Chấn động: Quan chức cấp cao đối mặt án tù 2.000 năm vì tội tham nhũng

Đối thủ lớn nhất của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, ông Ekrem Imamoglu, đang đối mặt với nguy cơ tù chung thân sau khi công tố viên đề nghị mức án hơn 2.000 năm dành cho cựu thị trưởng Istanbul.

Động thái chưa từng có này đánh dấu bước leo thang trong cuộc chiến pháp lý nhắm vào một trong những nhân vật đối lập nổi bật nhất Thổ Nhĩ Kỳ.

Gần 8 tháng sau khi Imamoglu bị bắt với cáo buộc tham nhũng, nhà chức trách đã hoàn tất bản cáo trạng dày gần 4.000 trang liệt kê 402 nghi phạm và mô tả Imamoglu là “người sáng lập cũng như kẻ cầm đầu tổ chức tội phạm”.

Ông đang phải đối mặt 142 tội danh, bao gồm hối lộ, tham ô, rửa tiền, tống tiền và gian lận đấu thầu. Mạng lưới do cựu thị trưởng cầm đầu được cho là đã gây thiệt hại 3,8 tỷ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ trong vòng 10 năm.

Tòa án có 15 ngày để quyết định chấp nhận hay bác bỏ bản cáo trạng và sẽ ấn định ngày xét xử nếu vụ án được tiến hành. Trước đó, ông Imamoglu phủ nhận mọi sai phạm, gọi đây là “âm mưu minh bạch nhằm ngăn cản ông ra tranh cử Tổng thống”.

Hồi tháng 3, vụ bắt giữ Imamoglu từng khiến thị trường chứng khoán nước này chao đảo và buộc Chính phủ phải chi hơn 50 tỷ USD từ dự trữ ngoại hối để bảo vệ đồng lira.

Theo công tố viên, Imamoglu – người được xem là ứng viên Tổng thống tiềm năng của đảng Cộng hòa Nhân dân (CHP), phải đối mặt với tổng mức án dao động từ 828 đến 2.352 năm tù. Cơ quan công tố cũng yêu cầu Tòa án Tối cao điều tra liệu CHP có hưởng lợi từ các hành vi bị cáo buộc hay không.

Chính trị gia này còn đang vướng nhiều vụ kiện khác. Nếu bị kết án dài hạn, ông gần như sẽ bị loại khỏi chính trường, buộc CHP phải tìm ứng viên thay thế, trong khi giới đầu tư lo ngại sâu sắc hơn về sự ổn định chính trị của Thổ Nhĩ Kỳ.

Việc bắt giữ Imamoglu đã vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ các tổ chức nhân quyền quốc tế và các tổ chức giám sát dân chủ, song ông cũng chỉ trích giới lãnh đạo phương Tây vì phản ứng yếu ớt, cho rằng họ đặt lợi ích địa chính trị lên trên giá trị dân chủ.

Bản cáo trạng mới càng gia tăng sức ép lên phe đối lập, vốn đã bị siết chặt trong năm nay. Hàng loạt chính quyền địa phương do phe đối lập nắm giữ liên tục bị điều tra, với hàng trăm quan chức bị bắt vì cáo buộc tham nhũng sau chiến thắng bầu cử địa phương năm 2024.

Imamoglu trở thành gương mặt nổi bật trên chính trường sau chiến thắng trước đảng Công lý và Phát triển (AK) của ông Erdogan tại Istanbul năm 2019, đánh dấu thất bại bầu cử lớn đầu tiên của Tổng thống sau hơn hai thập kỷ cầm quyền. Kể từ đó, ông trở thành biểu tượng của phe đối lập và là mục tiêu của hàng loạt vụ kiện.

Rắc rối pháp lý của Imamoglu leo thang sau khi Đại học Istanbul hủy bằng đại học của ông hồi tháng 3, khiến ông mất tư cách ứng cử Tổng thống. Tháng 8 vừa qua, ông cho biết sẽ cân nhắc ủng hộ một ứng viên khác nếu bị cấm tranh cử - dấu hiệu cho thấy ông đang chuẩn bị cho cuộc chiến pháp lý dài hơi.