Cao tốc hơn 25.500 tỷ của liên danh Vingroup nối Tây Nguyên với Đông Nam Bộ đang gỡ khó

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành dài 128,8km, đi qua địa bàn tỉnh Lâm Đồng và Đồng Nai. Tổng mức đầu tư dự án hơn 25.500 tỷ đồng, trong đó vốn nhà đầu tư huy động khoảng 12.770 tỷ, vốn ngân sách Nhà nước hơn 12.700 tỷ. Dự án do liên danh Vingroup - Công ty CP Đầu tư và Phát triển hạ tầng Techtra làm nhà đầu tư.

Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành được chia thành 5 dự án thành phần (DATP). Trong đó, DATP 1 thực hiện theo hình thức PPP với vốn đầu tư gần 20.000 tỷ đồng, do UBND tỉnh Đồng Nai ký kết hợp đồng với nhà đầu tư. DATP 2 và 3 xây dựng đường gom, cầu vượt ngang qua hai tỉnh Lâm Đồng và Đồng Nai bằng vốn ngân sách với tổng mức đầu tư lần lượt 388 tỷ đồng và 951 tỷ đồng. DATP 4 và 5 liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, với vốn lần lượt 662 tỷ và gần 4.000 tỷ đồng.

Đến nay, 4/5 dự án thành phần đã phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, riêng DATP 4 vẫn đang trong quá trình thẩm định. Tuy nhiên, hầu hết các DATP đều bị chậm so với tiến độ Chính phủ yêu cầu. Nguyên nhân chính đến từ khâu khảo sát, lập dự án và sự phức tạp của DATP 1 khi liên quan nhiều quy hoạch, kéo dài thời gian thống nhất với các cơ quan liên quan.

Trong số 3 DATP có cấu phần xây dựng, chỉ DATP 2 đã hoàn tất toàn bộ hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán. DATP 3 mới phê duyệt 1/12 gói thầu, còn DATP 1 có 8 gói thầu thì mới có 1 gói được phê duyệt. Bộ Xây dựng đánh giá tiến độ thẩm định, phê duyệt hồ sơ thiết kế kỹ thuật và dự toán còn chậm, ảnh hưởng trực tiếp tới thời điểm khởi công.

Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành cần giải phóng mặt bằng hơn 1.216ha, trong đó Đồng Nai chiếm khoảng 921ha, Lâm Đồng gần 295ha. Chính phủ yêu cầu đến cuối năm 2025 phải bàn giao tối thiểu 90% diện tích. Tuy nhiên, tiến độ hiện tại còn nhiều trở ngại do chậm di dời hạ tầng kỹ thuật và xây dựng khu tái định cư.

Tại Đồng Nai, 6 khu tái định cư với tổng diện tích hơn 28ha sẽ phục vụ cho hơn 1.000 hộ dân. Hiện mới có 2 khu đang được thi công, 1 khu vướng mặt bằng, còn 3 khu khác chưa xong thẩm định hồ sơ thiết kế. Lâm Đồng dự kiến xây dựng 1 khu tái định cư rộng 12ha tại xã Nhân Cơ, song vẫn chờ phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi.

Đoạn tuyến qua Lâm Đồng hiện còn chồng lấn khoảng 19,5km với mỏ bô-xít Nhân Cơ. Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đã lập phương án khai thác điều chỉnh trong phạm vi chồng lấn, nhưng địa phương vẫn phải xin ý kiến Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Môi trường để thay đổi trình tự khai thác. Đây được coi là một trong những vướng mắc lớn nhất có thể làm chậm tiến độ bàn giao mặt bằng.

Trước áp lực tiến độ, ngày 1/10, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Hồ Văn Hà đã chủ trì cuộc họp với các đơn vị liên quan, yêu cầu triển khai "chiến dịch thần tốc 90 ngày đêm" cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Trong tháng 10, các địa phương phải hoàn tất việc xác định nguồn gốc đất, lập bảng giá đất và đẩy nhanh vận động người dân bàn giao mặt bằng.

Ông Hồ Văn Hà nhấn mạnh, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành là dự án động lực, khi hoàn thành sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực phía Bắc tỉnh Đồng Nai. Do đó, ông yêu cầu lãnh đạo 10 xã, phường có tuyến đi qua phải trực tiếp tham gia vận động, thậm chí làm việc cả cuối tuần và buổi tối để đạt mục tiêu bàn giao từ 60% diện tích trong tháng 10.

Theo kế hoạch, Đồng Nai sẽ bàn giao 100% mặt bằng của DATP 5 vào tháng 4/2026. Hiện công tác đo đạc, kiểm kê cây trồng và vật kiến trúc đã hoàn thành khoảng 85%. Các phương án bồi thường, giá đất và di dời hạ tầng kỹ thuật đang được khẩn trương triển khai, dự kiến hoàn tất vào cuối năm 2025.