Thị trường

CEO Nguyễn Bá Thái: Hình ảnh làn khói 'đen ngòm' phả vào các cháu học sinh thôi thúc tôi phải làm điều gì đó tốt đẹp hơn cho cộng đồng

Hồng Gấm • 27/03/2025 07:00

Khoảnh khắc chứng kiến những làn khói độc hại bủa vây trẻ em sau giờ tan học đã trở thành hồi chuông cảnh tỉnh, thôi thúc CEO Nguyễn Bá Thái hành động quyết liệt vì môi trường. Đã đến lúc cần chuyển từ than vãn sang hành động thiết thực, bắt đầu bằng những giải pháp sáng tạo ngay từ khâu phụ gia ô tô để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tương lai của thế hệ trẻ.

Khởi nghiệp từ con số 0 với vốn mỏng, kinh nghiệm ít ỏi, CEO Nguyễn Bá Thái từng có lúc muốn bỏ cuộc giữa thị trường đầy sương mù. Điều gì đã giúp anh "phá kén thành bướm", tạo nên kỳ tích bằng cách lật đổ những lối mòn và tự kiến tạo thành công?

Cuộc hẹn phỏng vấn của tôi với doanh nhân Nguyễn Bá Thái - CEO CTCP Madin Chem - thật không dễ để sắp xếp. Anh luôn bận rộn, kín lịch từ 5 giờ sáng đến tối muộn, lúc tất bật điều hành doanh nghiệp, khi lại tham gia những chương trình thiện nguyện vì cộng đồng. Buổi trò chuyện buộc phải chuyển sang hình thức online và liên tục bị ngắt quãng bởi những cuộc gọi công việc bất chợt. Tuy nhiên, điều đáng quý là nhiệt huyết, chân thành và năng lượng tích cực của một doanh nhân trẻ như anh vẫn trọn vẹn lan tỏa qua từng lời nói.

Ít người biết rằng, ngoài vai trò CEO của Madin Chem, Nguyễn Bá Thái còn là thủ lĩnh truyền cảm hứng của Hội doanh nhân 1992. Khi tôi hỏi bí quyết giữ được nguồn năng lượng dồi dào để làm tốt nhiều vai trò như vậy, anh cười và đáp rằng mình may mắn được "trời thương" cho sức khỏe tốt. Nhưng quan trọng hơn cả, theo anh, mọi việc làm xuất phát từ trái tim sẽ luôn mang đến niềm hạnh phúc trọn vẹn.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ ấy đã được đền đáp xứng đáng khi anh được vinh danh trong TOP 100 "Doanh nhân trẻ khởi nghiệp xuất sắc 2024". Xúc động và tự hào, anh Thái chia sẻ: "Có tên trong hàng ngũ cùng những thương hiệu lớn và uy tín là niềm tự hào nhưng cũng đặt ra trách nhiệm lớn hơn nữa. Thành công hôm nay không phải là đích đến cuối cùng. Với sức trẻ, nhiệt huyết, trí tuệ và tinh thần dám nghĩ dám làm, chúng tôi tự tin hướng tới mục tiêu lọt vào top 10. Đó không chỉ là khát vọng cá nhân, mà còn là lời cam kết mạnh mẽ với khách hàng và cộng đồng, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của ngành và đất nước."

PV: Được thành lập vào năm 2019, hiện nay cái tên Madin Chem đang chiếm vị trí vững vàng trong thị trường Việt Nam bằng những sản phẩm phụ gia ô tô thân thiện với môi trường, có giá trị gia tăng cao. Cơ duyên nào khiến anh theo đuổi hướng đi này? Có hình ảnh hay câu nói nào đặc biệt đã tác động đến quyết định này của anh không?

CEO Nguyễn Bá Thái: Những trăn trở về "sức khỏe" của môi trường và thế hệ tương lai không chỉ là nỗi lo lắng, mà còn là ngọn lửa thôi thúc tôi hành động để theo đuổi hướng đi này.

Nhớ lại ngày hôm đó, hình ảnh những làn khói “đen ngòm” độc hại phả vào các cháu học sinh vô tư nô đùa sau giờ tan học đã khắc sâu vào tâm trí tôi. Đó không chỉ là một khoảnh khắc thoáng qua, mà là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ, thôi thúc tôi phải hành động ngay lập tức. Nỗi lo lắng về một tương lai mà thế hệ trẻ phải hít thở bầu không khí ô nhiễm, sống trong một môi trường bị tàn phá đã trở thành động lực mạnh mẽ, xóa tan mọi do dự trong tôi.

Tôi nhận ra rằng, không thể chỉ đứng ngoài cuộc và “than vãn” về thực trạng ô nhiễm. Cần phải bắt tay làm ngay bằng những hành động thiết thực, những giải pháp sáng tạo để bảo vệ “Mẹ Thiên nhiên”, trong đó phụ gia ô tô là một trong những điểm chạm đầu tiên của ngành công nghiệp ô tô và vận tải. Đặc biệt là khi thế giới quan tâm nhiều về môi trường tất cả các phương tiện giao thông đều kiểm soát khí thải đầu ra nghiêm ngặt thì dung dịch xử lý khí thải Madin Adblue là một sản phẩm rất quan trọng đóng góp vào quá trình bảo vệ môi trường xanh cho trái đất.

Thêm vào đó, tôi rất tin vào việc doanh nghiệp phải đi cùng thời đại – nơi xu hướng “xanh hóa” không còn là lựa chọn mà là điều tất yếu. Chính trong bối cảnh ấy, Madin Chem được thành lập như một bước đi tiên phong trong lĩnh vực này.

Một câu nói đã tác động mạnh đến tôi, và hiện cũng là slogan của Madin Chem, chính là: “Make it a better place!” – Chúng tôi không chỉ kinh doanh, mà còn đang góp phần làm cho thế giới này tốt đẹp hơn. Câu nói ấy nhắc nhở chúng tôi mỗi ngày về trách nhiệm xã hội, về sứ mệnh mà một doanh nghiệp trẻ Việt Nam có thể đảm nhận trên hành trình phát triển bền vững.

PV: Trong quá trình khởi nghiệp và phát triển Madin Chem, anh đã gặp phải những khó khăn và thách thức nào? Anh có thể chia sẻ cụ thể hơn về những kinh nghiệm và bài học quý báu về đổi mới sáng tạo mà anh đã rút ra được trong quá trình phát triển Madin Chem không?

CEO Nguyễn Bá Thái: Khởi nghiệp trong ngành sản xuất phụ trợ ô tô không hề dễ dàng. Chúng tôi bắt đầu với nguồn lực rất hạn chế – từ vốn, nhân sự đến kinh nghiệm. Thị trường thì chưa định hình rõ ràng, công nghệ thì gần như phải tự nghiên cứu hoặc học hỏi từ bên ngoài... Có những lúc "đuối sức" và dường như muốn từ bỏ, tôi lại nhớ đến lý do mà tôi bắt đầu hành trình này: khát vọng tạo ra những sản phẩm chất lượng, đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô nước nhà. Chính niềm tin ấy đã tiếp thêm sức mạnh cho tôi vượt qua những khó khăn để kiên định với mục tiêu đã đề ra, quyết tâm đi đến cùng.

Một trong những khoảnh khắc đặc biệt đáng nhớ với tôi là khi Madin Chem được JICA (Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư chọn hỗ trợ trong chương trình phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ. Qua đó, chúng tôi được tiếp cận với các chuyên gia hàng đầu từ Nhật Bản trong lĩnh vực cải tiến sản xuất. Thách thức là chúng tôi phải “lột xác” gần như toàn bộ: từ quy trình, tư duy điều hành cho đến cách tổ chức bộ máy. Đặc biệt về quá trình “số hoá” đưa rất cả những quy trình cũng như toàn bộ các bộ phận của công ty theo dõi dự online và theo thời gian thực để tối ưu một cách tốt nhất, khi đó tất cả các bộ phận của công ty đều rất khó khăn và bỡ ngỡ. Thời gian đó là một cuộc “cách mạng mini” nội bộ, với áp lực rất lớn về tiến độ và quản trị sự thay đổi. Nhưng cũng chính thời điểm ấy, chúng tôi đã chuyển mình, đạt được những bước tiến lớn về năng lực vận hành và hệ thống quản lý chất lượng. Kết quả là chúng tôi đã lần lượt đạt được ISO 9001, ISO 22241 và ISO 14001… Đây chính là “vé thông hành” quan trọng để vươn ra thị trường lớn hơn, đem sản phẩm của chính người Việt đi khắp năm châu trên thế giới chung tay bảo vệ môi trường.

Trong suốt hành trình phát triển Madin Chem, tôi luôn tâm niệm rằng, “Khởi nghiệp bằng đam mê, thành công bằng nỗ lực”. Cứ cố gắng, kiên trì và nỗ lực theo đuổi, ắt gặt được thành công. Và đặc biệt, hãy dám bứt phá, bước ra khỏi “lối mòn”, để từ đó tạo dựng được “cái mới” của riêng mình.

PV: Madin Chem đã ứng dụng công nghệ chuyển đổi số như thế nào vào quy trình sản xuất và kiểm soát chất lượng sản phẩm để nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh? Anh có thể chia sẻ về những kết quả, những chỉ số hoặc số liệu cụ thể mà công ty đã đạt được?

CEO Nguyễn Bá Thái: Ngay từ những ngày đầu, tôi xác định chuyển đổi số không phải là một dự án, mà là một chiến lược dài hạn. Tại Madin Chem, chúng tôi triển khai hệ thống ERP toàn diện cho sản xuất với đầy đủ các module từ kế hoạch sản xuất, kiểm soát chất lượng, tồn kho, đến quản lý đơn hàng và giao nhận. Tất cả các báo cáo vận hành đều được số hóa và cập nhật theo thời gian thực, cho phép ban lãnh đạo nắm bắt tức thì mọi chỉ số vận hành – từ tồn kho tại nhà máy đến hàng hóa tại đại lý, từ sản lượng mỗi ca sản xuất đến hiệu suất máy móc.

Hiện tại, tỷ lệ lỗi trong sản xuất đã giảm trên 25% so với giai đoạn chưa chuyển đổi số, tốc độ xử lý đơn hàng tăng hơn 40%, và tỉ lệ giao hàng đúng hạn đạt trên 97%. Hơn thế nữa chúng tôi cũng phát triển các giải pháp giúp người mua hàng được tìm hiểu về sản phẩm và rút ngắn quá trình mua hàng của khách hàng, hiện tại chúng tôi đã phát triển hệ thống app AdBlue.app bán hàng tự động dành cho tài xế lái xe cũng như khách hàng có thể tìm được điểm mua hàng gần nhất, mua hàng tự động và không cần thanh toán tiền mặt và đặc biệt theo dõi được toàn bộ lịch sử mua hàng cũng như chi phí sử dụng sản phẩm của Madin để khách hàng tự quản trị theo dõi phương tiện của mình. Chúng tôi đã phát triển gần 500 điểm bán như vậy trên toàn lãnh thổ việt nam và có kế hoạch tăng thêm để giúp người mua hàng được mua trực tiếp sản phẩm tốt giá trị thật tối ưu về chi phí cũng như thời gian.

Số hóa không chỉ giúp tăng năng suất mà còn giúp ra quyết định nhanh và chính xác hơn, đặc biệt trong bối cảnh thị trường cạnh tranh và biến động khách hàng thì có rất nhiều cách mua hàng như hiện nay.

PV: Tầm nhìn của anh về một doanh nghiệp phát triển bền vững trong thời đại số là gì? Madin Chem đã đầu tư như thế nào vào hoạt động R&D để tạo ra những sản phẩm độc đáo và có tính cạnh tranh cao? Anh có thể chia sẻ về những dự án R&D tiêu biểu của công ty không?

CEO Nguyễn Bá Thái: Tôi tin rằng, trong thời đại số, một doanh nghiệp phát triển bền vững là doanh nghiệp vừa làm chủ công nghệ, vừa hành xử có trách nhiệm với xã hội và môi trường, và biết thích nghi liên tục với xu thế phát triển sản phẩm cũng như phát triển công ty một cách bền vững và có giá trị cho xã hội.

Với Madin Chem, chúng tôi xem đầu tư vào R&D là nền tảng cốt lõi để giữ vững lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững cũng như tối ưu hoá trong sản xuất liên tục hoàn thiện sản phẩm và quy trình để tạo ra sản phẩm tránh lãng phí nguồn nước cũng như năng lượng, theo đuổi nền kinh tế tuần hoàn dùng công nghệ để tái chế tối ưu những rác thải cũng như phụ phẩm trong quá trình sản xuất và bán hàng.

Chúng tôi không ngừng hợp tác với các viện nghiên cứu hàng đầu trong và ngoài nước, chẳng hạn Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga, Phòng nghiên cứu trọng điểm quốc gia về lọc hoá dầu…

Một dự án tiêu biểu là Madin Coolant, dòng dung dịch làm mát sử dụng công nghệ OAT (Organic Acid Technology), đạt tiêu chuẩn ASTM quốc tế. Đây là sản phẩm đã giúp chúng tôi thay thế các sản phẩm nhập khẩu, tạo thế chủ động cho thị trường nội địa, và được các hãng ô tô lớn tin dùng, với sản phẩm đầu tiên tại việt nam được nghiên cứu riêng cho việt nam và niềm tự hào dân tộc chúng tôi đã lấy tên sản phẩm Madin nghiên cứu phát triển riêng cho thị trường Việt Nam đó là Hoàng Sa và Trường Sa. Và đặc biệt từ tem nhãn bao bì sản phẩm chúng tôi sử dụng cả sản phẩm từ tái chế để khuyến khích và thay đổi góc nhìn của người tiêu dùng và chính mỗi thành viên của Madin đi lan toả tới khách hàng về việc sử dụng vật liệu tái chế để tạo ra sản phẩm xanh đc phát triển theo hướng nền kinh tế tuần hoàn.

PV: Theo anh, yếu tố nào là quan trọng nhất để một doanh nghiệp có thể tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng cao và khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường? Làm thế nào để Madin Chem nắm bắt được những xu hướng mới và nhu cầu thay đổi của khách hàng? Anh có thể chia sẻ về những phương pháp nghiên cứu thị trường mà công ty đã và đang áp dụng? Đâu là những tác động tích cực mà Madin Chem đã mang lại cho cộng đồng?

CEO Nguyễn Bá Thái: Theo tôi, để tạo ra những sản phẩm thực sự có giá trị gia tăng cao và khác biệt, 3 yếu tố không thể thiếu là: Hiểu sâu sắc nhu cầu của thị trường và khách hàng; ứng dụng công nghệ một cách linh hoạt, đột phá và văn hóa tổ chức hướng đến sự đổi mới và khác biệt.

Tại Madin Chem, chúng tôi không bao giờ bắt đầu một sản phẩm mới từ… sản phẩm. Chúng tôi bắt đầu từ vấn đề của khách hàng: Đâu là nỗi đau chưa được giải quyết và đâu là giải pháp mà họ chưa hài lòng? Chính từ những câu hỏi đó, đội ngũ R&D và kinh doanh mới cùng ngồi lại để đề xuất giải pháp sản phẩm cụ thể.

Về nghiên cứu thị trường, chúng tôi sử dụng kết hợp các phương pháp định tính và định lượng như tổ chức khảo sát trực tiếp các đại lý, garage, trạm dịch vụ của hãng xe; phân tích dữ liệu tiêu dùng từ hệ thống ERP, CRM nội bộ, đồng thời cập nhật liên tục các báo cáo ngành từ các tổ chức quốc tế như Frost & Sullivan, IHS Markit, cũng như tham gia hội chợ, hội thảo trong và ngoài nước. Xu hướng “xanh hóa” ngành công nghiệp ô tô, nhu cầu bảo trì động cơ sạch hơn, và việc giảm chi phí vận hành luôn là các chủ đề nóng mà chúng tôi cập nhật liên tục.

Bên cạnh việc phát triển kinh doanh, đội ngũ lãnh đạo Madin Chem vẫn luôn quan tâm đến các hoạt động cộng đồng. Một phần doanh thu của Madin Chem đã được chuyển đến các tổ chức thiện nguyện, các em nhỏ vùng cao đều đặn nhiều năm qua, xây các công trình phụ trợ cho học sinh vùng cao và các chương trình trồng cây trồng rừng, bảo vệ môi trường tại địa phương nơi nhà máy đặt trụ sở.

PV: Anh có thể chia sẻ về văn hóa doanh nghiệp mà Madin Chem đang xây dựng? Những giá trị cốt lõi nào mà công ty đề cao? Làm thế nào để Madin Chem khuyến khích tinh thần đổi mới sáng tạo trong đội ngũ nhân viên? Anh có thể chia sẻ về những chính sách hoặc chương trình khuyến khích sáng tạo của công ty không?

CEO Nguyễn Bá Thái: Ngay từ những ngày đầu thành lập, tôi đã xác định văn hóa doanh nghiệp là linh hồn của tổ chức. Công nghệ, vốn, chiến lược có thể học hỏi hoặc đầu tư được, nhưng văn hóa thì phải tự mình xây dựng. Tại Madin Chem, chúng tôi đề cao 3 giá trị cốt lõi: Trung thực trong hành động, trong báo cáo, và trong cả sai lầm; Luôn sáng tạo trong việc đặt câu hỏi và sẵn sàng phá vỡ lối mòn; chia sẻ tri thức, trách nhiệm và thành quả đều cần lan tỏa.

Để nuôi dưỡng văn hóa đổi mới sáng tạo, Madin Chem không chờ đợi “ý tưởng lớn từ lãnh đạo”, mà tạo điều kiện để mọi nhân sự đều có quyền và cơ hội đề xuất, không ràng buộc gò bó phải theo một khuôn khổ nhất định. Điều này đã giúp đội ngũ nhân viên có một tinh thần thoải mái để tìm tòi học hỏi, sẵn sàng có những suy nghĩ, hành động táo bạo để mang đến những kết quả tốt nhất trong quá trình làm việc.

Một số chương trình cụ thể mà chúng tôi đang triển khai gồm:

“Mỗi tháng một ý tưởng”: Mỗi nhân sự trong công ty đều được khuyến khích nộp một ý tưởng dù nhỏ về cải tiến công việc, quy trình hoặc sản phẩm. Có những ý tưởng đã giúp tiết kiệm chi phí hàng trăm triệu đồng mỗi tháng.

• Cơ chế thưởng sáng kiến: Những ý tưởng mang lại hiệu quả rõ ràng (tiết kiệm chi phí, tăng doanh thu, tạo sản phẩm mới…) sẽ được chia lợi ích trực tiếp theo thời gian áp dụng. Đây là cách chúng tôi tạo sự “sở hữu” của nhân sự với kết quả họ mang lại.

• Chính sách “Fail Fast – Learn Faster”: Thay vì phạt sai lầm, chúng tôi hỗ trợ thử nghiệm nhanh, trong phạm vi nhỏ. Nếu ý tưởng không hiệu quả, chúng tôi học nhanh và cải tiến. Mỗi thất bại đều là một bài học, miễn là bạn dám làm.

PV: Trong tương lai, Madin Chem có kế hoạch gì để tiếp tục đổi mới và ứng dụng công nghệ, nhằm tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao hơn nữa? Anh có dự đoán gì về xu hướng phát triển của công nghệ chuyển đổi số trong ngành công nghiệp phụ trợ ô tô tại Việt Nam?

CEO Nguyễn Bá Thái: Trong giai đoạn tới, Madin Chem sẽ tiếp tục tập trung vào 3 trụ cột đổi mới chiến lược để gia tăng giá trị sản phẩm và dịch vụ:

Cụ thể, đổi mới sản phẩm theo hướng chuyên sâu và cá nhân hóa. Chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng danh mục sản phẩm phụ trợ ô tô theo hướng “organic” và thông minh. Chẳng hạn như các loại dung dịch đa tác dụng, có thể tương thích với nhiều dòng xe, khí hậu và nhu cầu vận hành khác nhau. Đồng thời, Madin sẽ nghiên cứu các giải pháp “tùy biến theo thị trường”, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á, nơi điều kiện vận hành và tiêu chuẩn môi trường rất đặc thù.

Thứ hai, nâng cấp dịch vụ theo hướng số hóa và tích hợp dữ liệu. Với nền tảng ERP đã triển khai, bước tiếp theo là tích hợp dữ liệu bán hàng –bảo trì – phản hồi khách hàng thành một hệ thống trung tâm, từ đó phát triển các dịch vụ hậu mãi thông minh. Ví dụ, với khách hàng sử dụng dịch vụ xúc rửa hệ thống SCR/DPF, chúng tôi có thể gợi ý thời điểm vệ sinh định kỳ, cảnh báo sự cố hoặc cung cấp báo cáo hiệu suất nhiên liệu theo thời gian thực.

Thứ ba, ứng dụng công nghệ AI và IoT trong sản phẩm. Madin Chem đang nghiên cứu tích hợp cảm biến và thiết bị IoT vào các sản phẩm như hệ thống lọc khí thải, giúp thu thập dữ liệu vận hành và đưa ra cảnh báo sớm khi cần thay thế, vệ sinh hoặc nạp dung dịch. Về lâu dài, đây sẽ là nền tảng để Madin tham gia sâu hơn vào hệ sinh thái “xe thông minh” và “bảo trì thông minh”.

Về xu hướng công nghệ chuyển đổi số trong ngành công nghiệp phụ trợ ô tô tại Việt Nam, tôi cho rằng chuyển đổi số sẽ không còn là lợi thế, mà là điều kiện bắt buộc. Những doanh nghiệp không sớm số hóa sẽ khó trụ lại trước áp lực từ các hãng xe quốc tế – vốn yêu cầu rất cao về tiêu chuẩn, truy xuất nguồn gốc và khả năng kết nối hệ thống.

Chuyển đổi số không chỉ dừng ở ERP hay CRM – mà sẽ đi xa hơn, như: Chuỗi cung ứng số (Digital supply chain) kết nối từ nhà máy đến garage; phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics) dự đoán nhu cầu thị trường; Tự động hóa nhà máy (Smart Factory) nâng cao hiệu suất và giảm lỗi sản xuất Madin Chem không chỉ “đi theo” mà chúng tôi mong muốn định hình tiêu chuẩn mới cho ngành phụ trợ ô tô Việt Nam – nơi các sản phẩm không chỉ tốt về chất lượng, mà còn thông minh, thân thiện với môi trường, và tạo ra “điểm chạm” vượt trội cho khách hàng.