‘Cha đẻ AI’, chủ nhân VinFuture 2024 cảnh báo khả năng máy móc 'xóa sổ loài người'

Geoffrey Hinton – nhà khoa học máy tính được mệnh danh là “cha đẻ của AI” và là chủ nhân của giải thưởng VinFuture năm 2024 – mới đây đã lên tiếng cảnh báo về tương lai của AI.

Ông lo ngại công nghệ do chính mình góp phần phát triển đang ngày càng trở nên đáng sợ, trong khi thế giới vẫn chưa thực sự coi trọng các rủi ro mà AI mang lại.

“Phần lớn rủi ro trước mắt đến từ việc con người lạm dụng AI. Nhưng về lâu dài, nguy cơ lớn hơn là khi AI trở nên siêu thông minh và nhận ra rằng nó không cần đến chúng ta”, Hinton – cựu phó Chủ tịch Google, người đoạt giải Turing 2018 nhờ những đóng góp tiên phong trong lĩnh vực học sâu và AI – chia sẻ trong podcast “The Diary of a CEO” phát sóng hôm 16/6.

AI đang lan rộng trên toàn cầu, từ việc học sinh sử dụng ChatGPT cho đến các CEO buộc nhân viên phải làm quen với công nghệ này. Những tên tuổi công nghệ như Mark Cuban và Jensen Huang đều tin rằng AI sẽ trở thành yếu tố quyết định sự thành bại của cá nhân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, chính các kỹ sư xây dựng hệ thống AI hiện nay cũng không hiểu đầy đủ cách thức công nghệ này vận hành và tiến hóa, dẫn đến sự chia rẽ về tương lai của nó. Một số dự đoán về viễn cảnh AI nổi dậy và thay thế con người, số khác lại xem đó là chuyện khoa học viễn tưởng.

Ông Hinton nói: “Tôi nghĩ cả hai quan điểm này đều cực đoan. Cá nhân tôi nghĩ có khoảng 10% đến 20% khả năng AI sẽ xóa sổ loài người – đây chỉ là cảm tính, dựa trên niềm tin rằng chúng ta vẫn đang tiếp tục phát triển công nghệ và con người vốn rất sáng tạo. Hy vọng là nếu đủ người thông minh cùng nghiên cứu với đủ nguồn lực, chúng ta sẽ tìm ra cách để thiết kế AI không gây hại”.

Những rủi ro trước mắt

Trong ngắn hạn, ông Hinton nói rằng AI đang gặp vấn đề “hoang tưởng” – tạo ra những thông tin sai lệch và bị khai thác để làm giả hình ảnh, video, âm thanh một cách dễ dàng.

Công nghệ này cũng đang đe dọa tự động hóa nhiều công việc đầu vào ở các ngành văn phòng, dù một số lãnh đạo công nghệ tin rằng AI cuối cùng sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn là thay thế.

Các vụ lừa đảo sử dụng AI ngày càng phổ biến. Theo chia sẻ với Forbes từ 2 nhà đồng sáng lập công ty điều tra tiền mã hóa CoinStructive, AI đang được dùng để giả mạo giọng nói, tạo video có hình ảnh khớp khẩu hình và thậm chí làm giả cả phần mềm điều khiển thiết bị (firmware).

“Nạn nhân không hề hay biết và dễ dàng chia sẻ thông tin cá nhân hay tài chính”, Chris Groshong cho biết.

Chuẩn bị cho tương lai

Tháng 5/2023, Hinton rời Google sau 10 năm làm việc tại đây để có thể tự do nói về các rủi ro liên quan đến AI. Dù vậy, ông không cho rằng kịch bản tồi tệ nhất là điều chắc chắn sẽ xảy ra – thực tế, ngành y tế đã hưởng lợi lớn từ AI, ông chia sẻ trên chương trình “60 Minutes” của CBS.

Ông kêu gọi tăng đầu tư nghiên cứu AI, ban hành các quy định kiểm soát công nghệ và cấm sử dụng robot quân sự ứng dụng AI trên phạm vi toàn cầu. Dù là do các công ty công nghệ, Chính phủ Mỹ hay cộng đồng quốc tế đưa ra, Hinton nhấn mạnh những biện pháp kiểm soát cần được triển khai càng sớm càng tốt.

Trong buổi podcast đầu tuần này, Hinton cũng đưa ra lời khuyên để người dân tự bảo vệ mình khỏi các vụ lừa đảo sử dụng AI: hãy phân tán tài sản ra nhiều nơi và thường xuyên sao lưu dữ liệu vào ổ cứng ngoài.

“Nếu chẳng may bị lừa, bạn chỉ mất một phần tiền và vẫn có thể nhanh chóng khôi phục điện thoại hay máy tính”, ông nói.

>> Trung Quốc công bố bằng chứng đầu tiên cho thấy AI có thể suy nghĩ như con người