Cảnh báo: 7 nhóm người có nguy cơ mắc UNG THƯ GAN cao

Bệnh viện K cho biết ung thư gan là bệnh ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam với 90% trường hợp thuộc loại ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Dựa vào dữ liệu từ Globocan 2020, mỗi năm có 26.418 người Việt Nam mắc phải bệnh này, chiếm 14,5% tổng số ca ung thư toàn quốc. Số người qua đời vì ung thư gan cũng đứng đầu với 25.272 trường hợp chiếm 21% tổng số người tử vong do ung thư, cao gấp 3,8 lần so với tử vong do tai nạn giao thông năm 2020 (6.700 người). 77% trường hợp ung thư gan xảy ra ở nam giới, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.

Bác sĩ Hà Hải Nam, Phó Trưởng khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K, cho biết 7 nhóm người có nguy cơ cao cần tầm soát ung thư gan gồm:

1. Người mắc bệnh về gan, gia đình có tiền sử bị ung thư gan

Những bệnh nhân bị viêm gan do virus B, C hoặc mắc các bệnh về gan như xơ gan, gan nhiễm mỡ hoặc có người trong gia đình từng mắc ung thư gan thì cần phải tầm soát ung thư gan định kỳ. Nếu mắc viêm gan B, C thể hoạt động, việc chữa trị kịp thời có thể giảm thiểu nguy cơ phát triển thành ung thư gan. Chính virus gây viêm gan B và C là tác nhân đứng đầu trong danh sách nguyên nhân dẫn tới ung thư tế bào gan.

Các bệnh viêm gan do nguyên nhân tự miễn có thể đi kèm các loại bệnh tự miễn khác như tiểu đường type 1, bệnh Basedow, viêm khớp dạng thấp, lupus,..v.v... Điều trị những bệnh tự miễn này là cần thiết để ngăn chặn các biến chứng sang gan về sau.

2. Người béo phì, tiểu đường

Vài năm trở lại đây, số lượng người bị tiểu đường, béo phì đi kèm ung thư gan trên thế giới có sự gia tăng nhanh chóng. Sự tăng cao của đường và mỡ trong máu khi tích tụ ở gan có thể gây hại cho các tế bào gan, dẫn đến việc xơ hóa gan và làm gia tăng khả năng mắc bệnh ung thư gan.

3. Người uống nhiều bia rượu

Bia và rượu có thể kích hoạt gen gây ung thư phát triển mạnh mẽ, đẩy nhanh tiến trình hình thành ung thư. HAcetaldehye sinh ra trong quá trình chuyển hóa rượu cũng làm suy yếu khả năng sửa chữa sai sót tự nhiên DNA của tế bào, làm tăng khả năng biến đổi của tế bào và dẫn đến sự phát triển của khối u.

Thêm vào đó, rượu cũng tác động xấu lên các tế bào gan. Khi tiêu thụ lượng rượu lớn, gan phải làm việc hết công suất để loại bỏ chất độc, làm cho các tế bào gan bị hủy hoại, tạo ra các vết sẹo và xơ gan, điều này có thể dẫn đến việc phát triển của bệnh xơ gan và ung thư gan.

4. Người hay ăn phải thực phẩm bị mốc

Aflatoxin trong nấm mốc được biết đến như một độc tố mạnh có khả năng gây ra ung thư gan. Aflatoxin gây ra bệnh ung thư gan thông qua việc gây đột biến gen p53. Nấm mốc thường phát triển trên thực phẩm được lưu giữ trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt đới, ví dụ như gạo, hạt điều, đậu nành, lúa mì và ngô.

5.Người hay ăn thịt tươi sống

Thực phẩm chưa qua chế biến đúng cách (như món gỏi) có thể ẩn chứa các loại ký sinh trùng như sán lá gan. Loại ký sinh trùng này khi xâm nhập vào cơ thể có khả năng gây hại cho gan và là nguyên nhân dẫn đến ung thư gan.

6.Người lạm dụng thuốc, hóa chất làm tổn thương gan

Có một số loại thuốc và hóa chất khi tiếp xúc hoặc sử dụng trong thời gian dài có thể gây hại cho gan và tạo điều kiện cho bệnh ung thư gan phát triển, ví dụ như thorotrast (trước kia dùng trong việc chụp X-quang) hoặc vinyl chloride (được dùng trong sản xuất nhựa).

7.Người sử dụng chất kích thích

Ngoài ra, một số chất kích thích như thuốc lá hay cà phê khi được tiêu thụ lâu dài và ở lượng lớn có thể tác động không tốt lên gan và gây ra các vấn đề liên quan đến gan, trong số đó có ung thư gan.

Theo bác sĩ Nam, việc tầm soát ung thư gan không quá phức tạp. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm AFP (chỉ số liên quan đến ung thư gan) cùng với siêu âm gan nhằm đánh giá mức độ nguy cơ. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ sẽ có thêm một số xét nghiệm khác để xác minh mà không cần thiết phải lấy mẫu tế bào gan thông qua chọc kim.

Phương pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn và phát hiện sớm ung thư gan là tầm soát ung thư định kì 6 tháng/lần, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao.

Điều trị ung thư gan là điều trị đa mô thức. Việc chọn lựa phác đồ điều trị phụ thuộc vào mức độ tổn thương và xơ hóa của gan. Các phương pháp điều trị thường gặp bao gồm phẫu thuật, cấy ghép gan, tiêu diệt khối u trực tiếp, can thiệp vào động mạch gan, xạ trị, hóa trị hoặc điều trị mục tiêu hóa.

Căn bệnh ung thư nguy hiểm, người mắc có thể chỉ sống được 2 tháng