8 tháng đầu năm 2022, tín dụng toàn hệ thống đã tăng gần 10% - mức cao so với nhiều năm trước đây.
Ổn định vĩ mô, kiềm chế lạm phát là mục tiêu căn cơ, lâu dài
Tại Hội nghị về công tác điều hành tín dụng, đa số các tổ chức tín dụng (TCTD) đánh giá việc điều hành tín dụng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong thời gian qua là phù hợp. Các ý kiến đều cho rằng chưa thể bỏ công cụ hạn mức tín dụng.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đánh giá, nền kinh tế thế giới thời gian vừa qua có nhiều biến động khó lường ảnh hưởng lớn đến kinh tế trong nước.
Nền kinh tế Việt Nam có độ mở cửa lớn, sản xuất phụ thuộc nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu trong khi giá cả thế giới tăng cao và có thể tiếp tục tăng nếu như diễn biến lạm phát thế giới chưa kiểm soát được.
Bên cạnh đó, theo đánh giá của quốc tế, kỳ vọng lạm phát đối với Việt Nam là tương đối lớn. Với nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ (CSTT), góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế, NHNN không thể chủ quan với diễn biến của lạm phát và không thể chỉ kiểm soát lạm phát năm nay mà còn các năm sau. Đó là mục tiêu kiên định trong dài hạn.
Nghị quyết 43 của Chính phủ và Nghị quyết 11 của Quốc hội đã giao nhiệm vụ cho ngành Ngân hàng điều hành ổn định lãi suất và phấn đấu giảm lãi suất 0,5 - 1% trong 2 năm triển khai chương trình phục hồi.
Đây là nhiệm vụ khó khăn trong bối cảnh các nước trên thế giới thắt chặt CSTT. Trong nước, 8 tháng đầu năm, tín dụng toàn hệ thống đã tăng gần 10% - là mức cao so với nhiều năm trước đây.
Vấn đề đặt ra đối với NHNN là phải giải bài toán tổng thể, bởi chính sách điều hành hôm nay không chỉ ngắn hạn mà cần phải căn cơ, dài hạn, bài bản, vừa góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát vừa đảm bảo an toàn hệ thống, hỗ trợ tăng trưởng, ổn định tỷ giá, lãi suất…
Điều hành tín dụng của NHNN là phù hợp và nhất quán
Theo đó, tỷ lệ tăng trưởng tín dụng 14% năm 2022 là phù hợp trong bối cảnh phục hồi kinh tế sau dịch và đã tăng cao hơn so với năm trước.
Đồng thời, cần có tỷ lệ phân bổ theo chất lượng hoạt động của các TCTD tránh việc phân bổ cào bằng; và việc thông tin riêng đến từng TCTD là cần thiết vì phân bổ theo xếp loại không thể công khai ra công chúng ảnh hưởng đến sự cạnh tranh giữa các TCTD.
Trong bối cảnh thế giới và trong nước hiện nay, mức TTTD quanh 14% cho năm 2021 là phù hợp, đã góp phần hỗ trợ phục hồi kinh tế, và phù hợp với các định hướng tín dụng của NHNN.
Bên cạnh đó, các quy định như áp dụng chỉ tiêu hạn mức tín dụng cho tiêu chí tham gia xử lý các TCTD yếu kém là hợp lý, tạo điều kiện hỗ trợ cho các ngân hàng có thêm nguồn lực, theo ông Hàn Ngọc Vũ, Tổng Giám đốc VIB.
Cùng chung quan điểm, ông Lưu Trung Thái, Tổng Giám đốc MB cho rằng nhu cầu vốn của nền kinh tế hiện nay là rất lớn, tuy nhiên cũng không thể dồn hết vào hệ thống ngân hàng mà cần phải phát triển qua nhiều kênh khác.
Tổng Giám đốc MB đánh giá các tiêu chí phân bổ chỉ tiêu room tín dụng cũng được NHNN thực hiện công khai, minh bạch căn cứ kết quả đánh giá xếp hạng theo Thông tư 52 cùng với các tiêu chí khác.
Các tiêu chí của Thông tư 52 đã phản ánh các tiêu chuẩn chung của thế giới đồng thời có các tiêu chuẩn đánh giá của NHNN. Cách tiếp cận theo xếp hạng như vậy là phù hợp với thực tế, ông Thái cho hay.
Đa số lãnh đạo các TCTD như Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank, Sacombank, SHB, MB,… đều đồng tình với đánh giá, nhận định của NHNN về tình hình kinh tế vĩ mô và các giải pháp chỉ đạo, điều hành của NHNN thời gian qua.
Ngoài ra, các ý kiến cũng cho rằng nếu tỷ lệ tăng trưởng tín dụng cao sẽ dẫn đến nguy cơ chạy đua lãi suất giữa các TCTD và an toàn hệ thống.
Nền kinh tế trong nước đang chịu nhiều áp lực do tác động lan tỏa của biến động kinh tế toàn cầu, cần phải đảm bảo kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn một cách hợp lý nhất để vừa kiểm soát lạm phát, vừa đảm bảo phục hồi và tăng trưởng.
NHNN đang chịu áp lực từ nhiều phía
Phát biểu tại Hội nghị, bà Lê Thị Thúy Sen, Vụ trưởng Vụ Truyền thông NHNN, cho biết phần lớn dư luận đều đánh giá cao công tác điều hành tín dụng của NHNN, tuy nhiên có một số ý kiến cho rằng, việc chậm nới room tín dụng thì sẽ lỡ mất thời cơ tăng trưởng, hay nên bỏ hạn mức tín dụng vì công cụ này đã lạc hậu, là biện pháp hành chính và không còn ý nghĩa?
Hay cũng có quan điểm là hạn mức tín dụng không có mối liên hệ với lạm phát, không tác động đến lạm phát; việc phân bổ hạn mức tín dụng chưa đảm bảo khách quan, tạo cơ chế xin cho,…Việc kiểm soát tín dụng sẽ kìm hãm sự phục hồi kinh tế…
Bên cạnh đó, liên quan đến tiếp cận vốn của doanh nghiệp, có ý kiến cho rằng doanh nghiệp không tiếp cận được vốn, giải ngân chậm do hạn mức tín dụng.
Tuy nhiên nhiều quan điểm cho rằng việc không tiếp cận được vốn có nguyên nhân do họ không đáp ứng được yêu cầu chuẩn mực của TCTD. Việc này các TCTD cần phải giải thích rõ cho khách hàng nguyên nhân không tiếp cận được vốn mà không nên “đổ lỗi” hết cho hạn mức tín dụng.
Theo ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch HĐQT Vietcombank, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng là một tham số kinh tế vĩ mô rất quan trọng, các ngân hàng trung ương (NHTW) trên thế giới đều kiểm soát chỉ tiêu này trực tiếp hoặc gián tiếp.
Bà Ngô Thu Hà, Quyền Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), nhận định trong bối cảnh vĩ mô của năm 2021 – 2022, việc điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tín dụng của NHNN đã góp phần hỗ trợ phục hồi kinh tế, tạo thuận lợi cho các ngân hàng triển khai hoạt động kinh doanh.
Liên quan đến chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, NHNN đã có điều chỉnh kịp thời, phù hợp với hoạt động của các ngân hàng cũng như diễn biến của thị trường. Cơ bản ngân hàng đồng thuận với định hướng và các chỉ tiêu phân bổ.
Đồng thuận vì mục tiêu chung: kiềm chế lạm phát, phục hồi kinh tế và an toàn hệ thống
Nhấn mạnh các áp lực lạm phát, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết, đây là vấn đề chúng ta cần hết sức lưu tâm, các tổ chức quốc tế đã tiếp tục có những cảnh báo về lạm phát.
Thực tế trong 2 năm vừa qua, nhiều nước đã nới lỏng tiền tệ và tài khóa để hỗ trợ phục hồi kinh tế sau dịch. Nhiều NHTW chủ quan với lạm phát đã khiến cho lạm phát và kỳ vọng lạm phát tăng cao. NHTW các nước sau đó đã phải tăng nhanh và mạnh lãi suất để chống lạm phát.
Liên quan đến điều hành tín dụng và công cụ hạn mức tín dụng, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng tại Hội nghị, các TCTD đều đồng tình với quan điểm điều hành vĩ mô nói chung và CSTT, chính sách tín dụng của NHNN đang chịu sức ép lớn, trong bối cảnh nền kinh tế trong nước đang phục hồi, nhu cầu vốn lớn trong khi thế giới có nhiều diễn biến thế giới phức tạp.
Kết luận Hội nghị, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng các ý kiến của các TCTD, các đơn vị chức năng của NHNN, thông qua trao đổi hai chiều tại Hội nghị, đã có sự đồng thuận trong đánh giá về bối cảnh kinh tế có nhiều khó khăn, hệ thống ngân hàng chịu nhiều áp lực.
Mặc dù chưa thể đáp ứng được tất cả mọi yêu cầu, kiến nghị của các TCTD nhưng tất cả các ý kiến đều nhất trí, đồng thuận để cùng hướng đến mục tiêu chung vì đất nước, vì ngành ngân hàng và từng thành viên trong hệ thống tín dụng.
Đối với các tiêu chí xác định TTTD hàng năm, ý kiến của các TCTD đều đồng thuận phải căn cứ vào xếp hạng theo Thông tư 52. Đây là tiêu chí khoa học và cơ bản nhất.
Bên cạnh đó, đề xuất về các nội dung ưu tiên xem xét khuôn khổ tín dụng 2023, đa số ý kiến cho rằng, tín dụng chỉ là một trong số các kênh vốn và không thể đáp ứng hết tất cả các nhu cầu vốn của nền kinh tế. Đó cũng là điều mà không có quốc gia nào có thể thực hiện được.
Về lâu dài, đại diện các TCTD đều đề xuất cần kiến nghị phát triển các kênh đầu tư khác như chứng khoán, trái phiếu, đầu tư công, thu hút vốn nước ngoài….
Khoảng 200 nghìn tỷ "room" tín dụng chưa được phân bổ cho các ngân hàng
