng đến tháng 5 vừa qua đã hạ dự báo xuống còn khoảng 700.000 - 750.000 xe.
Trong quý I/2024, Honda đã bán được 19.000 xe điện – tăng hơn 5 lần so với cùng kỳ năm trước, theo hãng nghiên cứu MarkLines. Tuy nhiên, mặc dù đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất trong số các hãng xe Nhật, mảng EV vẫn gây tổn thất lớn về tài chính cho Honda.
Do nhu cầu xe điện tại Mỹ suy yếu, Honda buộc phải tung ra các ưu đãi bán hàng trị giá hơn 1 triệu yên (khoảng 6.900 USD) mỗi xe. Điều này khiến lợi nhuận liên quan đến EV giảm 600 tỷ yên trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3. Honda dự kiến mức sụt giảm tương tự trong năm tài khóa kết thúc tháng 3/2026.
Thị trường hoài nghi chiến lược mới
Từng là hãng xe Nhật đặt mục tiêu tham vọng nhất với mảng EV, Honda buộc phải điều chỉnh chiến lược do gặp loạt trở ngại, bao gồm chính sách thuế quan và lập trường chống xe điện từ chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Tuy nhiên, phản ứng từ thị trường đối với bước chuyển hướng này là khá mờ nhạt. Giá cổ phiếu Honda hiện đang thấp hơn khoảng 10% so với mức đỉnh đầu năm (1.619,5 yên/cổ phiếu) thiết lập vào tháng 1.
Các nhà đầu tư không hài lòng với mức lợi nhuận thấp từ mảng ô tô bốn bánh của Honda. Trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3, biên lợi nhuận hoạt động của mảng này chỉ đạt 1,7% – thấp hơn nhiều so với 18,3% của mảng xe hai bánh như mô tô.
Xe điện là nguyên nhân chính gây sụt giảm, trong khi xe hybrid vẫn đủ lợi nhuận để kéo biên lợi nhuận chung của toàn bộ mảng ô tô lên đáng kể. “Ngay cả ở quy mô hiện tại là 800.000 xe/năm, xe hybrid vẫn đang tạo ra lợi nhuận. Nếu sản lượng tăng lên, lợi thế cạnh tranh về chi phí sẽ càng lớn”, ông Arifumi Yoshida từ Citigroup Global Markets Japan nhận định.
Mục tiêu EV xa vời hơn
Honda từng đặt mục tiêu đạt biên lợi nhuận 5% đối với xe điện vào năm tài khóa kết thúc tháng 3/2031. Mặc dù mục tiêu này vẫn giữ nguyên, việc cắt giảm sản lượng khiến hiệu ứng kinh tế theo quy mô bị ảnh hưởng, làm cho mục tiêu càng khó đạt được. Thị trường hiện không mấy tin tưởng rằng Honda có thể tạo ra lợi nhuận ổn định từ toàn bộ mảng ô tô.
“Honda đặt mục tiêu trở thành hãng có thể kiếm tiền từ EV, nhưng hiện đang vấp phải nhiều trở ngại”, ông Takaki Nakanishi – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nakanishi – cho biết. Ông nhận định mảng xe bốn bánh của Honda hiện là yếu tố tiêu cực trong tổng thể hoạt động kinh doanh.
Trong khi đó, các hãng xe Trung Quốc – dẫn đầu trong cuộc đua EV – đang cải thiện biên lợi nhuận nhanh chóng. Trong quý I/2024, biên lợi nhuận ròng của Honda chưa đến 1%, trong khi BYD (hãng xe lớn nhất Trung Quốc) đạt 5,4% và Geely đạt 7,8%.
Tập trung Hybrid, tìm đối tác khác
“Không có công nghệ nào mang lại lợi nhuận ngay lập tức”, ông Mibe thừa nhận, khi đề cập đến việc xe hybrid cũng từng là mảng thua lỗ suốt một thập kỷ. “EV cũng sẽ không sinh lời nếu chúng ta không tiếp tục phát triển chúng”.
Ông cho biết sau năm 2030, Honda sẽ đạt được giảm chi phí và cải thiện hiệu suất cho EV, từ đó đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng.
Trong thời gian trước mắt, Honda sẽ tập trung đẩy mạnh doanh số xe hybrid để cải thiện lợi nhuận, đồng thời chứng minh với nhà đầu tư rằng họ có thể kiếm lời từ EV. Tuy nhiên, đây là bài toán khó cho một công ty đơn lẻ cả về thời gian lẫn vốn đầu tư. Do đó, Honda có thể phải tìm hướng hợp tác trở lại với Nissan – đối tác từng đàm phán sáp nhập bất thành – hoặc tìm đối tác chiến lược mới.
Chỉ số giá trên giá trị sổ sách của Honda từng vượt mốc 2 vào năm 2007, nhưng đã liên tục dưới 1 kể từ tháng 12/2015 và hiện giảm xuống dưới 0,5.
Theo Nikkei Asia
