Bộ trưởng Mỹ bất ngờ thông báo điều kiện để giảm thuế đối ứng, các nước cần chú ý

Các mức thuế quan đối ứng mà Mỹ áp dụng lên hàng nhập khẩu từ các quốc gia khác có khả năng sẽ giảm nếu việc mất cân bằng thương mại được cải thiện, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết trong cuộc phỏng vấn độc quyền với Nikkei.

“Về lâu dài, thuế quan sẽ giống như viên đá đang tan”, ông Bessent nói tại văn phòng Bộ Tài chính hôm thứ Năm (7/8), cùng ngày chính quyền Tổng thống Donald Trump triển khai mức thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu. Thuế với hàng Nhật Bản nhập vào Mỹ, chẳng hạn, đã tăng từ 10% lên 15%.

Ông Bessent đang dẫn dắt các cuộc đàm phán thương mại với các quốc gia như Nhật Bản và Trung Quốc. Theo Bộ Tài chính Mỹ, đây là lần đầu tiên ông nhận lời phỏng vấn độc quyền với một hãng truyền thông không phải là đài truyền hình Mỹ.

Với mức thuế mới, thuế quan trung bình của Mỹ được áp dụng hiện ở mức 18,6%, theo ước tính của Đại học Yale - cao nhất kể từ sau Thế chiến II.

Ông Bessent cũng cho biết mục tiêu chính của chính quyền Tổng thống Trump khi áp thuế là “tái cân bằng” thâm hụt tài khoản vãng lai, hiện ở mức 1,18 nghìn tỷ USD (năm 2024) - lớn nhất trong số các nền kinh tế lớn trên thế giới. Ông cảnh báo thâm hụt quy mô này có thể dẫn tới khủng hoảng tài chính.

Tuy nhiên, ví von “viên đá đang tan” của ông cũng hàm ý khả năng thuế sẽ được giảm hoặc dỡ bỏ: “Nếu sản xuất quay lại Mỹ, chúng ta sẽ nhập khẩu ít hơn và như thế thương mại sẽ cân bằng trở lại”, ông nói khi đưa ra điều kiện để hạ thuế.

Về tiến độ đàm phán với các nước chưa có thỏa thuận thương mại, ông dự đoán: “Tôi nghĩ đến cuối tháng 10, chúng tôi sẽ cơ bản hoàn tất”.

Trung Quốc

Ông Bessent thừa nhận thỏa thuận với Trung Quốc “khó khăn” vì quốc gia này có những "mục tiêu khác biệt". Ông tỏ rõ lo ngại về tình trạng sản xuất dư thừa và việc Bắc Kinh xuất khẩu lượng lớn hàng hóa với giá cực thấp. “Chúng tôi cho rằng nhiều sản phẩm được sản xuất dưới giá thành như một chương trình tạo việc làm. Họ có mục tiêu về việc làm, về sản lượng, hơn là lợi nhuận”, ông bổ sung.

Chính quyền Tổng thống Mỹ cũng dùng thuế quan để gia tăng áp lực trong các vấn đề địa chính trị, điển hình là đe dọa áp thêm 25% thuế với Ấn Độ vì tiếp tục mua dầu Nga, nâng tổng mức thuế lên 50%.

Ông Bessent khẳng định thuế quan vừa là công cụ tăng thu ngân sách, bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ, vừa là “đòn bẩy” trong đàm phán chính sách đối ngoại. “Như hiện tại, Tổng thống muốn Ấn Độ ngừng mua dầu Nga”, ông nói.

Nhật Bản

Sau đàm phán, Tokyo đồng ý áp mức thuế 15% và cam kết gói đầu tư – cho vay trị giá 550 tỷ USD. Mỹ hiện có thâm hụt thương mại hàng hóa 69 tỷ USD với Nhật. “Chính phủ Nhật đã đưa ra một đề nghị rất tốt và tôi tin theo thời gian, chúng ta sẽ đạt cân bằng”, ông nói, đồng thời thúc giục Tokyo chuyển sang chính sách kích cầu trong nước thay vì phụ thuộc vào xuất khẩu.

Một phần thỏa thuận - giảm thuế ô tô Nhật từ 27,5% xuống 15% - đang bị chậm triển khai. So sánh với Anh, ông Bessent cho biết thỏa thuận ô tô của London mất 53 ngày để có hiệu lực, nên với Nhật, mốc giữa tháng 9 là khả dĩ.

Bessent trước đó nói trên truyền hình rằng Mỹ sẽ định kỳ đánh giá tiến độ thực hiện các thỏa thuận thương mại, nhưng với Nikkei, ông chưa khẳng định tần suất cụ thể.

Tìm người kế nhiệm Chủ tịch Fed

Khi được hỏi về tiêu chí cho người kế nhiệm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell - nhiệm kỳ kết thúc tháng 5 năm sau, ông Bessent nêu ba yếu tố: Phải có niềm tin từ thị trường, khả năng phân tích dữ liệu kinh tế phức tạp và năng lực xây dựng đồng thuận giữa 12 thành viên biểu quyết.

Ông bày tỏ lo ngại về việc “độc lập tiền tệ” của Fed đang bị tổn hại: “Độc lập tiền tệ là yếu tố sống còn cho nền kinh tế và kỳ vọng lạm phát. Việc Fed mở rộng nhiệm vụ sang quá nhiều lĩnh vực đang đặt yếu tố này vào rủi ro”.

Dù vậy, ông Bessent khẳng định Fed vẫn là cơ quan độc lập, bất chấp các chỉ trích của Tổng thống Trump đối với Chủ tịch Powell: “Cả Tổng thống Trump và Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren đều có quyền bày tỏ quan điểm. Nhưng cuối cùng, Fed vẫn độc lập”.

Tham khảo Nikkei