Sau ba năm làm việc không nghỉ, Chen Si – nhân viên giao đồ ăn (shipper) Trung Quốc – kiếm được hơn 1 triệu NDT. Tuy nhiên, câu chuyện của anh lại đang nhận về ý kiến trái chiều.
Truyền thông Trung Quốc đưa tin rộng rãi về câu chuyện của “triệu phú shipper” Chen và gây tranh cãi lớn trên mạng xã hội. Chen, 26 tuổi, đến từ Giang Tô, đăng một loạt video trên Douyin (phiên bản TikTok Trung Quốc) kể về việc kiếm được 1,02 triệu NDT (hơn 3,5 tỷ đồng) sau ba năm giao đồ ăn tại Thượng Hải, trung tâm tài chính của đại lục.
Trong một video, Chen tâm sự, sau khi kinh doanh nhà hàng thất bại ở quê nhà, anh phải gánh khoản nợ 800.000 NDT. Chính vì thế, anh đã lên đường đến Thượng Hải và nhận làm nhân viên giao đồ ăn để có tiền trang trải nợ nần.
“Tôi làm việc 18 tiếng mỗi ngày… đã làm hơn 1.000 ngày trong ba năm, hiếm khi nghỉ phép”, Chen nói. Anh đã trả hết số nợ của mình.
Dù vậy, video của Chen làm bùng nổ thảo luận trên truyền thông. Theo dữ liệu của Cục Thống kê quốc gia (NBS), lương trung bình của nhân viên tại các công ty tư nhân ở thành phố là 5.436 NDT/tháng vào năm 2022. Trong khi một số người khen ngợi sự siêng năng của Chen, số khác lại bày tỏ hoài nghi. Dựa trên câu chuyện anh kể, trung bình anh cần kiếm được 28.000 NDT mỗi tháng, giao 107 đơn hàng mỗi ngày liên tục trong 1.000 ngày.
Một tài xế giao đồ ăn khác tên Yang, cũng làm cho Meituan, tại Bắc Kinh trong 5 năm chia sẻ trung bình anh giao được 40 đến 50 đơn hàng mỗi ngày, kiếm hơn 10.000 NDT một tháng và ngày làm tối thiểu 12 tiếng. Theo ảnh chụp bảng xếp hạng Meituan mà Yang chia sẻ, ngày làm việc năng suất nhất của anh là giao được 108 đơn hàng. Song, anh thừa nhận gần như không thể duy trì tốc độ này trong hơn 1.000 ngày liên tục.
Bài đăng tuyển dụng trực tuyến của một công ty nhân sự ở Thượng Hải cho thấy lương của nhân viên giao đồ ăn ở thành phố này là từ 9.000 đến 15.000 NDT mỗi tháng, lượng đơn hàng phải giao mỗi ngày từ 40 đến 70.
Trong cuộc phỏng vấn với truyền thông quốc gia, Chen nói anh có thể lực tốt như vậy nhờ tập luyện võ thuật từ nhỏ, cộng thêm một chút may mắn. Trả lời tờ báo địa phương Xiaoxiang Chenbao, anh chia sẻ hằng ngày đều thức dậy lúc 5h50 sáng rồi làm việc đến khuya. Anh gần như không nghỉ, ngay cả trong dịp Tết Nguyên đán, khi các đồng nghiệp đều tắt ứng dụng để về đón năm mới cùng gia đình.
Câu chuyện về triệu phú tự thân đã truyền cảm hứng cho nhiều người trong bối cảnh Trung Quốc chưa thể phục hồi kinh tế như ý muốn, ghi nhận sa thải hàng loạt tại nhiều ngành công nghiệp, còn thế hệ tân cử nhân đối mặt với thị trường việc làm ảm đạm.
Sau khi tỷ lệ thất nghiệp ở giới trẻ đạt mức kỷ lục 21,3% vào tháng 6/2023, nhà chức trách đã ngừng công bố dữ liệu với lý do cần đánh giá lại phương thức tính toán.
Gần đây, NBS khôi phục báo cáo và đưa ra tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi 16 – 24 là 14,9% vào tháng 12/2023, loại trừ những học sinh còn đi học. Nhìn chung, tỷ lệ thất nghiệp ở đô thị Trung Quốc là 5,1%.
Những tài xế giao đồ ăn như Chen, cũng như các tài xế taxi công nghệ và giao hàng khác, tạo nên “đội quân” lao động tự do đông đảo lên tới hơn 200 triệu người (tính đến cuối năm 2021) ở Trung Quốc. Từ đầu năm 2023, những nền tảng Internet như Meituan, Didi Chuxing bắt đầu nổi lên sau nhiều năm bị giám sát chặt chẽ nhưng nay gặp phải môi trường kinh tế vĩ mô đầy thách thức. Bắc Kinh đã đảo ngược chính sách khi công khai đánh giá cao vai trò của các nền tảng trong việc thúc đẩy tăng trưởng và tạo công ăn việc làm.
Tuy nhiên, so với việc làm toàn thời gian, người lao động hợp đồng phải đối mặt với tình trạng việc làm bấp bênh và thiếu phúc lợi.
"Tôi không muốn mọi người làm theo phong cách làm việc của tôi vì nó không phù hợp với tất cả. Tôi cũng không muốn mọi người nghĩ rằng giao đồ ăn là một công việc tốt chỉ vì số tiền tôi đã kiếm được", Chen trải lòng.
(Theo SCMP)
